Është e mundshme që jemi në prag të një epoke të re të trajtimit të sëmundjes Alzheimer. Gjegjësisht, është treguar se tashmë ilaçi i dytë në më pak se një vit e ngadalëson këtë sëmundje. Ekspertët thanë se tani jemi “në prag” të disponueshmërisë së barnave, diçka që kohët e fundit dukej e pamundur, shkruan BBC, përcjell Katror.info.
Kompania farmaceutike Eli Lilly raportoi se ilaçi i saj – Donanemab – ngadalëson shkallën e sëmundjes së Alzheimerit me rreth një të tretën. Megjithatë, dy vullnetarë, dhe ndoshta një i tretë, vdiqën si pasojë e ënjtjes së rrezikshme të trurit.
Si funksionon ilaçi i ri?
Mundesh me e lexu edhe…
Donanemab funksionon në të njëjtën mënyrë si lekanemab, i cili u bë tituj në mbarë botën kur u tregua se ngadalëson sëmundjen. Të dyja janë të varura nga antitrupat si ato që trupi prodhon për të sulmuar viruset, por ato janë të dizajnuara për të pastruar grimcat ngjitëse nga truri, të quajtur beta amiloide.
Amiloidi grumbullohet në hapësirat midis qelizave të trurit, duke formuar pllakat karakteristike që janë një nga shenjat dalluese të sëmundjes Alzheimer.
“Beteja prej dekadash për të gjetur trajtime që ndikojnë në sëmundjen e Alzheimerit po ndryshon”, tha Dr. Cath Mummery, kreu i klinikës së çrregullimeve njohëse në Spitalin Kombëtar për Neurologjinë dhe Neurokirurgjinë në Mbretërinë e Bashkuar, shtoi:
“Tani po hyjmë në një epokë të modifikimit të sëmundjeve, ku mund të shpresojmë të kurojmë dhe trajtojmë dikë me sëmundjen Alzheimer me menaxhim afatgjatë të sëmundjes dhe jo me kujdes paliativ dhe mbështetës”.
Çfarë dihet për testet?
Detajet e plota të testeve të Eli Lilly ende nuk janë publikuar, por gjetjet kryesore janë:
– 1,734 persona morën pjesë në fazën më të hershme të testimit të sëmundjes Alzheimer;
– Donanemabi u administrua si infuzion mujor derisa pllakat karakteristike në tru u zhdukën;
– ritmi i sëmundjes u ngadalësua me rreth 29% në përgjithësi dhe me 35% në grupin e pacientëve për të cilët studiuesit prisnin të kishin rezultatet më të mira;
– edhe ata që merrnin ilaçin kishin një jetë më të mirë të përditshme, p.sh. aftësia për të diskutuar ngjarjet aktuale, për të vozitur ose për t’u angazhuar në hobi;
Megjithatë, ënjtja e trurit ishte një efekt anësor i zakonshëm në një të tretën e pacientëve. Ajo ishte kryesisht i butë ose asimptomatik dhe u zbulua në skanimet e trurit – por 1.6% e pacientëve zhvilluan ënjtje të rrezikshme të trurit. Dy vdekje iu atribuan drejtpërdrejt kësaj, dhe një vullnetar i tretë vdiq pas një ngjarje të tillë.
“Ne jemi të inkurajuar”
“Ne jemi të inkurajuar nga përfitimet e mundshme klinike që mund të ofrojë donanemabi pavarësisht rreziqeve të lidhura që mund të jenë serioze dhe kërcënuese për jetën, si dhe me shumë trajtime efektive për sëmundjet dobësuese dhe fatale,” tha zëvendëspresidenti i Eli Lilly për kërkimin dhe zhvillimin e neuroshkencës, Dr. Mark Mintun.
Kompania njoftoi se në muajt e ardhshëm do të nisë procesin e miratimit të barit të saj për përdorim në spitale.
dr. Liz Coulthard nga Universiteti i Bristolit tha se kishte efekte anësore të rëndësishme dhe mungesë të të dhënave afatgjata, por ilaçi mund të “ndihmojë njerëzit të jetojnë mirë me Alzheimer për më gjatë”. Fakti që dy ilaçe ngadalësojnë sëmundjen duke synuar amiloidin në tru i siguroi gjithashtu shkencëtarët se janë në rrugën e duhur pas dekadash dështimi.
“Është mirë të kesh dy ilaçe”
“Kjo duhet të largojë të gjitha dyshimet rreth kësaj qasjeje. Të kesh dy barna është e mrekullueshme për konkurrencë,” tha prof. John Hardy i Institutit të Kërkimit të Demencës në Mbretërinë e Bashkuar, puna e të cilit 30 vjet më parë çoi në idenë e synimit të amiloidit.
Susan Kolhaas nga Alzheimer’s Research UK tha: “Tani jemi në majë të gjeneratës së parë të trajtimeve për sëmundjen e Alzheimerit, që shumë menduan se ishte e pamundur vetëm dhjetë vjet më parë.”
Megjithatë, këto barna duket se funksionojnë vetëm në fazat më të hershme të sëmundjes – përpara se truri të dëmtohet shumë. Dhe nëse ato miratohen në Mbretërinë e Bashkuar, do të nevojitet ende një revolucion në mënyrën e diagnostikimit të sëmundjes për të bërë një ndryshim.
Vetëm 1-2% e njerëzve i nënshtrohen një skanimi të trurit ose analizës së lëngjeve kurrizore për të përcaktuar nëse ata kanë në të vërtetë sëmundjen e Alzheimerit ose një formë tjetër të demencës kundër së cilës ilaçet do të ishin të padobishme. Edhe kostot nuk janë të papërfillshme. Lekanemab kushton më shumë se 21,000 £ për person në vit./Katror.info
Përgatiti:
