Një studim i ri nxjerr në pah potencialin e hënës si një observator astronomik, duke përfshirë një koncept inovativ të hiperteleskopit.
Teleskopët për vëzhgimin dhe dëgjimin e hapësirës janë vendosur në vende të ndryshme – nga oborri i shtëpisë së dikujt në një mal të largët dhe në fund të fundit në vetë hapësirë. Çdo përparim teknologjik në teleskopë ka çuar në zbulime të jashtëzakonshme rreth universit. Shtrohet pyetja – cili duhet të jetë hapi tjetër në zhvillimin e observatorëve?
Sipas studimit më të fundit të disponueshëm në depon e paraprintimit arXiv, një opsion i besueshëm për hapin tjetër është sipërfaqja e Hënës. NASA ka mbështetur më parë hulumtimin e teleskopit të radios së kraterit hënor (LCRT) dhe retroreflektorët u vendosën në Hënë gjatë misioneve Apollo për të lejuar matje të sakta të distancës, shkruan Katror.info.
Mundesh me e lexu edhe…
Autorët e studimit të ri përshkruajnë idetë ekzistuese dhe prezantojnë një koncept të ri të quajtur “hiperteleskop”. Ndërsa radio teleskopët hënor si LCRT kanë fituar popullaritet, propozime të tjera përfshijnë teleskopin Life Finder në polet hënore (LFTALP), një koleksion teleskopësh 6.5 metra për të studiuar atmosferat e ekzoplaneteve gjatë tranzitit dhe Eksploruesin Hënor Optical UV (LOUVE) , i cili fokusohet në objekte të ndritshme ultravjollcë. Madje ka plane për një observator të valëve gravitacionale të ngjashme me LIGO në Tokë.
Megjithatë, të gjitha këto propozime përfshijnë sfida teknike që janë përtej aftësive tona aktuale. Ndërtimi i një sërë observatorësh në Hënë mbetet një qëllim ambicioz, aktualisht përtej mundësive tona teknologjike.
Autorët e hulumtimit të ri, megjithatë, ofrojnë një ide më të thjeshtë: një teleskop optik bazë që përdor terrenin hënor. Fuqia e një teleskopi optik varet kryesisht nga madhësia e pasqyrës së tij kryesore dhe gjatësia fokale, me më shumë pasqyra që rrisin atë gjatësi fokale. Hiperteleskopi mund të përdorë një grup parësor pasqyrash të përhapura në terrenin e kraterit, me një grup detektorësh në një kabllo, të ngjashme me strukturën e observatorit Arecibo.
Pasqyrat më të vogla do të thjeshtonin ndërtimin dhe forma e kraterit do të zvogëlonte punën e kërkuar në tokën hënore. Një variant tjetër vendos pasqyrat në njërën anë të kraterit dhe instrumentet në anën tjetër, duke lejuar një gjatësi fokale të konsiderueshme, por në të njëjtën kohë duke kufizuar gamën e vëzhgimit.
Po paraqiten idetë e fazës së hershme, të shoqëruara me sfida të mëdha, duke përfshirë akumulimin e pluhurit në pasqyra dhe aktivitetin e mundshëm sizmik që ndikon në shtrirjen e pasqyrave të teleskopit. Pavarësisht kësaj, është e qartë se ndërsa njerëzit kthehen në hënë, teleskopët do të ndjekin gjurmët e tyre dhe një observator hënor i ardhshëm është vetëm çështje kohe./Katror.info
Përgatiti:
