katror.infokatror.infokatror.info
Notification
Font ResizerAa
  • Home
  • Lajme
    Lajme
    Më shumë
    Top News
    ASK: Pagat mesatare bruto për vitin 2023 në Kosovë ishin 570 Euro
    8 months ago
    Bota në rrugën e suksesshme drejt energjisë të rinovueshme
    8 months ago
    BE-ja pranë finalizimit të mjeteve për Ballkanin Perëndimor
    8 months ago
    Postimet e fundit
    KEK thotë se mbulon 83% të kërkesës ditore për energji
    14 hours ago
    Nisin punimet për depon e re të barnave në Kosovë
    14 hours ago
    Projektligji për Mbrojtjen e të Dhënave Personale drejt finalizimit
    15 hours ago
    Rama takohet me Rutte dhe njofton investimin e NATO-s në Portin e ri të Durrësit
    15 hours ago
  • Lajme të mira
    Lajme të mira
    Break the bad news habit Ndjehu mirë t’u lexu n’Katror :)
    Më shumë
    Top News
    Motrat e gjejnë njëra tjetrën pas 45 viteve të ndara
    3 years ago
    Mos i leni ëndrrat tuaja të mbeten vetëm ëndrra…
    3 years ago
    Të ngrisim një gotë për…
    3 years ago
    Postimet e fundit
    Kosova lanson sistemin elektronik për menaxhimin e përmbarimit
    14 hours ago
    MINT vendos masa mbrojtëse për çmimet e naftës
    14 hours ago
    Përfunduan xhirimet e filmit “Jerẽm” me regji të Ismet Sijarinës
    15 hours ago
    Kosova merr pjesë në Kampionatin Ballkanik të Pingpongut për të Rinj
    15 hours ago
  • People
    People
    Break the bad news habit Ndjehu mirë t’u lexu n’Katror :)
    Më shumë
    Top News
    Jubileu Platinum i Mbretëreshës Elizabeta e Dytë bën bashkë tërë familjen mbretërore  
    3 years ago
    Kompozitori i Dua Lipës tregon si të komponohet një hit për 30 sekonda
    3 years ago
    Rita Ora & Taika Waititi fejohen gjatë një propozimi të ‘përnjëhershëm’
    3 years ago
    Postimet e fundit
    Prishtina Songwriting Camp: Mëso, bashkëpuno dhe rritu si artist
    16 hours ago
    Si nisi festivali legjendar i Glastonbury-t
    17 hours ago
    Migrimi si art: Fenix sjell historitë e njerëzve nga e gjithë bota
    18 hours ago
    Fituesit dhe momente kryesore në Kids’ Choice Awards 2025
    3 days ago
  • Sporti n’Katror
  • Viral
    Viral
    Break the bad news habit Ndjehu mirë t’u lexu n’Katror :)
    Më shumë
    Top News
    Video e një kafshe që u bë virale
    3 years ago
    Viral Dance e muajit Qershor në TikTok
    3 years ago
    Momentet që shkuan #viral gjatë procesit të gjykimit për shpifje të Depp dhe Heard
    3 years ago
    Postimet e fundit
    Si u bë ‘Labubu’ një fenomen global?
    5 days ago
    Threads shton opsionin “Spoiler”: Diskuto pa prish surpriza!
    1 week ago
    Apple prezantion iOS 26: Nivel i ri inteligjence dhe produktiviteti
    1 week ago
    Meta po planifikon të investojë 15 miliardë dollarë për të arritur ‘inteligjencën superkompjuterike’
    2 weeks ago
  • Shije
    Shije
    Break the bad news habit Ndjehu mirë t’u lexu n’Katror :)
    Më shumë
    Top News
    Shije vere – receta gatimi me ushqimet e qëlluara për ditët me vapë
    1 year ago
    Noma fitoi çmimin e parë të World’s Best Restaurant vitin e kaluar
    3 years ago
    Vatikani kryeson listën e vendeve që pinë më së shumti verë
    3 years ago
    Postimet e fundit
    A e mbron kafeja mëlçinë nga prekja e sëmundjeve?
    2 weeks ago
    Vaj ulliri me limon për fuqi gjatë ditës
    2 weeks ago
    Niseshteja në ushqimet tona të përditshme dhe ndikimi i saj në shëndet
    3 weeks ago
    Si të përgatisni në shtëpi lëngjet më të mira për pastrimin e trupit
    3 weeks ago
  • Udhë
    Udhë
    Break the bad news habit Ndjehu mirë t’u lexu n’Katror :)
    Më shumë
    Top News
    E para Kosova!
    9 months ago
    15+ artikuj për kamping me t’cilat ndiheni si n’shtëpi edhe nëse jeni në male të thella
    3 years ago
    Sa kohë duhet të qëndroni në Norvegji për ta parë magjinë e “Northern Lights”
    2 years ago
    Postimet e fundit
    10 super destinacione verore ku makina s’ka vend
    2 days ago
    DW: Shqipëria drejt rekordit të 15 milionë turistëve
    3 days ago
    8 gjëra që (ndoshta) nuk i dinit për Times Square
    5 days ago
    Getaway Magazine: Shqipëria, vendi sekret i Mesdheut ku çdo përvojë ka shijen e një zbulimi
    2 weeks ago
  • Katrori YT
  • Fun
    • Kuriozitet
    • Life Style
Duke e lexuar: Friuli, një nga sekretet më të ruajtura në Evropë
Shpërndaje
katror.infokatror.info
Font ResizerAa
  • Home
  • Lajme
  • Lajme të mira
  • Katrori YT
  • People
  • Sporti n’Katror
  • Viral
  • Fun
  • Udhë
  • Shije
Search...
  • Back To Home
  • Categories
    • Lajme
    • Lajme të mira
    • People
    • Viral
    • Sporti n’Katror
    • Shije
    • Udhë
    • Katrori YT
    • Fun
    • Kuriozitet
    • Life Style
  • Bookmarks
    • My Bookmarks
    • Newsletter
  • Contact Us
    • Contact
Follow US
Udhë

Friuli, një nga sekretet më të ruajtura në Evropë

Last updated: 19/01/2023 6:46 PM
179 Shikime
Shpërndaje
Foto: Adobe Stock

Malet, kanionet, plazhet dhe lagunat e bëjnë atë një nga peizazhet më të bukura dhe më të larmishme të Italisë, por pak njerëz – dhe kjo përfshin italianët – dinë diçka për të.

Ndoshta është për faktin se gjendet në kufirin verilindor të vendit me Slloveninë dhe Austrinë, ndoshta për shkak të historive të pushtimesh, duke përfshirë perandorinë austro-hungareze, ose për shkak të shumë gjuhëve të folura nga vendasit, mezi duket si pjesë e Italisë.

Por, megjithëse Friuli Venezia Giulia shtrihet nga kufiri alpin i mbuluar me borë të Dolomiteve deri në ujërat e detit verior të Adriatikut.

Foto: Getty Images

Mundesh me e lexu edhe…

Kosova lanson sistemin elektronik për menaxhimin e përmbarimit

E megjithatë, thonë vendasit, ia vlen të vizitohet po aq sa pjesa tjetër e Italisë, raporton cnn.

- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -

“Ndryshe nga rajonet e tjera italiane, ne nuk jemi të reklamuar dhe jemi larg turizmit masiv”, thotë udhërrëfyesi vendas Roberta Bressan. “I yni është një realitet në shkallë të vogël dhe të veçantë që udhëtarët duhet ta zbulojnë pak nga pak, i përbërë nga një plejadë qytetesh të vogla të bukura mee tradita të ndryshme”, tha ai.

Një nga pikat më të forta të rajonit janë peizazhet e tij. Me 13 rezerva natyrore dhe parkun e pacenuar të maleve “Friuli Dolomite”, rajoni josh turistët që kërkojnë të lidhen me natyrën ose të ta eksplorojnë natyrën.

“Është një zonë e gjelbër, qiellore. Mund ta përshkruan me biçikletë dhe duke ecur në parkun e Dolomiteve. Gjithashtu mund të bën kajak përgjatë burimeve malore dhe tuneleve shkëmbore me ujëra fluoreshente”, thotë blogeri vendas i udhëtimeve, Luca Vivan.

Luginat e gjelbëruara të Friulit janë të rrethuara nga majat alpine të cilat, në ditët e kthjellëta, ofrojnë pamje deri në bregdet. Labirintet e shpellave, grykave dhe kanioneve me ujëvara dhe lumenj me rrjedhje të shpejtë mbulojnë pllajën e madhe gëlqerore karstike të kodrave.

- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -

Aktivitetet në natyrë zhvillohen gjatë gjithë vitit. Moti më i ngrohtë sjell fluturime me paragllajdë, kajak në lumenj e pastër, lundrim dhe ngjitje në shkëmbinj. Në dimër, ka ski dhe udhëtim me sajë në vendpushime komode si Tarvisio, Tolmezzo dhe Piancavallo.

Mrekullitë gjeologjike përfshijnë shpellën nënujore të liqenit Gorgazzo, me ngjyrat e pabesueshme tropikale blu-jeshile. Ekziston edhe Grotta Gigante magjepsëse, ose Shpella Gjigante, një nga shpellat më të mëdha turistike në botë.

Plazhet e arta

Ka shtigje ecjeje që ndjekin gjurmët e ngulitura në shkëmb dhe skeletet e dinosaurëve si dhe rrugët e vjetra të barinjve që lidhin fshatrat e përgjumur.

- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -

Friuli është gjithashtu një pikë e nxehtë e banjave të diellit.

Foto: CNN

Ishulli lagunor-qyteti i Grados, i cili i ngjan një Venediku në miniaturë, është një vendpushim popullor në afërsi të Friulit, ndërsa Lignano Sabbiadoro është një gadishull i gjatë me plazhe të arta.

Trieste krenohet me një plazh të pazakontë të veçuar, me origjinë që daton disa shekuj më parë.

Vizitorët në Bagno all Lanterna janë të ndarë në burra dhe gra, dhe mbahen të ndarë nga një mur i bardhë që shkon deri në mes të plazhit.

- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -

“Banorët janë shumë të dashur dhe krenarë për këtë vend”, thotë Maria Bonacci vendase e Triestes.

“Ata e shohin atë si mishërim të lirisë avangarde të të njëjtit seks dhe popullariteti i plazhit vazhdon të rritet edhe tek të rinjtë”, shtoi ajo.

Trieste është një destinacion në vete. Kryeqyteti i Friulit nganjëherë njihet si Vjena e Vogël e Italisë, sepse trashëgimia e saj austro-hungareze pasqyrohet në arkitekturën madhështore metropolitane dhe atmosferën dekadente të “fin de siecle”.

Foto: Getty Images

Qyteti krenohet gjithashtu me një nga sheshet më të mëdha të Evropës, Piazza Unita D’Italia, me pamje nga deti dhe i rrethuar nga pallatet elegante që tregojnë madhështinë madhështore perandorake të së kaluarës – një dekadencë e zbehur, e kompletuar me kafene historike, që ka tërhequr prej kohësh artistë dhe shkrimtarë, si James Joyce i Irlandës.

- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -

Bonacci beson se ajo që e bën unik Friuli Venezia Giulia është “shpirti i dyfishtë”.

Ajo thotë se ballafaqimi i madhështisë perandorake reflektohet në qytete të tilla si Trieste dhe zonat rurale e malore të krijuara nga “fshatra të heshtura ku mbijetojnë traditat e lashta”.

Erërat e forta që nganjëherë e godasin Triesten me shpejtësi deri në 160 kilometra në orë ndihmojnë gjithashtu në fuqizimin e Barcolana, një nga portet më të mëdha të lundrimit në botë, e cila tërheq më shumë se 2000 varka të të gjitha madhësive çdo tetor.

Magji aristokratike

- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
Foto: Getty Images

Qytetet më të vogla të Friulit ia vlen gjithashtu të eksplorohen. Udine është një Venecia në shkallë të vogël me kopshte luksoze. Gorizia, në kufi me Slloveninë, njihet si Salzburgu i Italisë. Cividale del Friuli e listuar në UNESCO, ka një qendër piktoreske mesjetare me pamje nga lumi akuamarin Natisone.

Për adhuruesit e arkeologjisë, është qyteti i Aquileia, kryeqyteti i lashtë romak i Friulit, i cili ka një bazilikë mbresëlënëse me një mozaik të madh dyshemeje paleokristiane që përshkruan kafshët dhe pemën e jetës.

Magjia aristokratike është kudo. Rajoni krenohet me një grup të jashtëzakonshëm kështjellash dhe fortesash magjepsëse që i referohen të kaluarës së tij të pasur dhe të fuqishme.

Kalaja Miramare është xhevahiri i Triestes, i ndërtuar nga Arkduka Ferdinand Maximilian i Habsburgut si një vendstrehim luksoz në shekullin e XIX. I vendosur në një kep dhe i rrethuar nga një park luksoz, ai krenohet me një pamje spektakolare të Gjirit të Triestes.

- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -

Një kështjellë mahnitëse, e cila është gjithashtu një vendpushim luksoz, është Castello di Spessa, ku thuhet se i dashuri famëkeq venecian Giacomo Casanova mbeti i huaj gjatë një prej udhëtimeve të tij dhe, siç parashikohej, pati një lidhje me një shërbëtore. Sot, mysafirët mund të flenë në suitën e tij ekstravagante.

Por Friuli ka gjithashtu një shpirt “bukolik primar”. Ajo është e mbushur me fshatra të vegjël të vjetër ku zhvillohen traditat bujqësore dhe folklorike.

Fshati i Sappada është një enklavë e largët gjermanishtfolëse dhe vendpushim skish me banesa tradicionale, të pazakonta prej druri me çati të pjerrëta, të njohura si “Blockbau”. Dimrat ofrojnë peizazhe të heshtura të batanijeve me dëborë.

Pesariis është një fshat alpin i famshëm për orët e mëdha artizanale që zbukurojnë rrugicat e tij, ndërsa Sauris aty pranë është i njohur për birrat dhe specat tradicionale – një proshutë e pjekur dhe e tymosur.

- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -

Cordovado, Toppo dhe Fagagna, fshatra me rrethe të paprekura mesjetare dhe një ambient të përgjumur, duken të ngrirë në kohë dhe janë pjesë e klubit të Fshatrave më të Bukur të Italisë.

Kalaja-kështjellë e Palmanovës është një xhevahir i Rilindjes me origjinë veneciane në formë ylli me nëntë cepa. Legjenda thotë se Leonardo Da Vinci e projektoi atë si një “qytet ideal”.

Djathërat

Foto: Getty Images

Friuli është një nga rajonet e prodhimit të verës në Itali. Dy zonat kryesore të vreshtave janë Collio dhe Colli Orientali del Friuli.

- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -

Spritz, një pije alkoolike ikonike e prezantuar gjatë sundimit austriak, fillimisht ishte bërë me verë të bardhë të përzier me ujë të gazuar. Sot, Aperol ose Campari dhe Prosecco janë përzier për t’i dhënë një nuancë portokalli – dhe është një klasik italian.

Verërat e shkëlqyera kombinohen mirë me mishrat e shijshëm.

Qyteti i San Daniele në majë të kodrës është i njohur për një proshutë të ëmbël që kurohet si nga flladi i Adriatikut ashtu edhe nga ajri i freskët malor. Fshati prodhon gjithashtu një troftë të tymosur pak të njohur të njohur si Mbretëresha e San Daniele – proshuta është mbret.

Foto: Getty Images

Ushqime të tjera të shijshme lokale mund të shijohen në tavernat e shumta “frasche” dhe “osmize” pa shije, të drejtuara nga fermerët, që shërbejnë djathëra vendas të punuar me dorë, si Montasio dhe Asino, së bashku me një shumëllojshmëri të mishrave të pjekur.

- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -

Pitina është një sallam me aromë të fortë, i bërë me mish dhie, deleje dhe kaprolli. Djathërat “nëntokë”, të kalitur në shpellat e Karsic, janë një delikatesë më e mirë.

Pjatat klasike Friuli përfshijnë një supë me mish derri dhe perime të quajtur “jota”, kumbulla të thata dhe boronica të bëra me dorë, ravioli të mbushur me çokollatë dhe kanellë dhe frico, një tortë me patate me djathë Montasio të skuqur dhe qepë.

Ka shumë supa peshku brodetto, duke përfshirë busara, një pjatë me karkaleca me piper të zi, bukë të grirë dhe domate. Specialiteti i Triestes është sardoni në shije, një pjatë me shtresa me açuge dhe qepë. Grado është i njohur për molusqet e vogla dhe të shijshme boreto de baci.

Për ëmbëlsirë, palacinche janë omëletë me sheqer, ndërsa putizza është një tortë tradicionale e bërë me çokollatë, fruta të thata dhe mjaltë.

Italianët e quajnë kuzhinën e Friulit mare e monti (det-dhe-malet) – peizazhi i ushqimeve të detit, perimeve dhe shijeve të mishit është po aq i larmishëm dhe spektakolar sa peisazhi përreth./Katror.info

Përgatiti:

Arsim Buxhovi
  • Arsim Buxhovi
    https://katror.info
    Distria Krasniqi, xhudistja më e mirë në botë në të gjitha kategoritë
  • Arsim Buxhovi
    https://katror.info
    A e keni ditur se edhe anijet prodhohen në Kosovë? Osmani në fabrikën që po sjell inovacion
  • Arsim Buxhovi
    https://katror.info
    Dita finale kaloi në shenjë të lojtarëve ndërkombëtarë, Lenë Osmani nga Kosova doli e treta
  • Arsim Buxhovi
    https://katror.info
    Nga një aksion i Microsoft në moshën 16-vjeçare te menaxhimi i milionave – Rrëfimi i Endrit Çelës
TAGGED:FriuliItalimrekulli gjeologjiketurizemudhe

Abonohu për newsletter dhe merri lajmet e mira në email!

Shpërndaje
Facebook Whatsapp Whatsapp Email Copy Link Print
Artikulli i mëparshëm Njeriu i vetëm në fluturimin “fantazmë”
Artikulli i ardhshëm “Pulat e Dragoit” në Vietnam–me çmim deri në 2 mijë dollarë
Leave a Comment Leave a Comment

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Mos e le me t’ikë asgjë - Follow US!

FacebookLike
XFollow
InstagramFollow
YoutubeSubscribe

Abonohu për newsletter dhe merri lajmet e mira në email!

Mundesh me e lexu edhe...

Udhë

10 super destinacione verore ku makina s’ka vend

22 Shikime
Udhë

DW: Shqipëria drejt rekordit të 15 milionë turistëve

18 Shikime
Udhë

8 gjëra që (ndoshta) nuk i dinit për Times Square

29 Shikime
Katror.info

Veç lajme të mira :)

katror.info është pjesë e Katror Media and Publicity.

Katror Media është platforma e parë në Kosovë e fokusuar në lajme të mira dhe gazetari konstruktive.

Ekipi ynë i përbërë prej gazetarëve, video-produksionit e profesionistëve në web e rrjete sociale punojnë për t'ju sjellë çdo ditë histori që inspirojnë dhe promovojnë sukseset e shoqërisë sonë.

Projekti i Katror Media "Utilizing AI and other tech tools/opportunities to expand online presence and revenues" është mbështetur nga #SustainMedia Programme, i bashkëfinancuar nga Bashkimi Evropian dhe Qeveria Gjermane, ndësa implementohet nga GIZ, DW Akademie dhe Internews.
Përmbajtja e publikuar në katror.info është në përgjegjësi të Katror Media dhe nuk pasqyron pikëpamjet e BE-së apo të Qeverisë Gjermane.

Secured by  

Anëtar në

Katror.info anëtar në Këshilli i Mediave të Shkruara të Kosovës KMSHK - Katror.info member of Press Council of Kosovo PCK
 [email protected]
 +38346500508
 Rruga Ahmet Krasniqi, 40 Prishtinë

Për Marketing:

+38346500508
[email protected]
© 2022 - 2024 katror.info
Welcome Back
Username or Email Address
Password

Lost your password?