Pse po zhvendos Indonezia kryeqytetin e saj nga Xhakarta në Borneo?

Xhakarta është e mbingarkuar, e ndotur, e prirur ndaj tërmeteve dhe po fundoset me shpejtësi në detin Java. Tani qeveria është në procesin e largimit, duke e zhvendosur kryeqytetin e Indonezisë në ishullin Borneo.

Zyrtarët indonezianë thonë se metropoli i ri do të jetë një “qytet pyjor i qëndrueshëm” që e vendos mjedisin në qendër të zhvillimit dhe synon të jetë neutral ndaj karbonit deri në vitin 2045.

Por ambientalistët paralajmërojnë se kryeqyteti do të shkaktojë shpyllëzim masiv, do të kërcënojë habitatin e specieve të rrezikuara si orangutanët dhe do të rrezikojë shtëpitë e komuniteteve indigjene.

Ndërsa qasja në vendin e kryeqytetit të ri është zakonisht e kufizuar, Associated Press u lejua të vizitojë pjesë të vendit për të parë përparimin e ndërtimit në fillim të marsit.

Ja një vështrim se përse po lëviz kryeqyteti, planet e qeverisë dhe pse aktivistët shqetësohen se si do të ndikojë në mjedis, speciet e rrezikuara dhe komunitetet indigjene që ndodhen pranë vendit të projektit.

Pse Indonezia po zhvendos kryeqytetin e saj?

Xhakarta është shtëpia e rreth 10 milionë njerëzve dhe trefishi i këtij numri në zonën më të madhe metropolitane. Ai është përshkruar si qyteti që fundoset më shpejt në botë dhe me ritmin aktual, vlerësohet se një e treta e qytetit mund të zhytet në  det deri në vitin 2050. Shkaku kryesor është nxjerrja e pakontrolluar e ujit nëntokësor, por është gjendja ë është përkeqësuar edhe për shkak të rritjes së nivelit të  ujit të  Detit Java, për shkak të ndryshimeve klimatike.

Ajri dhe ujërat nëntokësore të tij janë shumë të ndotura, përmbytjet janë të vazhdueshme dhe rrugët e tij janë aq të bllokuara sa llogaritet se mbingarkesa i kushton ekonomisë 4.5 miliardë dollarë në vit.

Presidenti Joko Widodo parashikon ndërtimin e një kryeqyteti të ri si një tribunë për problemet që mundojnë Xhakartën, duke reduktuar popullsinë e saj dhe duke mundësuar që vendi të fillojë nga fillimi me një “qytet të qëndrueshëm”.

Si do të jetë kryeqyteti i ri?

Plani i Widodo për të krijuar qytetin e Nusantara – një term i vjetër javanez që do të thotë “arkipelag” – do të përfshijë ndërtimin e ndërtesave qeveritare dhe banesave nga e para. Vlerësimet fillestare ishin se mbi 1.5

milionë nëpunës civilë do të zhvendoseshin në qytet, rreth 2,000 kilometra (1,240 milje) në verilindje të Xhakartës, megjithëse ministritë dhe agjencitë qeveritare janë ende duke punuar për të finalizuar këtë numër.

Bambang Susantono, kreu i Autoritetit Kombëtar të Kryeqytetit Nusantara tha se kryeqyteti i ri do të zbatojë konceptin e “qytetit pyjor”, me 65% të zonës të ripyllëzuar.

Qyteti pritet të inaugurohet më 17 gusht të vitit të ardhshëm për të përkuar me Ditën e Pavarësisë së Indonezisë. Autoritetet e reja të kryeqytetit thanë se fazat përfundimtare të qytetit, megjithatë, ka të ngjarë të mos përfundojnë deri në vitin 2045, duke shënuar përvjetorin e njëqindtë të vendit.

Pse janë të shqetësuar ambientalistët?

Skeptikët shqetësohen, megjithatë, për ndikimin mjedisor të ndërtimit të një qyteti të gjerë 256,000 hektarësh (990 milje katrorë) në provincën Lindore Kalimantan të Borneos, e cila është shtëpia e orangutanëve, leopardëve dhe një sërë kafshësh të tjera të egra.

Forest Watch Indonesia, një organizatë joqeveritare indoneziane që monitoron çështjet e pyjeve, paralajmëroi në një raport të nëntorit 2022 se shumica e zonave pyjore në kryeqytetin e ri janë “pyje prodhimi” që do të thotë se lejet mund të jepen për pylltari dhe aktivitete nxjerrëse që do të çonin në shpyllëzim të mëtejshëm. Deri më tani nuk ka pasur siguri në lidhje me statusin e mbrojtur të pyjeve natyrore të mbetura në zonën e kryeqytetit të ri, thuhet në raport.

Analiza e të dhënave nga AP tregoi gjithashtu se rajoni mund të presë më shumë ditë të nxehtësisë ekstreme në vitet në vijim.

Si ndikohen komunitetet indigjene?

Të paktën pesë fshatra me më shumë se 100 banorë indigjenë të Balik po zhvendosen për shkak të ndërtimit, me shumë fshatra që pritet të zhvendosen me zgjerimin e kantierit.

Qeveria tha se kryeqyteti i ri ka marrë mbështetje nga drejtuesit e komunitetit lokal dhe ka ofruar kompensim për njerëzit, toka e të cilëve përdoret për qytetin.

Por Sibukdin, një udhëheqës indigjen që si shumë në vend përdor vetëm një emër dhe jeton në Sepaku, një lagje shumë afër zonës së ndërtimit, tha se anëtarët e komunitetit ndiheshin të detyruar të merrnin paratë që u ofroheshin nga qeveria pa e ditur se si është llogaritur kompensimi apo nëse ishte e drejtë, tha ai./Katror.info