Ligji për informim i Kosovës i garanton secilit qytetar të drejtën për informim. E drejt ushtrimit më të lehtë të kësaj të drejte ka punuar organizata Free Libre Open Source Software Kosova e njohur si FLOSSK, e cila bëri lansimin e platformës për shtrimin dhe publikimin e kërkesave për qasje në dokumente publike dumedite.org, duke ia lehtësuar punën aktivistëve, gazetarëve e dashamirëve të lirisë së informimit.
Përmes një prezantimi, Arianit Dobroshi nga FLOSSK diskutoi për nevojën për të drejtën e informimit dhe atë për qasje në dokumente publike.
“Sipas ligjit të gjithë kanë të drejtë me shtru kërkesa për qasje në dokumente publike në Kosovë. Kërkesat munden me qenë prej ma të ndryshmeve; prej çështjeve që ndoshta i interesojnë individit për një element shumë lokal deri te kontratat qindra-milionëshe që i lidh Qeveria e Kosovës… Si organizatë ne mes të tjerash ne punojmë edhe në transparencë të institucioneve publike dhe qëllimi ka qenë fasilitimi i kërkesave, lehtësimi dhe inkurajimi i shtrimit të sa më shumë kërkesave që do të thotë shfrytëzimi i një të drejte kushtetuese që ekziston në Republikën e Kosovës.” thotë Arianit Dobroshi
Mundesh me e lexu edhe…
Nismën e FLOSSK e ka përshëndetur edhe vetë Komisionerja e Agjencisë për Informim dhe Privatësi Krenare Sogojeva Dërmaku, në adresë të së cilës zakonisht shkojnë ankesat kur institucionet nuk përgjigjen në kërkesat për qasje në dokumente zyrtare.
“Unë tani po e shoh platformën. Unë e mirëpres dhe thjesht jam e lumtur që qytetarëve iu jepet një mundësi që shumë lehtë ta kenë të paktën kërkesën për të pasur qasje,” thotë Sogojeva Dërmaku.
Sipas saj, praktikat e mëparshme ku është dashur të dërgohen me shkrim kërkesat kanë qenë më pak efektive dhe jo çdoherë janë marrë parasysh.
“Tash edhe në mënyrë teknologjike, por edhe përmes platformave të tilla dhe zhvillimi i tyre na mundësojnë që të jemi shumë më mirë të informuar, të jemi pjesëmarrës në vendimmarrje institucionale e që ndërlidhet direkt me jetën tonë si qytetarë,” thotë Sogojeva Dërmaku.
E adaptuar, që të jetë tejet e lehtë për t’u përdorur, Arianiti shpjegon hapat për përdorimin e platformës.
“Platforma nis prej pyetjes se çka kishe dashtë me ditë. E ke një pyetje të thjeshtë që mundet me qenë jo më shumë se një fjali. E krijon një llogari për shkak se duhet me qenë emri yt. E qet një email ku ke me i pranu përgjigjet dhe e vendos një fjalëkalim. Pra, janë katër fusha – nuk janë shumë dhe pastaj e ke aktive llogarinë,” thotë ai.
Kështu, përmes dumedite.org përdoruesit munden që të njëjtën pyetje t’ua dërgojnë disa institucioneve ndaras dhe paralelisht po që se duan dhe kanë nevojë. Po ashtu, gazetarëve u ofrohen opsione të ruajtjes së pyetjeve dhe informacioneve të marra deri në 12 muaj. Pas këtij afati të gjitha pyetjet dhe informacionet bëhen publike në platformë.
“Ne punojmë me kod burimor të hapur, domethënë, në masë të madhe ne e ripërdorim softuerin. Në këtë rast e kemi marrë një platformë Open Source, e cila fillimisht është inicuar në Angli prej një organizate shumë të njohur atje për transparencë publike dhe e kemi implementu në Kosovë,” thotë Dobroshi.
I pyetur se si kjo platformë kontribuon në rritjen e iniciativave qytetare dhe përgjegjësisë institucionale, në një intervistë për Katror Media, Arianiti u përgjigj:
“Gjithçka lind me një pyetje; pse diçka nuk po funksionon? Qysh po shfrytëzohen fondet publike? Pse diçka ka dështu? Domethënë, lind prej pyetjes e pyetja është e qytetarit, e aktivistit.”
Sipas tij, kur shtrohet një pyetje, kërkohet llogari a shpjegim për një problematikë a çështje, edhe institucionet kanë tendencë që të adresojnë problematikat e ndërlidhura me pyetjet dhe të përmirësojnë trajtimin e çështjeve të ndryshme.
“Çka mundemi me pa është që çdo send është këtu transparent dhe institucionet që nuk përgjigjen kanë me u vërejtë, kanë me qenë të dukshme për shkak se platforma ndërton edhe statistika se cili institucion po përgjigjet, i cili po përgjigjet me kohë e cili me vonesë,” tha Arianit Dobroshi.
Ndërkaq, që kjo platformë të jetë e suksesshme dhe të kontribuojë në rritjen e përgjegjësisë institucionale si dhe në rritjen e qytetarisë aktive, Valmir Mustafa, menaxher në FLOSSK thotë se është me rëndësi që të popullohet platforma.
“Në dumedite.org shumë është me rëndësi që qytetarët me pasë llogari në të, por edhe me kërku qasje – marrë parasysh të drejtën për informim në këtë rast – jo domosdoshmërish në dokumente, por për çka do që atyre ju intereson,” tha Valmir Mustafa.
Sipas Valmirit, sa më shumë të parashtrohen pyetje e kërkesa në të dhëna, dhe sa më tepër të adresohen ato nga institucionet, dumedite ka potencialin që më pastaj të shfrytëzohet nga përdoruesit e tjerë edhe për informim të përgjithshëm rreth problematikave dhe çështjeve që u kanë interesuar të tjerëve.
Edicionin #27 të plotë e gjeni KËTU 🙂
