Shkencëtarët nga Kopshti Botanik Mbretëror (RBG), Kew dhe partnerët e tij kanë zbuluar një specie të re palme dhe e kanë quajtur Pinanga subterranea dhe emri i saj vjen nga fjala latine për nëntokë.
Lloji është i mirënjohur për banorët vendas të ishullit tropikal të Borneos në Azinë Juglindore, të cilët pëlqejnë të hanë frutat e tij të kuqe të ndezura, të ëmbëla dhe me lëng.
Bima u zbulua nga shkencëtarët të cilët përshkruan rreth 300 lloje të ndryshme palmash në ishull.
Mundesh me e lexu edhe…
“Unë kam studiuar palmat për 30 vjet dhe jam i habitur se si ato vazhdojnë të na befasojnë,” tha William Baker, menaxher i lartë i kërkimit në Tree of Life në RBG Kew.
Ky zbulim i papritur ngre shumë më tepër pyetje sesa përgjigjet. Çfarë e polenizon palmën? Si i gjen një pjalmues lulet nën tokë? Si ka evoluar ky fenomen dhe me çfarë do të na befasojnë më pas palmat?
Pinanga subterranea bashkon më shumë se 2500 lloje palmash të njohura për shkencën, gjysma e të cilave kërcënohen me zhdukje.
Palma mund të gjendet e shpërndarë nëpër pyjet tropikale të Borneos perëndimore, duke kaluar kufijtë shtetërorë nga Sarawak në Malajzi në Kalimantan në Indonezi.
Para përshkrimit shkencor, bima kishte një emër në të paktën tre gjuhë lokale: Pinang Tanah, Pinang Pipit, Muring Pelandok dhe Tudong Pelandok.
Pavarësisht se është e njohur për njerëzit e Borneos, specia është anashkaluar plotësisht nga komuniteti shkencor, duke theksuar nevojën për një bashkëpunim më të ngushtë me komunitetet indigjene.
Shkencëtarët u lajmëruan fillimisht për praninë e bimës nga bashkëautori i studimit Paul Chai, botanist malajzian.
Ai hasi palmën për herë të parë në vitin 1997 ndërsa pastronte gjethet e trasha që rrethonin një palmë të re në mënyrë që të merrte një pamje më të mirë të saj.
Kishte disa bimë, por vetëm një me fruta.
Shkencëtarët e Kew Benedikt Kuhnhauser, Peter Petoe dhe William Baker rivizituan Rezervatin e Kafshëve të Egra Lanjak Entimau në 2018 dhe mblodhën disa ekzemplarë të palmës për kërkime shkencore.
Pa e informuar kolegun tonë malajzian Dr. Paul Chai, ndoshta do ta ngatërronim këtë specie të re emocionuese me një palmë të shëmtuar dhe do ta kalonim pranë, tha Kuhnhauser.
Në vend të kësaj, ne kemi përshkruar shkencërisht një rast tepër të rrallë të gjeoflorës, e cila është një lulëzim nëntokësor dhe shembulli i parë i njohur i këtij lloji në të gjithë familjen e palmave. Është me të vërtetë një zbulim që ndodh një herë në jetë, shtoi ai.
Shumica e bimëve të lulëzuara kanë evoluar për të rritur lulet dhe frutat e tyre mbi tokë, gjë që ndihmon në lehtësimin e pjalmimit dhe shpërndarjes së farës. Por ekziston një nëngrup i vogël bimësh që kanë evoluar në lule dhe fruta nën tokë, të vëzhguara në 171 lloje, 89 gjini dhe 33 familje bimore. /Katror.info
Përgatiti:
