Në qytetet moderne, parkimet zakonisht njihen si hapësira të zymta, prej betoni, që përthithin nxehtësi, ndotin ajrin dhe i shtojnë rrëmujës urbane. Por në disa prej metropoleve më të zhvilluara, kjo po ndryshon. Një valë e re e arkitekturës së gjelbër po e kthen realitetin beton në “kopshte lundruese”, hapësira të gjelbra që ngrihen mbi strukturat e parkimit.
Këto “tarraca të gjelbra” janë më shumë sesa një dekor urban. Ato janë sisteme të gjalla që freskojnë qytetet, mbledhin dhe ruajnë ujin e shiut, krijojnë habitate për insektet dhe zogjtë, përmirësojnë cilësinë e ajrit dhe ofrojnë një frymëmarrje të nevojshme për banorët e qyteteve të mbingarkuara. Në vende si Japonia, ku mungesa e hapësirës është sfidë e përhershme, arkitektët dhe planifikuesit urbanë po shfrytëzojnë çdo centimetër, madje edhe çatitë e parkimeve, për të ndërtuar hapësira që kombinojnë teknologjinë, dizajnin dhe qëndrueshmërinë.
Përfitimet e kopshteve mbi parkime
Mundesh me e lexu edhe…
1. Lufta kundër nxehtësisë urbane
Qytetet e mbushura me beton përthithin dhe mbajnë nxehtësinë. Bimët dhe pemët mbi tarraca veprojnë si izolues natyralë, duke ulur temperaturat dhe nevojën për kondicionerë.
2. Ajër më i pastër
Parkimet janë burime të ndotjes nga makinat. Kur këto hapësira mbulohen me gjelbërim, bimët ndihmojnë në filtrimin e ajrit dhe në uljen e nivelit të dioksidit të karbonit.
3. Mbështetje për biodiversitetin
Edhe në zemër të qytetit, këto oaza të vogla krijojnë vende për bletët, fluturat dhe zogjtë, duke ndihmuar ekosistemet lokale të mbijetojnë.
4. Menaxhim i ujërave të shiut
Në periudhat me reshje të dendura, tarracat e gjelbra thithin dhe ruajnë ujin, duke reduktuar rrezikun e përmbytjeve.
5. Hapësira sociale dhe estetike
Përtej funksionit ekologjik, këto kopshte u japin njerëzve një vend për t’u çlodhur, për të ecur apo thjesht për të marrë frymë larg zhurmës së qytetit.
Shembuj si Meguro Sky Garden në Tokio tregojnë se arkitektura moderne mund të bashkëjetojë me natyrën. Sot, shumë qytete në botë, nga Londra e deri në Toronto, po studiojnë këtë model për ta përshtatur në realitetin e tyre urban. Nëse çdo qytet do të përdorte tarracat e ndërtesave e parkingjeve për hapësira të gjelbra, do të krijoheshin mijëra hektarë parqe të reja pa shpenzuar tokë shtesë. Kjo është rruga drejt qyteteve të qëndrueshme dhe rezistente ndaj klimës. Sigurisht, këto projekte kërkojnë investime fillestare të konsiderueshme dhe mirëmbajtje të vazhdueshme. Jo çdo strukturë mund të përballojë peshën e tokës dhe të bimëve. Por përfitimet afatgjata, nga ulja e kostove të energjisë deri te përmirësimi i shëndetit publik, i tejkalojnë vështirësitë.
E ardhmja e qyteteve qëndron te bashkëjetesa me natyrën. Tarracat e gjelbra nuk janë më luks, por domosdoshmëri. Teknologjitë e reja si sistemet inteligjente të ujitjes apo kombinimet me panele diellore po e bëjnë këtë praktikë edhe më të efektshme. Transformimi i hapësirave gri në kopshte lundruese është një kujtesë se qëndrueshmëria nuk kërkon kompromis, por kreativitet. Aty ku dikur mbizotëronte betoni, sot mund të lulëzojë jeta. /BM/Katror.info
