Parqet e qytetit dhe hapësirat e gjelbra ndihmojnë në mposhtjen e nxehtësisë, rritjen e biodiversitetit dhe ngjallin një ndjenjë paqeje në ‘xhunglën’ urbane.
Ato gjithashtu ndihmojnë në ngadalësimin e plakjes biologjike. Është dëshmuar se njerëzit që kanë qasje në hapësirat e gjelbra janë gjetur të jenë mesatarisht 2,5 vjet më të rinj biologjikisht se ata që nuk kanë parqe dhe hapësira të gjelbra në rrethinat e tyre, raporton një studim i ri në revistën Science Advances.
“Të jetosh pranë më shumë gjelbërim mund t’ju ndihmojë të dukeni më të rinj se mosha juaj aktuale”, tha për AFP-në Kyezu Kim, autori kryesor i studimit dhe student postdoktoral në Shkollën e Mjekësisë Feinberg të Universitetit Northwestern.
Mundesh me e lexu edhe…
“Ne besojmë se gjetjet tona kanë implikime të rëndësishme për planifikimin urban në drejtim të zgjerimit të infrastrukturës së gjelbër për të promovuar shëndetin publik dhe për të reduktuar dallimet shëndetësore”, shtoi ajo.
Ekspozimi ndaj hapësirave të gjelbra ka qenë i lidhur më parë me shëndet më të mirë kardiovaskular dhe shkallë më të ulët të vdekshmërisë. Arsyeja e përtëritjes mendohet të jetë më shumë aktivitet fizik dhe ndërveprime sociale, por nuk është e qartë nëse parqet në të vërtetë ngadalësuan plakjen në nivel qelizor. Për të hetuar këtë, ekipi që qëndron pas studimit hetoi modifikimet kimike të ADN-së të njohura si ‘metilim’.
Hulumtimet e mëparshme kanë treguar se të ashtuquajturat “orë epigjenetike” të bazuara në metilimin e ADN-së mund të jenë parashikues të mirë të kushteve shëndetësore si sëmundjet kardiovaskulare, kanceri, funksioni njohës dhe një mënyrë më e saktë për të matur moshën sesa vitet kalendarike.
Kim dhe kolegët e saj ndoqën më shumë se 900 të bardhë dhe afrikano-amerikanë nga katër qytete amerikane – Birmingham, Çikago, Minneapolis dhe Oakland – gjatë një periudhe 20-vjeçare (1986-2006). Duke përdorur imazhe satelitore, ekipi vlerësoi se sa afër ishin adresat e banimit të pjesëmarrësve me bimësinë e parqet përreth dhe përputhi të dhënat me mostrat e gjakut të marra në vitet 15 dhe 20 të studimit për të përcaktuar moshën e tyre biologjike.
Ekipi zhvilloi modele statistikore për të vlerësuar rezultatet dhe kontrollin për variabla të tjerë si arsimi, të ardhurat dhe faktorët e sjelljes si duhani që mund të ndikojnë në rezultatet.
Ata zbuluan se njerëzit, shtëpitë e të cilëve ishin të rrethuar me 30 për qind gjelbërim brenda një rrezeje prej pesë kilometrash, ishin mesatarisht 2,5 vjet më të rinj biologjikisht në krahasim me ata shtëpitë e të cilëve ishin të rrethuar nga 20 për qind gjelbërim. Afrikano-amerikanët me qasje më të madhe në hapësirat e gjelbra ishin vetëm një vit biologjikisht më të rinj, ndërsa të bardhët ishin tre vjet më të rinj.
“Faktorë të tjerë, si stresi, cilësia e hapësirave të gjelbra përreth dhe mbështetje të tjera sociale mund të ndikojnë në shkallën e përfitimit të hapësirave të gjelbra në lidhje me plakjen biologjike”, tha Kim, duke shpjeguar se dallimet kërkojnë kërkime të mëtejshme.
Për shembull, parqet në lagjet e varfra që përdoren për aktivitete të paligjshme mund të jenë më pak të frekuentuara, duke mohuar përfitimet.
Hapat e ardhshëm mund të përfshijnë kërkime mbi marrëdhëniet midis hapësirave të gjelbra dhe rezultateve specifike shëndetësore, shtoi ajo.
Gjithashtu, nuk është ende e qartë se si saktësisht gjelbërimi ngadalëson plakjen, shtoi ajo.
Epidemiologu Manuel Franco nga Universitetet Alcalá dhe Johns Hopkins e quajti kërkimin “një studim të mirëprojektuar”.
“Ne kemi prova shkencore gjithnjë e më të mira për të rritur dhe për të promovuar përdorimin e hapësirave të gjelbra urbane”, shtoi Franco, i cili nuk ishte i përfshirë në studim./trtbalkan/Katror.info
Përgatiti:
