Ekspozita “Ritual and Memory” do të paraqesë thesaret e paparë të Ballkanit të lashtë të mbledhura për herë të parë në New York City.
Pjesë e ekspozitës do të jetë edhe një pllakë e gdhendur guri nga Kalaja e Dardanës në Kamenicë.
Program do të përfshijë një turne ekspozite private, duke shfaqur objekte arkeologjike të përdorura nga banorët vendas, në festime dhe funerale.
Mundesh me e lexu edhe…
Përmes tyre do të dallohen besimet, praktikat rituale dhe komunitetet që bashkohen në qytetërimet e lashta të rajonin e Ballkanit.
Sakaq, programi është krijuar dhe prezantuar nga Instituti Shqiptar në bashkëpunim me Institutin për Studimin e Botës në Universitetin e New York-ut, shkruan Kultplus.
Aty do të prezantohen vepra nga periudha neolitike deri në epokën e hekurit nga njëmbëdhjetë vende të Evropës Juglindore, duke përfshirë artefakte nga koleksionet e trashëgimisë arkeologjike të Shqipërisë dhe Kosovës.
1 mijë e 247 artefakte nga koleksionet e trashëgimisë arkeologjike të Kosovës janë marrë në fund të viteve 1990 dhe ende mbahen në Serbi.
Dhe Kosova ka kërkuar vazhdimisht kthimin e përhershëm të artefakteve atje ku i përkasin.
Për sa i përket pllakës së gurit, ajo është zbuluar në Kamenicë të Kosovës dhe përshkruan një skenë kortezhi funerali të udhëhequr nga një grua.
Ndoshta ajo mund të jetë bashkëshortja e të ndjerit, e cila ndiqet nga arkivoli i një burri dhe një grup vajtuesish.
Një ritual i ngjashëm me atë të paraqitur në gdhendje praktikohet edhe sot nga banorët e rajonit malor të Malësisë së Gjakovës.
Gratë vajtuese të ceremonisë mortore shihen të veshura me fustane që i ngjajnë shumë xhubletës, gjë që mund të argumentohet se ka ngjashmëri me veshjen tipike autoktone.
Ajo është përdorur që në epokën e bronzit dhe përdoret edhe sot në viset malore të Shqipërisë.
Kështu, pllaka e gurit mund të përfaqësojë një traditë të thellë shpirtërore të gjatë që lidh ritualet e së kaluarës parahistorike me kohën e sotme.
Kalaja e Dardanës është një lokacion arkeologjik që gjendet në kodrat e Kamenicës së sotme, në Kosovën lindore.
Ka qenë vendbanim dhe kështjellë e Dardanëve gjatë antikitetit klasik dhe u rindërtua në epokën e vonë romake.
Ndërkohë, artefaktet në ekspozitë janë huazuar nga 26 institucione në 11 vende të Evropës Juglindore, duke përfshirë Muzeun Kombëtar të Kosovës dhe Muzeun Arkeologjik në Tiranë./Katror.info
Përgatiti:
