katror.info
Notification
Postimet e fundit
Foto: Indeks Online
Noizy paralajmëron albumin e ri “Alpha”, me kë do të sjellë bashkëpunime?
People
Foto: John Vukelj
Shqiptaro-amerikani John Vukelj zgjidhjet gjykatës në Pleasantville, Westchester County të New Yorkut
Lajme të mira
Foto: Albinfo
Shqiptarja Ornela Dardha vlerësohet nga qeveria italiane si shkencëtarja më e mirë
Lajme të mira
Foto: Vanguard
Matematikani argjentinas Luis Caffarelli fiton Çmimin Abel 2023
People
Foto: Billboard
Rita Ora do të dëshironte të krijojë film për jetën e saj
People
Aa
  • Home
  • Lajme të mira
    Lajme të mira
    Break the bad news habit Ndjehu mirë t’u lexu n’Katror :)
    Më shumë
    Top News
    Motrat e gjejnë njëra tjetrën pas 45 viteve të ndara
    9 months ago
    Mos i leni ëndrrat tuaja të mbeten vetëm ëndrra…
    5 months ago
    Të ngrisim një gotë për…
    10 months ago
    Postimet e fundit
    Shqiptaro-amerikani John Vukelj zgjidhjet gjykatës në Pleasantville, Westchester County të New Yorkut
    18 mins ago
    Shqiptarja Ornela Dardha vlerësohet nga qeveria italiane si shkencëtarja më e mirë
    35 mins ago
    Vjollca Izeiri, gjyqtarja shqiptare që referoi ndeshjen Bayerni i Munihut- Arsenal
    1 hour ago
    Në Australi mbahet festivali më i madh i kulturës shqiptare
    2 hours ago
  • People
    People
    Break the bad news habit Ndjehu mirë t’u lexu n’Katror :)
    Më shumë
    Top News
    Jubileu Platinum i Mbretëreshës Elizabeta e Dytë bën bashkë tërë familjen mbretërore  
    10 months ago
    Kompozitori i Dua Lipës tregon si të komponohet një hit për 30 sekonda
    9 months ago
    Rita Ora & Taika Waititi fejohen gjatë një propozimi të ‘përnjëhershëm’
    9 months ago
    Postimet e fundit
    Noizy paralajmëron albumin e ri “Alpha”, me kë do të sjellë bashkëpunime?
    6 mins ago
    Matematikani argjentinas Luis Caffarelli fiton Çmimin Abel 2023
    59 mins ago
    Rita Ora do të dëshironte të krijojë film për jetën e saj
    1 hour ago
    Kush nga banorët e Big Brother VIP Albania po e agjërojnë Ramazanin?
    2 hours ago
  • Sporti n’Katror
  • Viral
    Viral
    Break the bad news habit Ndjehu mirë t’u lexu n’Katror :)
    Më shumë
    Top News
    Video e një kafshe që u bë virale
    10 months ago
    Viral Dance e muajit Qershor në TikTok
    10 months ago
    Momentet që shkuan #viral gjatë procesit të gjykimit për shpifje të Depp dhe Heard
    9 months ago
    Postimet e fundit
    Këto janë vendet anëmbanë botës që po e ndalojnë TikTok-un
    10 hours ago
    Netflix publikon listën me filmat dhe serialet më të shikuara të të gjitha kohërave
    1 day ago
    TikTok thotë se janë 150 milionë përdorues aktivë mujor në SHBA
    1 day ago
    Google lanson “Bard”, Chatbotin e vet të inteligjencës artificiale
    1 day ago
  • Shije
    Shije
    Break the bad news habit Ndjehu mirë t’u lexu n’Katror :)
    Më shumë
    Top News
    Shije vere – receta gatimi me ushqimet e qëlluara për ditët me vapë
    10 months ago
    Noma fitoi çmimin e parë të World’s Best Restaurant vitin e kaluar
    10 months ago
    Vatikani kryeson listën e vendeve që pinë më së shumti verë
    6 months ago
    Postimet e fundit
    Krejt çka DUHESH me ditë për hurmat dhe jo vetëm
    5 hours ago
    Patate t’pjekuna n’furrë me sos beshamelli; patatet që shkojnë me çkado
    1 day ago
    Smoothie me boronicë e kungulleshë = super kombinim
    1 day ago
    Birra vjen në formë pluhuri
    2 days ago
  • Udhë
    Udhë
    Break the bad news habit Ndjehu mirë t’u lexu n’Katror :)
    Më shumë
    Top News
    E para Kosova!
    10 months ago
    15+ artikuj për kamping me t’cilat ndiheni si n’shtëpi edhe nëse jeni në male të thella
    5 months ago
    Sa kohë duhet të qëndroni në Norvegji për ta parë magjinë e “Northern Lights”
    6 months ago
    Postimet e fundit
    Vjosa Park Kombëtar, ekspertët: Rrit mundësinë e zhvillimit të turizmit
    19 hours ago
    33 ‘hacks’ që ndryshojnë mënyrën si ti udhëton përgjithmonë
    2 days ago
    Parku në Tajlandë me mbi 1 mijë statuja të Budës nga ari
    3 days ago
    10 shenja që tregojnë se ke nevojë për pushim
    3 days ago
  • Katrori YT
  • Fun
    • Kuriozitet
    • Life Style
  • sq Albanian
    sq Albanianen English
Duke e lexuar: Kush mori Nobelët në Kimi, Mjekësi, Fizikë, Letërsi dhe Paqe, këtë vit?
Shpërndaje
katror.info
Aa
  • Home
  • Lajme të mira
  • Katrori YT
  • People
  • Sporti n’Katror
  • Viral
  • Fun
  • Udhë
  • Shije
Search...
  • Back To Home
  • Categories
    • Lajme të mira
    • People
    • Viral
    • Sporti n’Katror
    • Shije
    • Udhë
    • Katrori YT
    • Fun
    • Kuriozitet
    • Life Style
  • Bookmarks
    • My Bookmarks
    • Newsletter
  • Contact Us
    • Contact
Follow US
Home » Kush mori Nobelët në Kimi, Mjekësi, Fizikë, Letërsi dhe Paqe, këtë vit?
Lajme të mira

Kush mori Nobelët në Kimi, Mjekësi, Fizikë, Letërsi dhe Paqe, këtë vit?

Last updated: 19/10/2022 6:31 PM
53 Shikime
Shpërndaje
Laureatët e Nobelit për 2022. Foto: Nobel Prize
Laureatët e Nobelit për 2022. Foto: Nobel Prize
Shpërndaje

Rubrika e lajmeve të mira këtë javë ju sjell krejt çka duhet të dini për njerëzit që fituan çmimet Nobel, njerëz të cilët – përveçse kontribuojnë në përparimin e nevojshëm të njerëzimit – mund të na japin edhe një mësim për modesti dhe mirësjellje.

Contents
Çmimi Nobel 2022 në KimiÇmimi Nobel 2022 në MjekësiÇmimi Nobel 2022 në FizikëÇmimi Nobel 2022 në LetërsiÇmimi Nobel për Paqe 2022

Çmimi Nobel 2022 në Kimi

Akademia Mbretërore Suedeze e Shkencave i dha çmimin Nobel 2022 në Kimi në pjesë të barabarta Carolyn Bertozzi, nga Universiteti i Stanfordit, Kaliforni, në ShBA; si dhe Morton Meldal, nga Universiteti i Kopenhagës, në Danimarkë; dhe Barry Sharpless, Scripps Research, La Jolla, Kaliforni, ShBA.

Ata morën çmimin për zhvillimin e kimisë së klikimeve dhe kimisë bioortogonale.

Mundesh me e lexu edhe…

Foto: Albinfo

Shqiptarja Ornela Dardha vlerësohet nga qeveria italiane si shkencëtarja më e mirë

Kimia e klikimit, e krijuar në vitin 2000, shpjegohet pjesërisht me emrin e saj. Në thelb përbëhet duke bashkuar molekulat së bashku, shkruan EuroNews.

- Advertisement -

Pjesa tjetër e çmimit të kimisë, për konceptin e kimisë bioortogonale, është ende në fazat e hershme.

Industria e bioteknologjisë, industria farmaceutike dhe industria mjekësore – me qasje të reja për trajtimin dhe diagnostikimin e sëmundjeve – do të ndikohen fuqishëm nga kimia e klikimeve, thotë Bertozzi.

- Advertisement -

Në thelb është një superfuqi “që hap derën për të gjitha llojet e aplikacioneve interesante”.

Bertozzi thotë se përpara ardhjes së kimisë bioortogonale dhe më pas ‘kimisë së klikimit’ të zhvilluar nga profesorët Sharpless dhe Meldal, “nuk kishte asnjë mënyrë për të studiuar disa procese biologjike. Ata ishin thjesht të padukshëm për shkencëtarët. Por këto kimi i bëjnë ato procese të dukshme.”

Çmimi Nobel 2022 në Mjekësi

Akademia Mbretërore Suedeze e Shkencave i dha Çmimin Nobel 2022 në Mjekësi Svante Pääbo, një shkencëtar suedez, për zbulimet e tij në evolucionin njerëzor.

Sekuenca e Pääbo e ADN-së së Neandertalëve vërtetoi se paraardhësit tanë kishin marrëdhënie seksuale dhe fëmijë me ta.

“Ajo që ne bëjmë është të kërkojmë materialin gjenetik, për ADN-në nga njerëzit që kanë jetuar këtu shumë përpara nesh dhe të përpiqemi të shohim se si janë të lidhur me ne dhe si janë të lidhur me format e tjera të njerëzve që ishin gjithashtu këtu, si p.sh. si neandertalët”, tha ai.

Ai mori material gjenetik nga kockat 40,000-vjeçare, duke prodhuar një gjenom të plotë të Neandertalit dhe duke hapur studimin e ADN-së së lashtë si fushë.

- Advertisement -

Shkencëtari, si shumë prej laureatëve të tjerë, tha se ajo që e shtyn punën e tij është thjesht kurioziteti. “Është sikur të bësh një gërmim arkeologjik për të zbuluar të kaluarën. Ne bëjmë gërmime në gjenomin e njeriut.”

Çmimi Nobel 2022 në Fizikë

Fituesit e përbashkët të Çmimit Nobel për Fizikë 2022 ishin Alain Aspect, nga Universite Paris-Saclay dhe École Polytechnique Palaiseau, në Francë; John F Clauser, J.F. Clauser and Associates, Walnut Creek, në Kaliforni, ShBA; dhe Anton Zeilinger, nga Universiteti i Vjenës, Austri.

Çmimi feston punën e tyre në shkencën e informacionit kuantik dhe zbulimet e tyre se si grimcat e padukshme, të tilla si pjesë të vogla të materies, mund të lidhen ose “ngatërrohen” me njëra-tjetrën, edhe kur ato ndahen nga distanca të mëdha.

Clauser zhvilloi teoritë kuantike të paraqitura për herë të parë në vitet 1960 në një eksperiment praktik. Aspekti mbylli një boshllëk në ato teori dhe Zeilinger demonstroi një fenomen të quajtur teleportim kuantik që lejon në mënyrë efektive transmetimin e informacionit në distanca.

- Advertisement -

Hulumtimi i tyre ka ofruar bazat për shumë aplikime praktike të shkencës kuantike, veçanërisht enkriptimin.

Clauser tha se Nobeli ishte dhënë për punën që ai bëri më shumë se 50 vjet më parë, kur ai ishte vetëm një student i diplomuar.

“Kam shkruar një punim në vitin 1969 duke propozuar të bëj një eksperiment origjinal që testonte themelet e mekanikës kuantike… të gjithë më thanë se isha i çmendur, se do të shkatërroja karrierën time.”

- Advertisement -

Zeilinger, me seli në Universitetin e Vjenës, tha se i ishte mirënjohës taksapaguesve austriakë dhe evropianë, pasi ata i kanë mundësuar ta vazhdojë punën e tij pavarësisht nga përfitimet e mundshme që mund të ketë.

Alain Aspect, fituesi i tretë i çmimit Nobel në Fizikë, mendon se kuanti “është fantastik”.

“[Kuantumi] ka qenë në rendin e ditës për më shumë se një shekull dhe ka ende shumë mistere, gjëra të çuditshme për të zbuluar në kuantikë. Ajo tregon se kuanti është ende gjallë. Sepse sigurisht që ky çmim sot, për mendimin tim, po parashikon, një… që një ditë do të jetë për teknologjitë kuantike.”

Çmimi Nobel 2022 në Letërsi

Çmimi më i lartë letrar shkoi për autoren franceze Annie Ernaux. Ajo është fituesja e parë grua franceze e Nobelit për letërsinë dhe vetëm gruaja e 17-të ndër 119 laureatet e Nobelit për letërsinë.

Anders Olsson, kryetar i Komitetit të Nobelit për Letërsinë, tha se shkrimi i Ernaux është “i nënshtruar gjatë gjithë procesit të kohës”, duke shtuar se “Askund tjetër fuqia e konventave shoqërore mbi jetën tonë nuk luan një rol kaq të rëndësishëm sa në Les Années”.

Botuar në anglisht në vitin 2008, The Years është quajtur autobiografia e parë kolektive.

Ernaux mbajti një fjalim prekës në Akademinë Nobel: “Është fat i madh që ia dola ta arrij këtë. Çmimi Nobel ende nuk më duket realitet, por është e vërtetë që ndjej se sjell një përgjegjësi të re”, tha ajo.

“Do të luftoj deri në frymën time të fundit që gratë ta kenë të drejtë të zgjedhin të jenë apo të mos jenë nëna. Është e drejtë themelore”.

Çmimi Nobel për Paqe 2022

Çmimi i Nobel i Paqes, që konsiderohet më i rëndësishmi nga të gjithë, dhe i cili dhurohet atyre “që ia kanë dhënë përfitimet më të mëdha njerëzimit”, iu dha Ales Bialiatski, një mbrojtës bjellorus i të drejtave të njeriut; organizata ruse për të drejtat e njeriut Memorial dhe organizata ukrainase për të drejtat e njeriut Qendra për Liritë Civile, e cila ka punuar për të dokumentuar krimet ruse të luftës kundër civilëve ukrainas.

Oleksandra Romantsova, drejtore ekzekutive e Qendrës për Liritë Civile, doli në skenë për të dënuar fuqishëm luftën në Ukrainë dhe qeverinë shtypëse Bjelloruse:

“Mungesa e respektit ndaj të drejtave të njeriut herët a vonë na çoi drejt luftës. Lukashenko dhe Putin, i gjithë regjimi dhe të gjithë njerëzit që kryejnë krime lufte me duart e tyre kundër njerëzimit duhet të ndëshkohen”, tha ajo.

Ales Bialiatski është aktualisht në burg, por njohja e tij megjithatë u duartrokit.  “Ales Bialiatski ka më shumë se një vit që ndodhet në burg dhe po vuan shumë në qelitë e dënimit në burg. Por ka mijëra njerëz të tjerë që janë arrestuar për shkak të pikëpamjeve të tyre politike”, tha Sviatlana Tsikhanouskaya./Katror.info

Përgatiti:

Reita Demi
  • Reita Demi
    https://katror.info/author/reita/
    Noizy paralajmëron albumin e ri “Alpha”, me kë do të sjellë bashkëpunime?
  • Reita Demi
    https://katror.info/author/reita/
    Shqiptaro-amerikani John Vukelj zgjidhjet gjykatës në Pleasantville, Westchester County të New Yorkut
  • Reita Demi
    https://katror.info/author/reita/
    Shqiptarja Ornela Dardha vlerësohet nga qeveria italiane si shkencëtarja më e mirë
  • Reita Demi
    https://katror.info/author/reita/
    Matematikani argjentinas Luis Caffarelli fiton Çmimin Abel 2023

TAGGED: Chemistry, Laureates, Literature, medicine, NobelPrize, peace, Physics, top1
Reita Demi October 19, 2022
Shpërndaje
Facebook TwitterEmail Print
Artikulli i mëparshëm Parler. Foto: Telegrafi Cili këngëtar është i interesuar ta blejë rrjetin social Parler?
Artikulli i ardhëshëm Shteti shpërblen 45 nxënës fitues në gara ndërkombëtare e vendore
Komenti juaj Komenti juaj

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

katror.info

Break the bad news habit :) Ndjehu mirë t’u lexu n’Katror!

katror.info
Njoftim me vonesë se po kemi shumë punë... Njoftim me vonesë se po kemi shumë punë...
#kurpranveraishteneprishtine 💐 📷 Elton Kastr #kurpranveraishteneprishtine 💐
📷 Elton Kastrati | #KatrorMedia
#AktivizmiQytetar Falë punës vullnetare të akto #AktivizmiQytetar
Falë punës vullnetare të aktores Anisa Ismaili, Kryetares së KGVK Bajramshahe Jetullahu, Korab Mehmetaj, KTV, stafi i Paper Radio dhe shumë aktivistëve të tjerë... studentët e verbër të Fakultetit Juridik do t'i kenë librat të incizuara si #audiobooks🙂🎧📚

#AktivizmiQytetar #katrormedia #lajmetemira #AnisaIsmaili
#miremengjes Street art - kreativiteti ne maximum #miremengjes 
Street art - kreativiteti ne maximum 👌👨‍🎨

Credits: earth wonders
Xhaka feston golin që ja dedikoi vajzes së tij n Xhaka feston golin që ja dedikoi vajzes së tij në të njëjtën mënyrë sikurse edhe e bija ❤️

#granitxhaka
#miremengjes Natyra ka mënyrën e vet, ne bëhem #miremengjes

Natyra ka mënyrën e vet, ne bëhemi një me të 🏞 #tulipanet e borës 🌷

Credits: Instagram | naturesms
Më shumë Follow us
Katror.info

Veç lajme të mira :)

Pages

Home
Kontakti

Kategoritë

Lajme te mira
Katrori YT
People
Viral
Fun
-Kuriozitet
-Life Style
Udhë
Shije

Mos e le me t’ikë asgjë - Follow US!

Facebook Like
Twitter Follow
Instagram Follow
Youtube Subscribe

Secured by  

 [email protected]
 +38345720430
 Rruga Ahmet Krasniqi, 40 Prishtinë 10000

katror.info është pjesë e Katror Media and Publicity.
Gazetarë, profesionistë të web-it dhe social mediave punojnë me dashuri për me ju sjell Lajme të Mira çdo ditë :)
Qëllimi ynë kryesor është që të promovojmë sa më shumë sukseset e personave dhe shoqërisë ku ata jetojnë e që për lexuesit tanë përbën lajm të mirë!
© 2022 - katror.info

Welcome Back