Zvicra dhe Austria fqinje kanë shumë të përbashkëta, por kanë edhe shumë dallime. Përveç Lihtenshtajnit, i cili ndan të njëjtën gjuhë (gjermanishten zvicerane), monedhën (franga zvicerane) dhe një urë këmbësore kufitare me Zvicrën, Austria është një tjetër komb që mund të përshkruhet si më i ngjashëm me Zvicrën në shumë aspekte.
Për shembull, popullsia e të dy vendeve është pothuajse e njëjtë: rreth 8.9 milionë si në Zvicër ashtu edhe në Austri, edhe pse kjo e fundit është më e madhe në madhësi: 83.871 kilometra katrorë, që është më shumë se dyfishi i sipërfaqes së Zvicrës (41.277 kilometra katrorë), përcjell albinfo.ch.
Gjithashtu, të dyja vendet janë neutrale dhe pavarësisht se kanë Forca të Armatosura, nuk marrin pjesë në konflikte apo aleanca ushtarake si NATO.
Mundesh me e lexu edhe…
E fundit, por sigurisht jo më pak e rëndësishme, është çështja e gjeografisë: të dy vendet janë malore, me Alpet që mbulojnë rreth 60 për qind të çdo kombi.
Kjo do të thotë se ata të dy kanë një kulturë skijimi të zhvilluar mirë dhe folklorin alpin në përgjithësi.
Megjithatë, duke folur për folklorin – megjithëse shumë turistë e lidhin lederhosen me Zvicrën, këto pantallona lëkure të shkurtra ose të gjata deri në gjunjë ka më shumë gjasa të gjenden në Austri.
Më e dukshme që të vjen menjëherë në mendje është se ndërsa Austria i përket BE-së, Zvicra nuk i përket. Në vend të kësaj, ajo është pjesë e EFTA (Shoqata Evropiane e Tregtisë së Lirë), së bashku me Lihtenshtajnin, Islandën dhe Norvegjinë.
Kjo do të thotë monedha të ndryshme (franga zvicerane në Zvicër dhe euro në Austri), por qytetarët e të dy vendeve kanë akses në tregjet e punës së njëri-tjetrit, siç është rasti me të gjitha vendet e BE-së / EFTA.
Përveç përkatësive politike, çfarë është e ndryshme midis dy vendeve dhe, mbi të gjitha, në cilin prej tyre mund të jetë më mirë të jetosh?
Në fund të janarit 2023, inflacioni i Zvicrës ishte 3.3 për qind, ndërsa ai i Austrisë ishte 11 për qind – një rekord i lartë, i nxitur kryesisht nga rritja e çmimeve të energjisë dhe karburanteve në mbarë botën.
Ndërsa Austria ka qenë historikisht më pak e shtrenjtë për të jetuar sesa Zvicra, niveli i saj shumë më i lartë i inflacionit do të thotë se pabarazia aktuale e kostos së jetesës nuk është aq e madhe.
Sipas Numbeo, çmimet e konsumit janë 69 për qind më të larta në Zvicër sesa në Austri.
Nga ana tjetër, fuqia blerëse është 25 për qind më e lartë në Zvicër.
Kjo për shkak se pagat janë më shumë se dy herë më të larta në Zvicër sesa në Austri: Paga mesatare mujore neto është 5,484,54 euro (5’455,61 franga) në Zvicër, kundrejt 2,429,38 euro (2’415,84 franga) në Austri.
Transporti publik
Pavarësisht se është më e vogël (në sipërfaqe) se Austria, Zvicra ka më shumë shina hekurudhore për kilometër: 5,690 km në total kundrejt 5,800 km në Austri, që do të thotë se rrjeti i trenave zvicerane është më i dendur.
Për sa i përket afatit kohor, të dy sistemet kombëtare hekurudhore kanë një normë përpikërie mbi 95 për qind.
Për sa i përket transportit publik, kryeqyteti austriak Vjena është veçanërisht i njohur për ofertat e tij, dhe qytete të tjera më të mëdha në Austri gjithashtu kanë linja të lira dhe të gjera tramvaje, metrosh dhe autobusësh. Pavarësisht se nuk është aq i dendur sa në Zvicër, sistemi hekurudhor i vendit zgjerohet në të gjitha qytetet kryesore, qendrat dhe destinacionet turistike – dhe një biletë vjetore, Klimaticket e bën udhëtimin në të gjithë transportin publik të pakufizuar për 3 € në ditë.
Kujdesi shëndetësor
Të dy sistemet janë të ndryshme.
Skema e Austrisë, si pjesa më e madhe e Evropës, bazohet në taksa, me qeverinë që kontrollon fondet, sigurimet shëndetësore dhe ofruesit shëndetësorë.
Sipas kujdesit shëndetësor të Austrisë, pjesë të caktuara të pagave zbriten automatikisht për të financuar skemën. Megjithatë, kujdesi shëndetësor është pa pagesë për njerëzit me të ardhura të ulëta ose ata që janë me aftësi të kufizuara, që studiojnë ose janë në pension.
Në Zvicër, të gjithë duhet të kenë një mbulim bazë të sigurimit shëndetësor dhe ta blejnë atë nga një prej dhjetëra kompanive private.
Nuk është i lirë – primet bazohen në kantonin e vendbanimit dhe moshën, që kushtojnë mesatarisht 300 deri në 400 franga në muaj – por është mjaft gjithëpërfshirës; ai përfshin mbulimin për sëmundje, medikamente, teste, maternitet, terapi fizike, kujdes parandalues dhe shumë trajtime të tjera.
Cili nga dy vendet ofron akses më të mirë në kujdesin shëndetësor?
Sipas Indeksit të Konsumatorit të Shëndetit Euro (EHCI), i cili krahasoi sistemet e kujdesit shëndetësor bazuar në të dhëna të ndryshme, si të drejtat e pacientëve, aksesueshmëria dhe gamën e shërbimeve, Zvicra doli në krye, me Austrinë me pikë shumë më të ulëta. /Katror.info
Përgatiti:
