Fshati Letnicë në juglindje të Kosovës, i braktisur nga shumica e banorëve gjatë viteve të luftës, gjallërohet çdo vit më 15 gusht për festën e Zonjës së Madhe. Kjo festë katolike, që nderon Virgjëreshën Maria, tërheq kroatë dhe shqiptarë nga Kosova dhe diaspora.
Neda Periq, e cila tani jeton në Zvicër, viziton çdo vit Letnicën për këtë festë. Ajo kujton fëmijërinë në fshat dhe pjesëmarrjen në meshë nga ballkoni i shtëpisë. “Më kujtohet si fëmijë nga ballkoni i shtëpisë e kam përcjellë secilën meshë,” thotë ajo.
Krahas liturgjive dhe lutjeve, festa shërben si një mundësi për bashkim komunitar.
Roko Joziq, një tjetër emigrant kroat, tregon se kjo festë ka qenë një ngjarje kyçe për bashkëfshatarët e tij, përkundër represionit gjatë luftës.
Festa gjithashtu ringjall ekonominë e fshatit, me tregun e improvizuar dhe dyqanin e vetëm të fshatit që vërshohet nga vizitorët.
Pronari Shin Gjoni, i cili drejton dyqanin për më shumë se 40 vjet, thotë se festa është një mundësi për të “gjallëruar” fshatin dhe për të bashkuar njerëzit e mbetur.
“Në ditët e festës, Letnica duket sikur të jetë ndonjë qytet,” thotë Gjoni për REL.
Për fshatin që aktualisht numëron vetëm dhjetëra banorë, kjo festë nënkupton edhe rikthimin e një numri të madh të banorëve të dikurshëm, kryesisht të komunitetit kroat, në këtë pjesë të Kosovës.
Për Letnicën, festa ka edhe një simbolikë tjetër, pasi besohet se në gusht të vitit 1927, kishën e kishte vizituar dhe shenjtorja Nëna Terezë dhe pikërisht në këtë vend kishte marrë thirrjen për t’u bërë misionare.
Pavarësisht zbrazjes së fshatit, atmosfera e gjallë e festës dhe kthimi i banorëve të dikurshëm vazhdon të mbajë Letnicën të gjallë, qoftë edhe për një ditë./Katror.info
