Pensionistët që kanë kontribuuar vetëm pas luftës në Kosovë, aktualisht, mbështeten në fondet që i kanë kursyer në Fondin e Kursimeve Pensionale.
Pasi t’i shpenzojnë ato – qoftë për dy, tre apo katër vjet – ata mbeten me vetëm pensionin e moshës, i cili tani është 120 euro.
Kjo vlen për të gjithë pensionistët që karrierën e tyre e kanë zhvilluar pas luftës më 1999 – pavarësisht formimit të tyre arsimor.
Në mesin e tyre është edhe historiani Xhafer Osmani nga Prishtina. Ai është pensionuar në maj të këtij viti, pasi ka mbushur 65 vjet. Nga viti 1999 ka punuar vazhdimisht si arsimtar i lëndës së Historisë.
“Unë marr pensionin e moshës 120 euro dhe 200 euro nga kursimet e mia në Fondin e Kursimeve Pensionale të Kosovës. Këto 200 euro janë para të mia, që janë ndarë nga paga”, thotë Osmani për Radion Evropa e Lirë.
Në Kosovë, çdo person që arrin moshën 65-vjeçare, ka të drejtë për pensionin bazik apo të moshës, i cili paguhet nga buxheti i shtetit, pavarësisht kontributeve të tij.
Ndërsa, në Fondin e Kursimeve Pensionale të Kosovës, që njihet edhe si Trust, punonjësi dhe punëdhënësi kontribuojnë me nga 5 për qind të pagës së punonjësit, apo në total 10 për qind.
Në vitin 2003, për shembull, paga mesatare në administratën publike ka qenë 167 euro, sipas Agjencisë së Statistikave të Kosovës – çfarë do të thotë se në Trust janë ndarë 16 euro në muaj.
Me kalimin e viteve kjo ka ndryshuar.
Gjatë 25 vjetëve punë, Osmani ka kursyer mbi 12 mijë euro në Trust.
Pas pensionimit ka tërhequr 20 për qind të shumës dhe nga 200 euro në muaj do të marrë edhe për rreth katër vjet – më pas do të mbetet me pensionin e moshës.
“Nuk jam kundër atyre që marrin pension të moshës. Por, duhet të ketë një kategorizim për kualifikime. Ne kemi punuar, kemi paguar taksa”, thotë Osmani.
Si shpenzohen paratë e Trustit në Kosovë?
Sipas ligjit në fuqi, nëse shuma e kursyer në Trust në moshën e pensionimit është nën 3.000 euro, ajo shumë paguhet menjëherë me një këst.
Nëse shuma është më e madhe se 3.000 euro, por më e vogël se 20.000, atëherë përfituesit i marrin nga 200 euro në muaj, derisa t’i shpenzojnë krejt paratë.
E, kur kjo shumë është mbi 20.000 euro, përfituesve u ndahen në muaj aq para sa të shpenzohen brenda 100 muajsh – pas kësaj periudhe mbeten me shumën e pensionit të moshës./Radio Evropa e Lirë
Përgatiti:
