Në qytetet kryesore të Shteteve të Bashkuara, ish-depotë dhe stacionet e vjetra hekurudhore po marrin jetë të re si hotele, restorante dhe qendra biznesi. Përveç ruajtjes së trashëgimisë historike, këto struktura, të ndërtuara me gurë ose tulla dhe projektuar për të pritur dhjetëra mijëra pasagjerë në ditë, janë të qëndrueshme dhe estetikisht të bukura.
Shumica e tyre kanë qenë jashtë funksionit që nga vitet 1980. Në Detroit, Michigan Central Station është një shembull i tillë. E braktisur dhe e dëmtuar nga vandalizmi për dekada, kjo strukturë monumentale ka marrë një frymë të re falë një investimi prej 1 miliard dollarësh nga kompania Ford. Sot, ajo është shndërruar në një hapësirë multifunksionale me 13 hektarë parqe, zyra për startup-e, hapësira biznesi për Ford-in dhe një hotel që do të zërë katër nga 16 katet e kullës kryesore, shkruan Good News Network, përcjell Katror.info.
Një tjetër histori suksesi është Union Station në Denver. Dikur priste deri në 50,000 pasagjerë në ditë, por me kalimin e kohës, frekuentimi i tij u reduktua ndjeshëm. Megjithëse nuk u braktis kurrë plotësisht, ai humbi rëndësinë e dikurshme derisa një projekt restaurimi prej 54 milionë dollarësh e riktheu në një qendër të gjallë aktivitetesh. Sot, me një hotel luksoz, kafene, dyqane dhe restorante që përfitojnë nga dritaret gjigante harkore të sallës qendrore, Union Station është rikthyer si një qendër transporti me 10,000 pasagjerë në ditë deri në vitin 2024.
Mundesh me e lexu edhe…
Në Salt Lake City, Union Pacific Depot humbi rëndësinë e tij pas marrjes në administrim të linjave nga Amtrak. Deri në vitin 1986, edhe Amtrak u zhvendos në një stacion tjetër, duke lënë depotën pothuajse të pashfrytëzuar. Më 1997, aktiviteti u ndal plotësisht, duke e kthyer këtë stacion në një ndërtesë të tepërt.
Në vitin 2006, tre katet e ndërtesës u hapën si një restorant dhe qendër muzikore e quajtur The Depot, ndërsa në vitin 2024, ajo u shndërrua në hotelin luksoz Asher Adams Hotel, i emëruar në nder të dy burrave që hartuan rrugët e para hekurudhore. Ky hotel, me 225 dhoma dhe 13 suita luksoze, gjithashtu shërben si hyrja kryesore për kompleksin The Gateway, një qendër të madhe tregtare dhe biznesi e cila lidhet me sallën kryesore të stacionit.
“Publiku kishte një lidhje emocionale me këtë ndërtesë,” tha Emir Tursic, partner në HKS Architects, firma që udhëhoqi restaurimin, për BBC. “Rrëzimi i saj nuk ishte një opsion. Është pjesë e trashëgimisë sonë kulturore.”
BBC ka profilizuar këto dhe shumë stacione të tjera, duke intervistuar ekspertë që besojnë se këto restaurime nuk janë vetëm çështje nostalgjie, por edhe vendime logjike dhe të leverdishme ekonomikisht.
“Si ekonomikisht ashtu edhe mjedisorisht, ka më shumë kuptim të ruash atë që ke, sesa të shembësh diçka dhe të ndërtosh nga e para,” tha Diana Melichar, presidente e Melichar Architects në Illinois, e cila ka restauruar disa stacione hekurudhore në komunitete më të vogla. “Nëse kanë strukturë të fortë, këto ndërtesa prej guri apo tulle mund të qëndrojnë edhe për një shekull tjetër.” /Katror.info
Përgatiti:
