Nga fortesat dhe banjat e perandorisë te fshatrat e thjeshtë, këto rrënoja ruajnë historinë e lashtë të Britanisë.
Britania e lashtë është ende e gjallë nëpër gurët, muret e rrënuara dhe mozaikët e ruajtur me kujdes që i rezistuan kohës. Në vitin 2023 mbi një milion vizitorë udhëtuan drejt Bath-it për të parë banjat romake, ndërsa më shumë se 750 mijë vizituan vendet përgjatë Murit të Hadrianit, shkruan Times.
Richborough, Sandwich, Kent
Mundesh me e lexu edhe…
Këtu besohet se romakët zbarkuan në vitin 43 pas Krishtit, duke ngritur një fortesë të hershme dhe një qytet-port që u bë hyrja e provincës së re.
Kishte port të gjallë, një amfiteatër për 5,000 spektatorë dhe një hark gjigant të veshur me mermer. Sot, vendi ka prezantim të përmirësuar nga English Heritage , ku vizitorët mund ta shohin më qartë madhështinë e tij. Afër tij gjithashtu ndodhet Goss Hall, një strehë e ngrohtë moderne.
Pallati Fishbourne, Chichester, West Sussex
Fishbourne është ndërtesa private romake më e madhe e zbuluar ndonjëherë në veri të Alpeve. A ishte klient-mbreti Cogidubnus apo guvernatori Sallustius Lucullus që e ndërtoi? Misteri mbetet.
Mozaikët e ruajtur, të vendosur dikur në mbi 50 dhoma, flasin për jetën e elitës vendase që u afrua me Romën.
Caerleon, Newport, Monmouthshire
Një nga tre bazat legjionare të përhershme në Britani, Caerleon u ndërtua për të nënshtruar fisin e ashpër të Silurëve. Sot vizitorët mund të shohin banjat, kazerma dhe amfiteatrin që dikur mbante mijëra shikues.
Dhjetë milje më tej, muret e Caerwent-it ngrihen ende deri në 4.5 metra, duke sfiduar kohën.
Great Bath, Bath, Somerset
Historiani romak Tacit përqeshte elitën britanike të pushtuar duke thënë se ata u magjepsën nga “civilizimi” romak. Por vizita në banjat romake e bën të qartë pse.
Rreth Great Bath, gjithçka nën nivelin e gjurit është origjinale, përfshirë 45 fletët e plumbit që e veshin ende pishinën. Gati dy mijë vjet më pas, vendi mbetet një nga qendrat më të vizituara turistike, ku historia dhe joshja e qytetit ndërthuren.
Fshati i Lashtë Chysauster, afër Penzance, Cornwall
Jo të gjithë britanikët e lashtë jetonin mes banjove dhe mozaikëve.
Në Chysauster, vizitorët gjejnë gjurmët e një fshati të vogël me nëntë shtëpi oborri. Ky fshat i vogël me nëntë shtëpi oborri strehoi 50–70 banorë që mbillnin drithëra dhe ruanin dele.
Një dritare e rrallë në jetën e njerëzve të thjeshtë nën sundimin romak.
Vindolanda, Hexham, Northumberland
Një fortesë ndihmëse e zakonshme u shndërrua në një nga vendet më të pasura arkeologjike falë tokës së lagësht që ruajti sende të jashtëzakonshme: sandale, çorape leshi, madje edhe sedilje druri tualeti.
Zbulimi më i çmuar mbeten tabelat e shkruara, të cilat përbëjnë një “arkiv” unik të jetës së përditshme ushtarake.
Muri i Hadrianit, Cumbria dhe Northumberland
Pak kilometra në veri të Vindolanda-s ngrihet Muri i Hadrianit, simbol i mendësisë inxhinierike romake.
Dy fortesat më të rëndësishme janë Housesteads dhe Birdoswald rrëfejnë histori të ndryshme: e para për punën e vështirë të ushtarëve në kufi, e dyta për jetën e elitës vendase pas rënies së Romës. Të ecësh përgjatë këtij muri është të prekësh vetë kufirin e botës së atëhershme. /AP/Katror.info
