Palca e kockave ndihmohet në furnizimin e trupit të njeriut me gjak nga mushkëritë. Një studim në revistën shkencore “Blood” ka treguar se organet përgjegjëse për frymëmarrjen janë gjithashtu përgjegjëse për prodhimin e përbërësve bazë të gjakut. Një lajm ky që mund të ketë zhvillime të rëndësishme për transplantin e qelizave staminale te pacientët me sëmundje hematologjike. Qelizat staminale hematopoietike janë qeliza paraardhëse, ende të papjekura, të të gjithë elementëve përbërës të gjakut; rruazave të bardha të gjakut, rruazave të kuqe të gjakut dhe trombociteve. Për dekada, mendohej se ato gjendeshin vetëm në palcën e eshtrave, indet e buta brenda zgavrave të kockave (veçanërisht ato të gjata, të sheshta) ose në gjakun e kordonit kërthizor në lindje.
Vitet e fundit është zbuluar se te minjtë, gjysma e trombociteve, fragmentet e qelizave që ndihmojnë në mpiksjen e gjakut, prodhohen nga mushkëritë. Qelizat burimore të mushkërive të brejtësve prodhojnë gjithashtu qeliza të kuqe të gjakut, megakariocite (pararendësit e trombociteve) dhe disa lloje të qelizave imune. Në një studim të ri, një ekip nga Universiteti i Kalifornisë-San Francisko ka treguar se diçka e ngjashme ndodh edhe te njerëzit. Ekipi i shkencëtarëve të udhëhequr nga Mark Looney, Profesor i Mjekësisë dhe Mjekësisë Laboratorike në Universitetin e Kalifornisë, San Diego, morën mostra të indeve të mushkërive, palcës kockore dhe gjakut nga donatorët dhe krahasuan qelizat brenda tyre.
Jo vetëm qelizat staminale hematopoietike u gjetën në mushkëri që ngjanin shumë me ato në palcën e kockave, por ato ishin gjithashtu të pranishme në sasi të ngjashme. Kjo dëshmon se mushkëritë nuk janë një “gomë rezervë” në prodhimin e gjakut. Rregullimi fizik i qelizave burimore në enët e gjakut të mushkërive ngjan gjithashtu me atë në palcën e kockave. Për të parë nëse qelizat burimore hematopoietike të mushkërive ishin “produktive”, shkencëtarët i lejuan ato të piqen në enët Petri dhe zbuluan se ato ishin po aq aktive sa homologet e tyre, veçanërisht në krijimin e qelizave të kuqe të gjakut dhe megakariociteve. Kolonitë e qelizave burimore të palcës së eshtrave kishin më shumë gjasa të prodhonin qeliza imune.
Mundesh me e lexu edhe…
Sipas autorëve të studimit, qelizat staminale hematopoietike në mushkëri përbëjnë një rezervë që aktivizohet sa herë që organizmi ka nevojë për sasi më të mëdha të çdo elementi gjaku. Besohet se mushkëritë dhe palca e eshtrave mund t’i dërgojnë njëra-tjetrës qeliza burimore hematopoietike në rast të mungesës në njërin ose tjetrin organ. Kur shkencëtarët analizuan nënshkrimin qelizor të qelizave staminale të izoluara për transplantet e palcës së eshtrave, ata zbuluan se një e pesta e tyre vinin nga mushkëritë e donatorëve, jo nga palca e eshtrave. Hapet mundësia kështu e shfrytëzimit të tyre për transplante që mund të shpëtojnë jetën e pacientëve me sëmundje të gjakut, si leucemia. /Katror.info
Përgatiti:
