Franz Beckenbauer, legjendë e futbollit gjerman dhe botëror

A e keni dëgjuar atë rrëfimin për mbretin dhe perandorin? Është një moment i dyerve rrëshqitëse të futbollit dhe ai që formësoi historinë e karrierës së Bayern Munich dhe legjendës gjermane Franz Beckenbauer.

Njeriu që më vonë do të quhej der Kaiser – Perandori – u rrit në Giesing, një lagje e klasës punëtore, shtëpi e kryesisht e të kaltërve (adhurues të 1860 Munichen) dhe jo të kuqve (mbështetës të Bajernit). Si i biri i një punonjësi poste, Beckenbauer ishte rritur duke mbështetur 1860 dhe ëndërronte të luante për ta.

Ai ishte gati për ta bërë këtë, por fillimisht ai u përball me ta në verën e vitit 1958 ndërsa ende luante për skuadrën SC 1906. Finalja e turneut U14 ishte një ndeshje e luftuar fort dhe Beckenbauer – duke luajtur si qendër ofensive– u përfshi në një betejë të vrapimit me Gerhard König – mbiemri i të cilit do të thotë mbret në gjermanisht.

Detajet e ndeshjes mbesin të paqarta edhe shumë dekada më vonë, por ajo që nuk diskutohet është se në një moment König synoi të qëlloi me shuplakë kundërshtarin e tij. Ishte me sa duket pas atij incidenti që Beckenbauer 13-vjeçar vendosi që ai ti bashkohej Bayernit më vonë atë vit, në vend të 1860 siç ishte planifikuar.

“Ishte vetëm fati që ne të dy u bashkuam dhe që unë u bëra një i kuq dhe jo i kaltër,” tha Beckenbauer për Bayerischer Rundfunk, kur stacioni radiofonik bavarez bashkoi përsëri König dhe Kaiser në vitin 2010.

Vendimi i Beckenbauer do të ndryshonte rrjedhën e futbollit gjerman, megjithëse ne nuk e dinim këtë në atë kohë. Ndërsa ai filloi të ngjitej në radhët e të rinjve, Bayerni humbi një vend në Bundesligë në vitin 1963.

Autoritetet e Ligës donin vetëm që vetëm një klub nga Mynihu të ishte pjesë e ligës së re të krijuar rishtazi, dhe 1860 Mynihu e mori biletën sepse kishin fituar Oberliga Süd 1962-1963. Kjo zgjedhje, doli të ishte një bekim për Bayernin.

“Gjendja jo e mirë e financave… e detyroi klubin të heqë dorë nga yjet e shtrenjtë dhe u mbështet te lojtarët nga ekipi i tyre i të rinjve, si dhe futbollistët e talentuar nga provincat bavareze”, thuhet në uebsajtin e Bayernit.

Midis atyre lojtarëve të rinj ishin portieri Sepp Maier dhe Beckenbauer, i cili bëri debutimin e tij – dhe shënoi – në një fitore 4-0 ndaj St. Pauli në qershor 1964. Më vonë atë vit Bayern mposhti 1860 në garën për nënshkrimin e Gerd Müller, dhe promovimin në rang më të lartë garash pasoi shumë shpejt.

Bayerni humbi ndeshjen e parë të Bundesligës 1-0 kundër 1860 në gusht 1965, por ndërsa rivalët e tyre vendas fituan titullin e ligës, të kuqtë fituan Kupën e Gjermanisë. Beckenbauer shënoi golin e qetësisë në finale kundër Duisburgut për të fituar Kupën e parë në karrierën e tij.

Më vonë atë verë, Beckenbauer – ende vetëm 20 vjeç – ishte një nga yjet e Kupës së Botës në vitin 1966. Gjermania Perëndimore u mposht në kohën shtesë kundër Anglisë në finale në Wembley, por mesfushori i atëhershëm u emërua në ekipin e turneut dhe mori çmimin e lojtarit më të mirë të ri pasi shënoi katër gola.

Ka raporte kontradiktore se si ai u bë i njohur si Kaiser, por stili i tij elegant i lojës – shpesh duke luajtur si libero dhe duke drejtuar sulmet nga prapa – sigurisht që ka ndihmuar. Beckenbauer do të lëvizte me hijeshi përpara dhe do të bënte pasime në të gjitha cepat e fushës.

Midis viteve 1966 dhe 1977, ai fitoi Bundesligën dhe Kupën DFB nga katër herë, dhe Bayerni u bë tri herë radhazi Kampion i Evropës midis 1974 dhe 1976, si dhe Kupën e Fituesve të Kupave Evropiane në 1967. Më pas Kaiseri u emërua edhe kapiten. Beckenbauer fitoi me Gjermaninë edhe Kampionatin Evropian të vitit 1972, edhe Kampionatin Botëror në vitin 1974.

Fakti që katër herë Futbollisti Gjerman i Vitit u bë kapiten i klubit dhe kombëtares nuk ishte befasi, duke pasur parasysh veprimet e tij të sigurta dhe shpesh frymëzuese si brenda dhe jashtë fushës. Pasi e dëmtoi keq shpatullën e tij në gjysmëfinalen e Kupës së Botës në 1970 kundër Italisë, për shembull, lojtari ishte rikthyer pas trajtimit në minutën e 70-të me krahun e djathtë të lidhur në trup dhe dorën e mbështetur poshtë zemrës së tij. Italia do të fitonte një ndeshje të njohur si “loja e shekullit” 4-3 pas kohës shtesë, por guximi i Beckenbauer – duke luajtur me dhimbje, pasi ekipi i kishte kryer të zëvendësimet, u vlerësua gjerësisht.

Në vitin 1977, si yll që revista sportive gjermane Kicker e quajti “Pele i bardhë” përfundoi duke luajtur me brazilianin legjendar – një idhull i tij që nga Kupa e Botës 1958 – në New York Cosmos. Ishte një kohë e frytshme për të dy, pasi ata fituan tre herë Ligën e Futbollit të Amerikës së Veriut.

Edhe pse Beckenbauer luajti para turmave të mëdha në Shtetet e Bashkuara, megjithatë, Futbollisti Evropian i Vitit për 1972 dhe 1976 gjithashtu kënaqej duke pushuar nga presioni dhe pritshmëria që i duhej të përballonte në atdheun e tij. Vendimi i tij për të kaluar Atlantikun i dha fund karrierës së tij në Gjermaninë Perëndimore, pasi kishte shënuar 14 gola në 103 paraqitje.

“Ishte vendimi më i mirë në jetën time të vija në Nju Jork,” tha Beckenbauer për New York Times në 1978. “Këtu jeta është kaq private. Shkoj në vende pa më njohur njerëzit.”

Veterani u kthye në Gjermani në vitin 1980 dhe përkundër faktit se mosha dhe lëndimet kishin lënë gjurmë, ai do të fitonte Bundesligën për herë të pestë dhe të fundit gjatë një periudhe dyvjeçare me Hamburgun. Pas 571 ndeshjeve në futbollin gjerman – duke përfshirë 57 gola në 535 ndeshje për Bayernin – karriera e Beckenbauer-it mori fund pas një tjetër qëndrimi të shkurtër me Cosmos në 1983.

Një nga lojtarët më të mëdhenj në histori, ai u emërua si në Ekipin Botëror të Shekullit të 20-të në 1998 dhe në Ekipin e ëndrrave të FIFA World Cup në 2002. Bobby Charlton i Anglisë, kundër të cilit Beckenbauer luajti në finalen e Kupës së Botës 1966, gjithashtu zgjodhi gjermanin në 11-shen e tij më të mirë të të gjitha kohërave.

Pasi mbaruan ditët e lojës së Beckenbauer-it, ai vendosi të forcojë legjendën e tij duke u bërë menaxher. Ai u emërua selektor i Gjermanisë Perëndimore në vitin 1984,  pavarësisht se nuk kishte përvojë të mëparshme si trajner.

Pas kthimit në Meksikë – skena e trimërisë së tij si lojtar kundër Italisë në vitin 1970 – 40-vjeçari e udhëhoqi vendin e tij në finalen e Kupës së Botës 1986, ku Gjermania humbi në finale kundër Argjentinës së Diego Maradonës me rezultat 3-2.

“Ishte një arritje e madhe,” tha Beckenbauer për Der Spiegel në 2006. “1990 ishte lojë e fëmijëve në krahasim.”

Në verën e vitit 1990, me atdheun e tij disa muaj larg ribashkimit, Beckenbauer udhëhoqi Gjermaninë Perëndimore në një tjetër përballje finale të Kupës së Botës me Argjentinën. Me lojtarë cilësorë si Jürgen Klinsmann, Rudi Völler dhe kapitenin Lothar Matthäus në krah, Andreas Brehme shënoi golin e vetëm nga pika e bardhë në Romë.

“Dilni, argëtohuni, luani futboll”, i kishte thënë Beckenbauer ekipit të tij. E bënë, dhe ai ishte bërë njeriu i dytë – pas Mario Zagallo të Brazilit – që fitoi Kupën e Botës edhe si lojtar edhe si trajner.

“Kam mësuar shumë,” tha ai për Der Spiegel, kur diskutoi se çfarë kishte ndryshuar që nga viti 1986. “Në vitin 1990 u fokusova vetëm në thelbësoren – ekipin.

“Por gjëja vendimtare sigurisht ishte se një ekip i mirë ishte rritur. Një përzierje e përsosur e përvojës dhe rinisë, me djem që mund të sprintonin dhe djem që kishin qëndrueshmëri. Ishte një njësi.”

Ish-trajneri i Bayernit dhe Borussia Dortmundit, Otto Rehhagel – një fitues i Bundesligës ndërsa ishte në krye të Kaiserslautern dhe Werder Bremen – përshkroi mjeshtërisht shtrirjen e ndikimit të Beckenbauer në futbollin gjerman.

“Nëse Franz u thotë se topi është katror, ata do ta besojnë këtë,” tha Rehhagel.

Beckenbauer pati periudha të tjera të shkurtra si trajner i Marsejës dhe Bayernit – duke fituar Bundesligën 1993/94 dhe Kupën UEFA 1995/96 me këtë të fundit. Më pas ai shërbeu si president i klubit të tij të parë për 15 vjet, përpara se të bëhej një ekspert shumë i dashur në televizionin gjerman./Katror.info