Një ekip shkencëtarësh izraelitë trajnuan një model të inteligjencës artificiale për të përkthyer shkrimin e gdhendur të gjuhës së lashtë Akadiane. Rezultatet e punës së tyre tashmë kanë kënaqur edhe arkeologët, pasi për dekada asnjë shkencëtar nuk ka qenë në gjendje të interpretojë të dhënat e lashta.
Evolucioni i inteligjencës artificiale ka rezultuar me faktin se vitet e fundit ajo është bërë një nga asistentët më të mirë dhe ndër shembujt më të fundit të bashkëpunimit të suksesshëm midis teknologjisë AI dhe shkencës është ai në fushën e arkeologjisë.
Gjegjësisht, shkencëtarët izraelitë arritën të zhvillojnë një model neuronik për përkthimin me makinë nga gjuha e lashtë Akadiane. Modeli, teknologjia e të cilit është e ngjashme me Google Translate, arriti të përkthejë tekstin në dy mënyra – me transliterim (transferim të shenjave nga shkrimi akadian në anglisht) dhe drejtpërdrejt, duke përshtatur shenjat me fjalët, shkruan Katror.info.
Mundesh me e lexu edhe…
Gjurmët e shkrimit akadian ruhen edhe sot e kësaj dite në pllaka balte, në të cilat popujt e lashtë gdhendnin mesazhe me lapsa me majë kallami dhe më pas i piqnin në diell. Nuk ishte një gjuhë e thjeshtë, por një gjuhë polivalente, dhe karakteret kuneiforme kishin shqiptime të ndryshme në varësi të renditjes së fjalëve dhe kuptimit të tyre.
Për shkak të kësaj dhe përveç numrit të madh të pllakave të ndryshme, si shkencëtarët ashtu edhe modeli neuronik ishin në telashe të mëdha. Përkthimi përbëhej nga dy faza: në të parën, ata duhej të punonin së bashku për t’i transliteruar karakteret kuneiforme në një shkrim fonetik dhe vetëm në fazën e dytë, bazuar në njohuritë dhe përvojën e mëparshme, shenjat u përkthyen dhe u përshtatën në terma kuptimplotë dhe sekuencat.
Ekipi shkencor ishte shumë i kënaqur me modelin e zhvilluar dhe siç u tha, testi i aftësisë u kalua me sukses me rezultate jashtëzakonisht të mira. Studiuesit vunë re gjithashtu se pothuajse në çdo rast tipi i folur i tekstit ishte i dallueshëm dhe se në të ardhmen, pas disa përsëritjesh, modeli i tyre mund të shfaqë edhe një listë të burimeve mbi bazën e të cilave ishte bërë përkthimi, e cila do të ishte veçanërisht të dobishme për arkeologët dhe shkencëtarët.
Megjithatë, duke qenë se ky është vetëm versioni i parë i softuerit të AI të këtij llojj, gabime ndodhën në të dy llojet e përkthimit dhe “halucinacionet” e softuerit bënë që disa pjesë të tekstit origjinal të përktheheshin krejtësisht gabim./Katror.info
Përgatiti:
