Sot në Ditën Ndërkombëtare të Muzeut hedhim një vështrim se çka përmban vendi që ruan trashëgiminë kulturore të Kosovës.
Muzeu Kombëtar i Kosovës ruan 50 mijë artefakte që datojnë nga parahistoria e deri në ditët e sotme. Së shpejti të gjitha këto do të trajtohen dhe vetë Muzeu do të restaurohet për një periudhë të caktuar kohore. Për këtë restaurim janë ndarë 3 milionë euro. Por, para se të mbyllet për restaurim, zëvendësdrejtoresha e Muzeut, Vjollca Aliu na jep detaje për fondin muzeor, artefaktet e rralla e deri te historia e re e Kosovës.
“Ndërtesa e Muzeut përmban artefakte të ekspozuara që nga periudha e parahistorisë e deri te kopja e dokumentit të pavarësisë. D.m.th. një njërin kat është e vendosur ekspozita arkeologjike ku janë të renditura në mënyrë arkeologjike artefaktet .Të gjitha ato që janë në muze janë shumë të veçanta. Përtej këtyre që janë te ekspozuara, Muzeu ka një fond prej mbi 50 mijë eksponateve duke përfshirë edhe eksponate të cilat vazhdojnë të mbahen padrejtësisht në Serbi dhe flasim për 676 eksponate arkeologjike dhe 571 eksponate etnologjike të cilat janë të verifikuara edhe me dokumentet e reversit,” tha zëvendësdrejtoresha e Muzeut të Kosovës, Vjollca Aliu.
Mundesh me e lexu edhe…
Medaljoni i Probit është monedha më e famshme antike që ruhet në Kosovë, e zbuluar në vitin 1956 në Parkun Arkeologjik “Ulpiana”. Medaljoni i dedikohet perandorit me origjinë ilire Mark Aurel Probit. Për shkak të veçantisë, kjo monedhë ruhet në një vitrinë të veçantë në Muzeun Kombëtar.
Ky artefakt është i vetmi prej koleksionit ekskluziv të këtij lloji që nuk u dërgua në Beograd, kur u mor thesari arkeologjik dhe etnologjik.
Por, fatin e Medaljonit nuk e ka pasur Hyjnesha në Fron, një figurinë terrakote e gjetur në vendin e mullirit e njohur si Tjerrtorja pranë Prishtinës, gjithashtu në vitin 1956. Figura e gjelbër e terrakotës është një mostër e ruajtur mirë e kulturës së vogël neolitike (18.5 cm e lartë), dhe 5700-4500 para Krishtit në kulturën e Turdës në Kosovë e njohur edhe si kultura e Vinçës ose kultura Turda-Vinça.
Ky artefakt është i pari që është kthyer nga Serbia në vitin 2003. Zëvendësdrejtoresha e Muzeut Vjollca Aliu kujton momentin e kthimit të saj,
“Më kujtohet, ishte vitit 2003 dhe punoja në Departamentin e Kulturës, dhe e mbaj mend edhe vizitën në Ulpianë edhe kthimin e Hyjneshës në Fron nga përfaësuesi special i Kombeve të Bashkuara, Michael Steiner. Ka edhe foto kur i dorëzohet këtu drejtorit të atëhershëm të Muzeut, Arbër Hadri. Edhe unë pata rastin ta preku me dorë për herë të parë pas kthimit. Por, përtej të gjithave, vjetërsisë, lashtësisë e rëndësisë që ka, është i shndërruar edhe në simbol, e përdor edhe komuna, edhe muzeu, Hyjnesha në Fron vazhdon të mbetet një nga eksponatet më të rëndësishme, përveç asaj janë edhe hyjneshat e tjera, dhe e kemi një hapësirë që njihet si Dhoma e Hyjneshave,” shprehet ajo.
Vecantia e Muzeut të Kosovës, përvec fondit të pasur që përfshin parahistorinë e deri në ditët e sotme, qëndron edhe në vetë ndërtesën, që është monument I ruajtur me ligj.
“Përtej fondit muzeor do të thoja që ndërtesa e muzeut kombëtar të Kosovës si ndërtesë e mbrojtur edhe bërthamën historike ku gjendet vazhdon të mbetet një prej institucioneve më të vjetra në fushën e trashëgimisë kulturore, si ndërtesë e ndërtuar në vitin 1449 dhe e funksionalizuar në ndërtesë të muzeut në 1889, ndërtesë e cila paraprakisht është përdorur për nevoja të ushtrisë së asaj kohe.”
Njëri kat i muzeut përmban ekspozitën që shfaq historinë e re të Kosovës, përkatësisht rezistencën paqësore të viteve të ’90-ta, luftën e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës e deri të kopja e deklaratës së shpalljes së pavarësisë, si dhe flamujt e shteteve që kanë njohur Kosovën.
Hyrja në Muzeun kombëtar është falas nga e marta në të diel, nga ora 10 deri në orën 17:00, gjatë së cilës kohë dy ciceronë shpjegojnë për vizitorët detajet e artefakteve të ekspozuara./Katror.info
Përgatiti:
