Mbi 82 milionë euro është fatura që ka paguar Qeveria e Kosovës nga muaji janar deri në muajin gusht të këtij viti për rreth 48 mijë pensionistë kontributpagues të vendit, shkruan Radio Evropa e Lirë.
Po në këtë periudhë, sipas Agjencisë së Statistikave të Kosovës, nga buxheti i shtetit janë shpenzuar mbi 123 milionë euro për më shumë se 151 mijë pensionistë të moshës – mbi 65 vjeç.
Sipas llogaritjeve, buxheti i Kosovës ndan mbi 300 milionë euro brenda një viti për këto dy skema pensionale.
Mundesh me e lexu edhe…
Në këtë shumë përfshihen vlera e pensioneve kontributpaguese nga 180 deri në 265 euro dhe ajo e pensioneve të moshës prej 100 eurosh.
Më 7 tetor, Qeveria e Kosovës ka marrë vendim që t’i rrisë pensionet dhe disa nga skemat sociale nga 20 deri në 50 për qind.
Sipas këtij vendimi, pensionistët kontributpagues, duke filluar nga ky muaj, do të marrin prej 218 deri në 318 euro, varësisht nivelit të arsimimit, kurse pensionet bazike apo të moshës do të jenë 120 euro.
Të gjitha këto mjete paguhen nga taksat e qytetarëve të Kosovës, respektivisht buxheti i Republikës së Kosovës, i cili këtë vit është 3.3 miliardë euro.
Sistemi “gjenerata për gjeneratën” aplikohej para vitit 1989, kur Kosova ishte e përfshirë në sistemin e atëhershëm jugosllav të pensioneve.
Në atë sistem, punonjësit ekzistues kontribuonin në fondin e pensioneve dhe ato kontribute përdoreshin për t’ua paguar përfitimet pensionistëve ekzistues.
Më shpërbërjen e Jugosllavisë në vitet ‘90, ky fond u bart në Serbi.
Pas përfundimit të luftës në Kosovë më 1999 dhe me krijimin e institucioneve të Kosovës, në vitin 2002 nisi zbatimi i skemave pensionale të financuara nga buxheti i Kosovës.
Si funksionon sistemi i pensioneve në Kosovë?
Në bazë të Ligjit për Fondet Pensionale në Kosovë, sistemi pensional është i ndarë në tri shtylla.
Shtylla e parë: Pensioni bazik është pension që Qeveria ua paguan të gjithë banorëve të përhershëm të Kosovës që e kanë arritur moshën 65 vjet, pa marrë parasysh nëse kanë punuar apo kontribuar ndonjëherë. Këtu hyjnë edhe pensionistë kontributpagues të moshës, të cilët i kanë paguar kontributet në ish-Fondin Pensional të Kosovës, para datës 01.01.1999, por edhe skema tjera sociale që marrin para nga buxheti i shtetit.
Shtylla e dytë: Pensionet individuale të kursimeve që i siguron Fondi i Kursimeve Pensionale të Kosovës. Në këtë fond që është krijuar në vitin 2002, punonjësi dhe punëdhënësi kontribuojnë me nga 5 për qind të pagës.
Shtylla e tretë: Fondet plotësuese pensionale të punëdhënësit. Kjo skemë është në baza vullnetare nga qytetarët.
Në Fondin e Kursimeve Pensionale të Kosovës, i njohur edhe si Trust, vlera e kursimeve në shtator ka arritur në 3 miliardë euro, me mbi 430 mijë llogari aktive.
Nga themelimi i këtij fondi në vitin 2002 deri në fund të vitit 2023, numri i përfitueseve të pensionit ka qenë rreth 74 mijë.
Vetëm gjatë vitit 2023, kursimet e tyre kanë nisur t’i tërheqin 7.684 qytetarë./Katror.info
Artikullin e plotë mund ta lexoni këtu.
Përgatiti:
