Kosova është ndër vendet e para që e ka dorëzuar planin e reformave në kuadër të Planit të Rritjes, megjithatë nuk do të mund të përfitojë nga Pakoja e Bashkimit Europian pa u konstituuar Kuvendi i ri. Bëhet fjalë për një pjesë të mjeteve nga shuma e përgjithshme prej 882 milionë euro që Bashkimi Europian ka përcaktuar t’i ndahen Kosovës deri në fund të vitit 2027.
Ministri i Financave, Hekuran Murati tha se 7% e vlerës të këtyre mjeteve që janë të dedikuara për Kosovën parashihet që të paguhen në momentin kur marrëveshja nënshkruhet dhe ratifikohet në Kuvendin e Kosovës.
“Pra, si marrëveshje kjo ka nevojë që të ratifikohet në Kuvend. Andaj besoj që sapo ta kemi Kuvendin e ri të konstituar dhe ratifikimin e kësaj marrëveshje do të mund të përfitojmë edhe nga vënia në dispozicion e këtyre mjeteve”- tha Murati në një përgjigje për KALLXO.com, kur u pyet se a janë alokuar 60 milionët e para.
Mundesh me e lexu edhe…
Murati tha se Kosova ka qenë ndër shtetet e para që kanë negociuar dhe ka dorëzuar edhe planin e reformave dhe atyre që pritet të zbatohen, dhe parashihet që çdo reformë e ekzekutuar apo përmbushur të lirojë mjetet të cilat i vihen Kosovës në dispozicion.
“Dy të tretat e kësaj pakoje janë financim kreditor që duhet të kthehet, ndërsa ⅓ e komponentës është financim që vjen si grant në formë të pakthyeshme”- tha ai, më 24.03.2024.
Se Kosova do të përfitonte 60 milionët e parë të kësaj Pakoje deri në fund të vitit 2024, kishte thënë Presidentja e Komisionit Europian, Ursula von der Leyen kur ishte në Kosovë në tetor të vitit 2024.
“Tani mund të fillojmë me parafinancimin prej më shumë se 60 milionë euro që mund t’i jepen Kosovës para fundit të këtij viti. Vlera e realizueshme që do të jetë në dispozicion të Kosovës nga Plani i Rritjes është më shumë se 882 euro. Është në dorën tonë ta çojmë këtë plan përpara dhe hapat e parë tashmë janë shumë premtues”- kishte thënë ajo për media më 36.10.2024.
KALLXO.com ka dërguar pyetje në Bashkimin Europian në lidhje me alokimin e mjeteve financiare nga Plani i Rritjes, por nuk janë përgjigjur deri në publikimin e këtij artikulli.
Qeveria Kurti ligjërisht ka përfunduar mandatin më 23.03.2025, pra rrafsh katër vite nga dita kur u konstitua legjislatura e dalë nga zgjedhjet e 14.02.2021. Tani, nuk mundet të marrë vendime të tilla, pa u formuar institucionet e reja. Zgjedhjet e mbajtura më 09.03.2025 ende nuk janë çertifikuar, derisa deri më tani nuk ka as bisedime zyrtare për koalicione paszgjedhore.
Në Kuvendin e Kosovës, procedura për ratifikimin e marrëveshjeve ndërkombëtare është e përcaktuar në Kushtetutë dhe ligje specifike.
Kushtetuta e Republikës së Kosovës, në Nenin 18, specifikon se Kuvendi ratifikon marrëveshjet ndërkombëtare për çështje të caktuara me shumicë të cilësuar (dy të tretat e të gjithë deputetëve).
Gjithashtu, Ligji Nr. 04/L-052 për Marrëveshjet Ndërkombëtare detajon procedurat e ratifikimit, duke përfshirë dorëzimin e marrëveshjeve në Kuvend me iniciativë të vet ose pas propozimit nga Qeveria.
Megjithatë, në praktikë, Kuvendi ka hasur në vështirësi për të arritur kuorumet e nevojshme për ratifikimin e disa marrëveshjeve ndërkombëtare, duke rezultuar në dështimin e miratimit të tyre në disa raste.
Bashkimi Evropian kishte miratuar një plan të rritjes ekonomike prej 6 miliardë eurosh për vendet e Ballkanit Perëndimor në një përpjekje për të ndihmuar në përshpejtimin e procesit të integrimit.
Komisioni Europian ka miratuar agjendat edhe për vendet e Ballkanit Perëndimor nga Plani i Rritjes dhe reformave.
Ndryshe nga katër shtetet e tjera të rajonit, Kosovës dhe Serbisë iu kishin vënë parakushte shtesë në mënyrë që të përfitojnë nga 6 miliardë eurot e Bashkimit Europian për Ballkanin Perëndimor – në kuadër të Pakos së Rritjes për të cilën Këshilli Europian dha dritën e gjelbër më 07.05. 2024.
Kushti për të dy shtetet ka qenë i qartë, që Prishtina zyrtare dhe Beogradi zyrtar duhet të angazhohen në mënyrë konstruktive me progres të matshëm dhe rezultate të prekshme në normalizimin e marrëdhënieve mes tyre.
Që nga 28.06.2023, Bashkimi Europian ka vendosur sanksione ndaj Kosovës në lidhje me “situatën e krijuar në veri dhe vendimin e autoriteteve për të mos u koordinuar me partnerët europianë për uljen e tensioneve”.
Edhe pse janë mbajtur votimet për ose kundër largimit të kryetarëve shqiptarë nga komunat veriore të banuara me shumicë serbe më 21.05.2024, por pa rezultate, Bashkimi Europian nuk i larguar masat ndëshkuese ndaj Kosovës.
Shtetet e Bashkimit Europian nuk e kanë ende një qëndrim unik rreth heqjes së masave. Masat ndëshkuese u aplikuan në qershor të vitit 2023, e shpresat që ato të hiqeshin në vitin 2024 ishin të mëdha në Kosovë.
Raportuesi për Kosovën në Parlamentin Europian, Riho Terras, në një intervistë për KALLXO.com, fajësoi Këshillin Europian dhe shtetet anëtare për zvarritjen e heqjes së masave ndaj Kosovës. Ndonëse i cilëson si të padrejta këto masa, ai nuk mund të thotë se kur mund të hiqen ato.
Ndër masat e BE-së është edhe suspendimi i përkohshëm i punës së trupave të Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit.
Kosova, po ashtu, nuk ftohet në ngjarjet e nivelit të lartë dhe vizitat bilaterale janë suspenduar, përveç atyre që fokusohen në adresimin e krizës në veri të Kosovës në kuadër të Dialogut të lehtësuar nga BE-ja.
Masat e tjera janë suspendimi i programimit të fondeve për Kosovën në kuadër të IPA 2024 (Fondet e Para-Anëtarësimit). /Kallxo.com /Katror.info
Përgatiti:
