Në atë që konsiderohet një risi botërore, konsumatorët në Mbretërinë e Bashkuar tani mund të blejnë ushqim për kafshët shtëpiake të përgatitur me mish të kultivuar në laborator.
Ky ushqim përmban përbërës me bazë bimore dhe 4% mish pule të kultivuar në laborator nga ‘Meatly’, një startup me bazë në Londër, i cili vitin e kaluar u bë kompania e parë në botë që mori miratimin rregullator për përdorimin e këtij lloji të mishit në ushqimin për kafshë shtëpiake.
Mishi i kultivuar ose i rritur në laborator krijohet duke marrë një mostër të vogël qelizash nga kafshët në këtë rast nga një vezë pule dhe më pas duke i kultivuar ato në një tank çeliku të quajtur bioreaktor, së bashku me ujë dhe lëndë ushqyese, shkruan CNN, transmeton Katror.info.
Brenda disa javësh, prodhohet një masë proteinike me një ndikim shumë më të vogël mjedisor sesa rritja e një kafshe të gjallë, si në aspektin e përdorimit të tokës dhe ujit, ashtu edhe të emetimeve të karbonit dhe pa pasur nevojë të vritet një pulë e vërtetë.
“Është hera e parë ndonjëherë që një konsumator ka mundur të blejë një produkt të bërë nga mish i kultivuar për kafshën e tij shtëpiake, dhe është hera e parë në Evropë që një konsumator ka mundur të blejë mish të kultivuar, qoftë për njerëzit apo për kafshët,” thotë Owen Ensor, i cili themeloi Meatly-n në vitin 2022.
“Qëllimi ynë ka qenë gjithmonë të prodhojmë mish të kultivuar për ushqimin e kafshëve shtëpiake. E kemi kuptuar se ekzistonte një nevojë e madhe dhe urgjente në botën e kafshëve shtëpiake, pasi 20% e mishit globalisht konsumohet nga kafshët tona, një Labrador mesatar konsumon më shumë mish sesa pronari i tij,” shtoi ai.
Për momentin, ushqimi i quajtur ‘Chick Bites’ dhe i prodhuar në bashkëpunim me markën e ushqimit për kafshë shtëpiake ‘The Pack’ është në një lëshim të kufizuar dhe është i disponueshëm vetëm në një dyqan të Pets at Home në Londër, një zinxhir që operon 457 dyqane në Mbretërinë e Bashkuar dhe që ishte një nga investitorët e parë në ‘Meatly’. Çmimi është rreth 4.30 $ për 50 gramë.
Një trajtim i rrallë
Në vitet e fundit, alternativat ndaj mishit janë bërë gjithnjë e më të njohura, por ndryshe nga produktet me bazë bimore, të cilat përdorin proteina si soja ose bizelet për të imituar mishin e vërtetë, dhe produktet që përdorin fermentimin e mikrobeve si kërpudhat ose majat për të prodhuar proteina, mishi i kultivuar ende nuk është gjerësisht i disponueshëm.
Vetëm disa vende kanë miratuar shitjen e mishit të rritur në laborator, përfshirë Singaporin në vitin 2020, Shtetet e Bashkuara në vitin 2023 dhe Izraelin në vitin 2024. Megjithatë, dy shtete të SHBA-së, Florida dhe Alabama e kanë ndaluar që atëherë mishin e kultivuar, dhe aktualisht asnjë produkt nuk është në shitje në vend.
Në vitin 2023, Italia u bë vendi i parë që ndaloi shitjen e mishit të kultivuar, megjithëse ky vendim është sfiduar nga Bashkimi Evropian.
Përtej çështjeve të miratimit rregullator dhe pranimit nga konsumatorët, mishi i kultivuar ende mbetet shumë i shtrenjtë për t’u prodhuar.
“Aktualisht, kostoja është rreth rreth 37 $ për kilogram të mishit të pulës që po prodhojmë, ndërsa synimi ynë është të arrijmë një kosto midis 6.20 dhe 12.40 $”, thotë Ensor.
“Procesi ynë është ende mjaft i kushtueshëm, por kemi bërë përparime të jashtëzakonshme në uljen e kostos, veçanërisht të lëndëve ushqyese me të cilat ushqejmë qelizat e pulës. Ato shpesh janë përbërësi më i shtrenjtë, dhe ne kemi ulur koston e tyre rreth 867 $ për litër në vetëm rreth 32 cent për litër. Në dy vitet e fundit, kemi arritur ta bëjmë këtë proces mijëra herë më efikas në kosto dhe vazhdojmë të përmirësohemi”, tha ai.
Një burim i pafund mishi
Procesi i Meatly përfshin marrjen e një “mostre të vetme qelizash nga një vezë pule vetëm një herë, e cila është e mjaftueshme për të krijuar një “sasi të pafundme mishi për gjithmonë.” Qelizat ushqehen me një përzierje aminoacidesh, vitaminash dhe mineralesh për rreth një javë, pas së cilës mishi është gati dhe ka një teksturë të ngjashme me ‘pate /pule’”, shpjegon Ensor.
Mishi i prodhuar në këtë mënyrë është ushqyeshëm ekuivalent me mishin e vërtetë, shton ai, por është i lirë nga steroidet, hormonet ose antibiotikët.
Në varësi të metodave të përdorura në bujqësinë tradicionale të kafshëve, Ensor thotë se ky proces përdor 50-60% më pak tokë, 30-40% më pak ujë dhe krijon rreth 40% më pak emetime të CO2.
Megjithatë, një nga sfidat më të mëdha për kompanitë e mishit të kultivuar është rritja e kapacitetit të prodhimit për të bërë të mundur një lansim të gjerë tregtar.
Ensor tha se aktualisht ‘Meatly’ përdor bioreaktorë me kapacitet 50 litra për të rritur qelizat e mishit, por për të arritur një shkallë më të madhe prodhimi, kompania planifikon të zhvendoset në një objekt të ri që do të përdorë bioreaktorë me kapacitet 20,000 litra. /Katror.info
Përgatiti:
