Në të gjithë botën, edhe në vendet tona, muzika, filmi e teatri kanë luajtur rol të rëndësishëm emancipues socio-kulturor në periudha të ndryshme historike.
Ndër grupet të cilat përmes artit të tyre kanë përçuar mesazhe, kanë sjellë rryma të ndryshme kulturore dhe kanë hapur botëkuptime të reja sociale, është pa dyshim edhe grupi Telex nga Shkupi.
Pjesë të bagazhit artistik muzikor, grupi “Telex” i përbërë nga antarët Ismet Shaini, Shpend Ahmeti, Enver Bunjaku, Ylli Ismaili dhe Sejat Jakupi, e kanë edhe kangën “Qeshu” që sa të bon me disponim e sa të shtynë me mendu, por ama nuk mundesh kurqysh pa e këndu bashkë me ta.
Ky grup muzikantësh, që kryesisht kanë kultivuar muzikën e zhanrit rock, gjatë viteve të ’80-ta, përmes artit muzikor kanë tentuar të thyejnë barriera e tabu shoqërore, tradicionale e kulturore, të cilat e kanë karakterizuar shoqërinë shqiptare, kryesisht konservative.
Anëtari i grupit, Sejat Jakupi në një intervistë ekskluzive për Katror.info tregon se ku janë frymëzuar për ta krijuar artin që ka lënë gjurmë historike në skenën muzikore shqiptare.
Në ato vite, vitet të ’80-ta të shekullit të kaluar, atëherë ishte në ish-Jugosllavi një diktaturë por ishte edhe shteti i hapur, d.m.th, ke pasë mundësinë me udhëtu edhe të dëgjosh muzikë nga tërë bota. Te unë sikur edhe tek anëtarët tjerë të “Telex-it”, muzika afro-amerikane ka pasë shumë ndikim të madh, por edhe rock-u, edhe fati ynë ka qenë se ne të gjithë e kemi pasë shijen e njëjtë muzikore
Sejat Jakupi – TELEX
Diçka tjetër që e ndihmoi këtë grup që të depërtonte tek publiku shqiptar ishin edhe pajisjet moderne që Radio Televizioni i Prishtinës posedoi në atë kohë.
Një element tjetër me rëndësi ishte se në atë kohë Radio Televizioni i Prishtinës e fitoj një mix-spot të ri, i cili ishtë një ndër mix-spotet moderne në atë kohë, dhe kjo ishte një shkak që u zhvillua ma tepër skena muzikore, si dhe mundësitë për incizim u rritën shumë
tregon Sejati
Ndërsa tekst-shkruesi i kangës “Qeshu”, Shpend Ahmeti, për Katror.info tregon se kur u incizua versioni i parë i kangës dhe sfidat e asaj kohe.
Versioni i parë i kangës “Qeshu” është incizuar në vitin 1983, ndërsa versioni i dytë është në kasetën e produksionit të RTP. Për herë të parë e kemi kënduar LIVE në koncertin e përbashkët me grupin “Bijelo Dogme” në Prishtinë e më pastaj e kemi incizuar në studion e RTP-së
Shpend Ahmeti – TELEX
- Kanga “Qeshu” është publiku më 21 janar të vitit 1983.
- “Qeshu” është shkru nga daullisti i grupit Telex, Shpend Ahmeti.
- Muzika është punu nga Sejat Jakupi.
Dihet gjerësisht se rock-muzika shqipe, kryesisht ndikimet dhe rrymat më të mëdha, i ka përvetësuar nga bota e jashtme, veçanërisht ajo perendimore anglofone.
Hapja ndaj botës anglo-folëse bëri që Sejati me grupin Telex të provojnë e t’i ngacmojnë disa nga temat më tabu në shoqërinë shqiptare.
- Krijimi muzikal e melodik në t’cilin kanga “Qeshu” mbështetet, është riff-i i stilit të Led Zeppelin, që kangës ia shton atë tingull, i cili medoemos të fiksohet e të mbetet gjatë në kujtesë.
Sa i përket pikëpamjes muzikore, ideja ime ishte të bëjë një këngë rock-pop, një këngë që është e thjeshtë, që bazohet në një riff, pra një frazë muzikore që përsëritet tanë kohën, si për shembull hyrja e “Highway to Hell” e AC/DC është një riff, “Smoke On The Water” e Deep Purple është një riff, “Whole Lotta Love” e Led Zeppelin edhe ai është një riff
na e shpjegoi Sejati i grupit legjendar TELEX
Teksti i “Qeshu” karakterizohet me një ripërsëritje, e theksi kryesisht vihet te fjala gazmore “Qeshu”.
- Sipas tekst-shkruesit, Shpendit, teksti i kangës “Qeshu” vjen si mesazh që targeton kryesisht moshat e reja, duke shtuar se kuptimi filozofik i kangës është pritja dhe durimi.
Kuptimi filozofik është një porosi e atëhershme për rininë që të jetë e durueshme dhe e bashkuar se e nesërmja shpejt do të vjen (që nga 1999 na erdhi). Edhe ky tekst si edhe teksti i këngës, çdo gjë vjen me vonesë, pra ka atë të njëjtën porosi
shpjegon Shpendi
“Qeshu të lutem mos pyet përse
e nesërmja shpejt do t’vjen
qeshu të lutem mos kërko kuptim
se çka mendoj ti e din
ato ditë qe ne i kalojmë se bashku
shumë shpejt harrohet, shumë shpejt harrohet
kur në buzët e tua nuk ka qeshje
qeshu, qeshu, qeshu se do t’jetë vonë
qeshu, qeshu, qeshu se do t’jetë vonë…”
Teksti i kangës “Qeshu” nga rock-grupi “Telex”.
Ndërsa për Sejatin mesazhi kryesor i tekstit është optimizmi dhe besimi në vetvete.
Kjo këngë mundët në shumë mënyra të kuptohet, si një këngë për optimizëm, si një këngë që thotë, edhe pse jemi në situata të këqija e të rënda, duhet të besosh në vetveten, të vazhdosh më tutje. Mundesh ta kuptosh edhe si këngë dashurie, si kujtime që vijnë, ku flitet për ardhmërinë kur vjen edhe atë ta presësh me buzëqeshje
shton Seati.
Fatkeqësisht, të këndosh në vitet e ’80-ta në hapësirat tona nuk ka qenë edhe mision i lehtë, marrë parasysh situatën sociale, ekonomike e politike që mbretëronte në atë kohë, e një gjë e tillë ndikonte dhe reflektonte edhe në art.
Sipas Shpendin, të shkruash tekste e të prodhosh art në atë periudhë ka qenë diçka që duhej matej në çdo germë të thënë apo shkruar.
Rrethanat e atëhershme kanë qenë ato të represionit të përditshëm të periudhës pas demonstratave dhe protestave të viteve ‘80-ta kur peshohej çdo germë e thënë apo kënduar
kujton Shpendi
Mirëpo asnjë pengesë qoftë materiale apo sociale nuk pengoi që grupi nga Shkupi të vazhdonte e t’i dhuronte publikut shqiptarë art të mirëfillt’.
Kanga “Qeshu” është pritë ashtu si edhe të gjitha kangët e Telex-it me plot dashuri dhe respekt për grupin
vlerëson Shpendi.
Sa për muzikantët që e lexojnë apo e dëgjojnë këtë, është një kangë shumë e thjeshtë, t’ju tregoj disa akorde, [Fis 4 Fis M, E sus 4, E dur, E dur, E dur, Fis M] that’s it, edhe më vjen shumë mirë që ajo kangë u pranua në atë kohë, edhe që edhe sot e kësaj dite është e popullarizuar, edhe shpresoj që, ndoshta do të vijnë gjenerata të reja që këtë punë që në me “Telex-at” e kemi filluar, ta vazhdojnë.
shpjegon Sejati nga TELEX
Kam qenë tepër i lumtur për çdo tekst që kam shkruar që është pranuar dhe kënduar nga moshatarët tanë apo edhe më gjerë por i gjithë ky admirim që e kemi pasë me siguri nuk do të ishte i mundur pa përkrahjen e profesionistëve të Radio Televizionit të Prishtinës.
Shpend Ahmeti – TELEX
Një ri-përpunim prej ma të mirëve i kángës ‘QESHU’ është ai i BB Poqit.
Katror Media do të ju sjellë historitë e kángëve tona të mrekullueshme ditëve në vazhdim 🙂 Stay tuned! /Katror.info
Kliko këtu dhe pëlqeje / follow Katror.info për me pa veç Lajme të Mira 🙂
