Shtresa e ozonit, e cila mbron Tokën nga rrezatimi i rrezikshëm diellor, është “në rrugën e duhur” për t’u restauruar plotësisht brenda 40 viteve të ardhshme, por projektet gjeoinxhinierike që synojnë kufizimin e ngrohjes globale mund të kërcënojnë këtë përparim, sipas shkencëtarëve.
“Heqja graduale e pothuajse 99% të substancave të ndaluara që shkatërrojnë ozonin ka lejuar që shtresa e ozonit të ruhet dhe ka kontribuar jashtëzakonisht në restaurimin e saj në stratosferën e sipërme dhe në kufizimin e ekspozimit të njeriut ndaj rrezatimit të dëmshëm ultravjollcë (UV) të heliumit”, theksojnë ekspertët. në raportin që ata hartojnë çdo katër vjet, nën kujdesin e OKB-së.
Vrima e ozonit u krijua për shkak të ndotjes së shkaktuar nga njeriu, veçanërisht klorofluorokarboneve (CFC) që dikur emetoheshin nga shumë frigoriferë. Në dekadat e fundit, falë bashkëpunimit global, shtresës së ozonit i është dhënë një shans për t’u rigjeneruar.
Mundesh me e lexu edhe…
Protokolli i Montrealit, i nënshkruar në 1987 dhe i ratifikuar nga 195 vende, ka reduktuar ndjeshëm sasinë e CFC-ve në atmosferë dhe shtresa e ozonit duket se do të restaurohet plotësisht, sipas vlerësimeve të OKB-së.
“Nëse mbahen politikat aktuale, shtresa e ozonit duhet të rikuperohet në vlerat e saj të vitit 1980 (para se të shfaqej vrima) rreth vitit 2066 mbi Antarktidë, 2045 mbi Arktik dhe 2040 mbi pjesën tjetër të botës,” tha Agjencia e Mjedisit e OKB-së.
Në vitin 2016, marrëveshja e Kigalit parashikoi gjithashtu heqjen graduale të hidrofluorokarbureve (HFC), gazeve jashtëzakonisht të dëmshme për klimën që përdoren në frigoriferë dhe kondicionerë. Nëse marrëveshja mbahet, ajo mund të kufizojë ngrohjen globale me 0.5°C deri në vitin 2100, vlerësojnë ekspertët. Por në të njëjtën kohë, ata ekzaminuan për herë të parë efektet e mundshme në ozon që do të kishin projektet gjeoinxhinierike që synojnë kufizimin e ndryshimeve klimatike dhe theksuan efektet anësore të tyre të padëshiruara./Katror.info
Përgatiti:
