Inteligjenca artificiale mund të shpëtojë jetë duke paralajmëruar se ku një uragan do të godasë tokën, shumë më shpejt sesa sistemet tradicionale të parashikimit, thonë studiuesit.
Një mjet i ri i AI nga Google DeepMind parashikoi se ku uragani Lee i shtatorit do të zbriste në Kanada dhe këtë parashikim e bëri tri ditë përpara metodave ekzistuese të parashikimit.
Parashikimet e motit janë bërë shumë më të sakta gjatë dekadave.
Mundesh me e lexu edhe…
Por shpejtësia dhe aftësia e AI për të analizuar ngjarjet e kaluara për të bërë parashikime e bëjnë atë një hap të madh drejt zhvillimeve në këtë fushë, thonë shkencëtarët.
Një parashikim i saktë i motit është i dobishëm edhe për gjëra rutinore si p.sh. për t’ju treguar se çfarë të vishni kur dilni në mëngjes, por më e rëndësishmja, mund të na paralajmërojë për motin ekstrem si stuhitë, përmbytjet dhe valët e të nxehtit, duke u dhënë komuniteteve kohë për t’u përgatitur dhe për të marrë masa.
Edhe pse parashikimet tradicionale të motit marrin sasi të mëdha të fuqisë kompjuterike, ato përfshijnë krijimin e vlerësimeve të qindra faktorëve duke përfshirë presionin e ajrit, temperaturën, shpejtësinë e erës dhe lagështinë në nivele të ndryshme të atmosferës anembanë globit.
“Një mjet i ri i AI i quajtur GraphCast i krijuar nga Google DeepMind e tejkalon modelin evropian të parashikimit të motit me rreze të mesme, një nga më të mirat në botë, në më shumë se 90% të këtyre faktorëve”, shkruhet në një punim të publikuar nga DeepMind në revistën Science.
GraphCast prodhon parashikimet e tij në më pak se një minutë, duke përdorur një pjesë të fuqisë llogaritëse të metodave tradicionale të parashikimit, sepse merr një qasje shumë të ndryshme.
Parashikimi tradicional i motit përfshin marrjen e matjeve të asaj që po ndodh në atmosferë tani. Modelet më të mira marrin qindra miliona lexime nga e gjithë bota çdo ditë.
Këto vijnë nga një gamë e madhe burimesh, duke përfshirë stacionet e motit, satelitët, balonat e dërguara në atmosferë, bovat në oqean, madje edhe lexime të marra nga sensorë në hundët e avionëve reaktivë komercialë.
“Më pas përdorim modelin tonë për të zgjedhur se cili do të jetë më i rëndësishmi,” shpjegon Matthew Chantry, i Qendrës Evropiane për Parashikimin e Motit me rreze të mesme (ECMRWF), i cili shton se rreth 10 milionë nga matjet do të përdoren për një nga parashikimet e saj.
Ky oqean të dhënash futet në një super kompjuter për t’u përpunuar nga programe të cilat mund të bëjnë kuadriliona (një mijë trilion) llogaritje çdo sekondë.
Këto përdorin ekuacione komplekse për të simuluar atë që ndodh në atmosferën e Tokës për të parashikuar se si moti do të ndryshojë dhe evoluojë me kalimin e kohës.
Kjo metodë ka qenë jashtëzakonisht e suksesshme. Ndërsa modelet janë përmirësuar dhe kompjuterët janë bërë më të fuqishëm gjatë dekadave, parashikimet e motit janë bërë dukshëm më të sakta./Katror.info
Përgatiti:
