Në kuadër të edicionit të 16-të të Festivalit Ndërkombëtar të Animacionit Anibar, në ambientet e Qendrës Kreative “Dukagjini” u mbajt paneli i radhës me temën “Rrëfimi etik dhe përfaqësimi në film” i cili hapi një diskutim mbi pyetjen: Çfarë do të thotë të tregosh storien e dikujt tjetër dhe si ta tregosh në mënyrë të përgjegjshme?”.
Nën moderimin e regjisorit dhe menaxherit kulturor, Lum Çitaku, paneli mblodhi emra të njohur të industrisë filmike dhe të animacionit si Natasza Cetner, animatore surrealiste me bazë në Londër, Luc Camilli, bashkëthemelues i studiove të animacionit La Ménagerie dhe Les Affranchis në Francë si dhe Trëndelina Halili, regjisore nga Prishtina.
Diskutimi u fokusua në mënyrën se si thuhen tregimet, pse dhe për kë. Panelistët theksuan se në një realitet të mbushur me zhurmë mediatike dhe prodhim të pandërprerë përmbajtjesh, reflektimi mbi etikën e tregimeve është më i rëndësishëm se kurrë.
Mundesh me e lexu edhe…
Luc Camilli theksoi se etika fillon qysh në fazën e idesë, përpara montazhës apo regjisë.
“Zgjedhja e temës vjen nga autorët. Sigurisht që duhet të kem kujdes se kush po e propozon temën, çfarë qëllimi ka, prej nga vjen burimi i informacionit. Kur prodhojmë animacion, përdorim tingujt që dëshirojmë dhe formësojmë fjali që ndonjëherë kanë ndjeshmëri etike për shembull përputhshmëria me atë që një person e ka thënë apo e ka nënkuptuar. Marrim gjithmonë feedback në çdo projekt që punojmë”, tha ai.
Trëndelina Halili, regjisore e filmit “Prishtinë 2002”, ndau përvojën e saj personale në rrëfimin e një historie që lidhet me kujtesën dhe pasojat e luftës.
“Prishtinë 2002 është një histori personale. Personalisht, më emocionojnë më shumë historitë personale si regjisore… Zakonisht janë shumë të rëndësishme për t’u thjeshtësuar ose për t’u bërë intelektuale. Kur flasim për etikën, të gjitha rregullat vlejnë edhe për animacionin. Kur flasim për rrëfim, besoj se të gjithë pajtoheni që është e rëndësishme: Pse dua ta tregoj këtë histori? dhe a jam unë personi i duhur për ta treguar këtë histori?”, tha Haliti.
Ndërsa animatorja Natasza Cetner solli një perspektivë më abstrakte, duke folur për sfidat në përfaqësimin e përvojave ekstreme, si izolimi afatgjatë, përmes metaforave vizuale në animacion.
“Është diçka abstrakte që nuk mund ta imagjinojmë. Është diçka që mund të lidhet me pandeminë kjo është krahasimi më i afërt, por nuk mund ta imagjinoj të jem e mbyllur në një dhomë të vogël për njëzet vjet. Bëmë çfarë mundëm me historinë”.
Përmes pyetjeve të hapura dhe reflektimeve, ky diskutim nuk ofroi përgjigje të thjeshta por ftoi pjesëmarrësit të mendojnë me thellë për rolin e tyre si krijues./Telegrafi./Katror.info
