Shkencëtarët në Indi kanë gjetur më shumë prova se njerëzit që flasin dy gjuhë kanë më pak gjasa të zhvillojnë demencë në krahasim me njerëzit që janë të kufizuar në një gjuhë.
“Përhapja e demencës ishte më e lartë në mesin e njëgjuhësh (4.9 përqind) sesa dygjuhësh (0.4 përqind)”, sipas shkencëtarëve nga Instituti Kombëtar i Shëndetit Mendor dhe Neuroshkencës, puna e të cilëve u botua në revistën Alzheimer’s Disease and Dementia.
Hulumtimet e mëparshme kanë sugjeruar se të qenit poliglot mund të nënkuptojë një probabilitet më të ulët të rënies njohëse më vonë në jetë, por se zbulimit të mëparshëm i mungojnë “shumë prova nga studimet e bazuara në komunitet”, tha ekipi i shkencëtarëve në punimin e tyre.
Ata u përpoqën ta plotësonin atë boshllëk duke shkuar në shtëpitë e çdo qytetari në Bangalore, një qytet në Indinë jugore i njohur si qendra e teknologjisë së informacionit të vendit, ku zbuluan se prevalenca e dëmtimit të butë njohës “ishte gjithashtu më e lartë midis njëgjuhësh (8.5 përqind) sesa dygjuhësh (5,3 për qind)”.
Në vitin 2023, një ekip me bazë në Gjermani botoi një punim në revistën “Neurobiology of Aging”, në të cilin ata shkruan se dygjuhësia në jetën e hershme nënkupton një rrezik të reduktuar të demencës në jetën e mëvonshme. Në vitin 2014, shkencëtarët nga Universiteti i Edinburgut treguan se të folurit e më shumë se një gjuhë mund të ketë një “efekt mbrojtës” në tru.
Megjithatë, nuk është vetëm aftësia për të folur një gjuhë që mund të ndihmojë kundër demencës, sipas një studimi tjetër të fundit. Mund të ketë një lidhje midis diabetit dhe gjasave të zhvillimit të demencës, sipas hulumtimit të paraqitur në takimin vjetor të 23-26 marsit të Shoqatës Amerikane për Biokiminë dhe Biologji Molekulare.
Hulumtimi nga Universiteti i Kalifornisë i publikuar në fillim të vitit 2024, megjithatë, sugjeron se gjumi i mirë në një moshë të re redukton rrezikun e demencës.
Në mesin e vitit 2023, një ekip në Zvicër zbuloi se truri i moshuar përfiton nga dëgjimi i muzikës, ndërsa në të njëjtën kohë, hulumtimi nga mjekët në Universitetin e Nju Jorkut zbuloi se përdorimi i moderuar i internetit tek të moshuarit mund të ndihmojë në luftimin e rënies njohëse. Humbja e dëgjimit dhe e shikimit shoqërohen veçmas me një probabilitet më të lartë të zhvillimit të demencës. /Katror.info
Përgatiti:
