Nëse po pyesni pse duhet të përballeni me botën pa një gllënjkë verë ose birrë për një muaj, ka disa arsye bindëse shëndetësore për ta bërë këtë.
Mungesa e pijeve alkoolike mund t’i bëjë mirë trupit, veçanërisht pas rritjes së përdorimit të alkoolit që nga fillimi i krizës së COVID-19 dhe veçanërisht nëse jeni grua.
Pandemia ka pasur një efekt disproporcional në pirjen e alkoolit të grave, tha për TODAY.com në fillim të këtij viti Dawn Sugarman, një psikolog hulumtues në departamentit e alkoolit, drogës dhe varësisë në spitalin McLean në Belmont, Massachusetts.
Mundesh me e lexu edhe…
Gratë e kanë rritur konsumin e tyre të alkoolit në një shkallë më të lartë se burrat, veçanërisht ditët e tyre të pirjes së rëndë – ato kur pinë katër ose më shumë pije brenda disa orëve, vuri në dukje ajo.
Me krizën që shkakton “stres për pothuajse të gjithë… të provosh një periudhë maturie si janari i thatë mund të jetë shumë pozitive,” shton Dr. James C. Garbutt, një profesor ndihmës i psikiatrisë në Qendrën Bowles për Studimet e Alkoolit në Universitet të Karolinës së Veriut.
Çfarë është janari i thatë?
“Janari i thatë” është një muaj kur shumë njerëz e ndërpresin vullnetarisht konsumin e alkoolit pas teprimeve të dhjetorit dhe e nisin vitin e ri me një notë të matur, më të qartë, më të freskët dhe të shëndetshme.
Më shumë se një e treta e të rriturve në SHBA, 35%, morën pjesë në Janarin e thatë në vitin 2022, një “rritje e konsiderueshme” nga 21% që morën pjesë në vitin 2019, sipas CGA, një kompani që hulumton tregun e ushqimeve dhe pijeve.
Nga ata që synonin të abstenonin nga alkooli, pothuajse tre të katërtat, 74%, i thanë CGA-së se ia dolën.
Nëse po pyesni pse duhet të përballeni me botën pa një gllënjkë verë, birrë ose pije alkoolike për një muaj – veçanërisht gjatë periudhës më të ftohtë, më të errët dhe më të zymtë të vitit – ka disa arsye bindëse shëndetësore për ta bërë këtë.
Pse njerëzit bëjnë një muaj të thatë?
“Është një lloj vetë-diagnostikimi se sa i rëndësishëm është alkooli për ju”, thotë Sharon Wilsnack, një eksperte për sjelljen dhe zakonet e pirjes tek gratë dhe një profesore e psikologjisë në Universitetin e Dakotës së Veriut, për TODAY.com.
“A mund të qëndroni një javë apo mund të qëndroni një muaj pa alkool? Dhe nëse nuk mundeni, pse jo? Çfarë është ajo që nxit nevojën tuaj për alkool?”
Janari i thatë i lejon njerëzit të “provojnë maturinë” pa u mbingarkuar nga koncepti i anashkalimit të alkoolit përgjithmonë, vëren Garbutt.
“Ndonjëherë, brenda katër javësh njerëzit do të thonë: ‘Unë jam duke fjetur më mirë dhe ndihem më pak i irrituar dhe më pak i shqetësuar. Me pelqen kjo; ndoshta do ta vazhdoj këtë edhe për pak kohë.”
Alkooli nuk është “beninj”
Janari i thatë filloi në vitin 2012 si një iniciativë e Alcohol Change UK, një organizatë bamirëse britanike, për të “shuar hangoverin, për të zvogëluar belin dhe për të kursyer disa para duke hequr dorë nga alkooli për 31 ditë”.
Miliona njerëz tani marrin pjesë në këtë sfidë, me më shumë amerikanë që marrin parasysh çdo vit. Hashtagu #soberissexy është tashmë tejet i njohur në Instagram.
Ndërgjegjësimi në rritje vjen pasi studimet e fundit nuk kanë gjetur prova se pirja e lehtë mund të ndihmojë në mbajtjen e njerëzve të shëndetshëm.
Në fakt, më shumë se pesë pije në javë mesatarisht mund të marrin vite nga jeta e një personi, kanë zbuluar studiuesit.
Shëndeti mendor i grave përmirësohet pas heqjes dorë nga alkooli, zbulon studimi
“Alkooli nuk është tërësisht beninj, por njerëzit duan ta harrojnë këtë,” vuri në dukje Garbutt.
Gratë mund të jenë veçanërisht të prekshme, por ato po pinë më shumë se më parë.
“Përdorimi i alkoolit është në rritje midis grave në Shtetet e Bashkuara në një kohë kur po zvogëlohet midis burrave,” tha për TODAY Aaron White, një psikolog biologjik dhe këshilltar i lartë shkencor i drejtorit të Institutit Kombëtar për Abuzimin me Alkoolin dhe Alkoolizmin.
Pirja e tepërt e alkoolit është një problem serioz shëndetësor për gratë
Gratë janë në rrezik më të madh nga efektet negative të pijeve alkoolike.
Dallimet biologjike midis gjinive nënkuptojnë se trupi i grave thith më shumë alkool se ai i burrave dhe kërkon më shumë kohë për ta zbërthyer atë.
Alkooli rrit rrezikun e kancerit të gojës, fytit, ezofagut, mëlçisë, zorrës së trashë dhe gjirit tek gratë, paralajmëron Qendra për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve. Gratë që pinë janë gjithashtu më të ndjeshme ndaj dëmtimit të trurit dhe zemrës sesa burrat. Rreziku i tyre për cirrozë dhe sëmundje të tjera të mëlçisë të lidhura me alkoolin është më i lartë se tek meshkujt.
Pirja është një faktor kaq i madh sa CDC e ka renditur kufizimin e marrjes së alkoolit si një nga katër “vendimet krejtësisht të realizueshme të Vitit të Ri” që do të zvogëlojë rrezikun e kancerit të gjirit.
Përfitimet e heqjes dorë nga alkooli për një muaj
Edhe një pushim i shkurtër mund të bëjë dallimin.
Konsumatorët e rregullt që abstenuan nga alkooli për vetëm një muaj, u zbulua se kishin një “ulje të shpejtë” të disa lajmëtarëve kimikë në gjak që lidhen me përparimin e kancerit, zbuloi një studim. Pjesëmarrësit panë gjithashtu përmirësime në rezistencën e tyre ndaj insulinës, peshës dhe presionit të gjakut.
Pothuajse tre të katërtat – 71% – e njerëzve që morën pjesë në Janarin e Thatë thanë se flinin më mirë dhe 67% kishin më shumë energji, sipas një studimi të Universitetit të Sussex. Më shumë se gjysma, 58%, humbën peshë dhe 54% raportuan lëkurë më të mirë.
Njerëzit kanë një ndjenjë arritjeje dhe ndihen më mirë dhe mendërisht më të mprehtë, tha George F. Koob, drejtor i Institutit Kombëtar për Abuzimin me Alkoolin dhe Alkoolizmin.
Ata që pinë shumë alkool dhe që bëjnë një pushim mund të vërejnë gjithashtu se kanë më pak urth dhe refluks, ndihen më pak nervoz dhe ankth dhe kanë më pak dhimbje koke, vëren Garbutt.
Ai dhe Wilsnack paralajmërojnë se një abstenim 30-ditor nga alkooli nuk do të fshijë dëmin që mund të bëjnë vitet e pirjes së rëndë.
“Por nëse gratë janë më të cenueshme, që unë mendoj se janë, atëherë kur të reduktojnë pirjen, ato duhet të shohin proporcionalisht një përfitim më të madh në ato pasoja shëndetësore. … Por unë do ta rekomandoja atë si për gratë ashtu edhe për burrat. Është një ide e mirë”, thotë Wilsnack.
Çfarë mund të pini gjatë janarit të thatë?
Nuk duhet të jetë gjithçka ose asgjë. Savannah Guthrie e SOT e ka quajtur atë “janar i thatë” – pak më i thatë se dhjetori. Qëllimi është që me vetëdije të pini më pak edhe nëse nuk hiqni dorë fare nga alkooli.
Gjeni një zëvendësues për të pirë: Mbushni gotën tuaj të verës me ujë të mbushur me fruta ose ujë të gazuar me aromë.
Kultivoni një mënyrë të re për t’u përballur në mjediset sociale: Vononi dhe shpërqendroni, ose dilni nga dhoma dhe bëni disa ushtrime të frymëmarrjes – ndoshta nuk do t’ju duhet më pije. Mbani mend, është më e lehtë se kurrë të shoqërohesh pa pije alkoolike: Trendi “esëll-kurioz” ka bërë që baret dhe ngjarjet pa alkool të shfaqen në të gjithë vendin. Kompanitë gjithashtu ofrojnë më shumë pije joalkoolike.
Krijoni një rrjet të fortë mbështetës: Lërini miqtë dhe të dashurit t’ju inkurajojnë, t’ju mbajnë të përgjegjshëm dhe ndoshta ta bëjnë sfidën së bashku me ju.
Shkruani për këtë: Wilsnack këshilloi të shkruani ditar gjatë janarit të thatë për t’ju ndihmuar të shihni modelet: Kur keni pasur dëshirat më të forta për të pirë? Kur ju ka munguar më shumë?
Nëse zotoheni se do ta kaloni muajin pa pije alkoolike dhe ende përfundoni duke pirë një pije në një festë apo darkë, mos u ndjeni sikur jeni një dështim dhe mos u mërzitni shumë me veten, thotë Garbutt. Por nëse e keni vënë re se po pini më shpesh dhe sasia po rritet me kalimin e kohës, mendoni ta eksploroni këtë, shton ai. Ndoshta provoni një muaj tjetër “të thatë”.
“Nëse nuk mund të kalosh as një javë pa thënë: ‘Po çmendem; ku është vera ime kur kthehem nga puna?” atëherë kjo më duket një flamur i kuq që ju mund të jeni duke zhvilluar një varësi nga alkooli,” thotë Wilsnack. Ky është momenti kur mund të jetë koha për të folur me mjekun tuaj.
Përgatiti:
