Nga fundi i vitit 1971, tashmë një yll i vogël, David Bowie zhvilloi alter egon e tij Ziggy Stardust, duke përfshirë elemente të grimit profesional, mimikës dhe performancës.
Pak më herët në mars të 1971, Marc Bolan me grupin e tij T Rex paraqitet në shfaqjen muzikore të BBC-së Top of the Pops, i veshur me shkëlqim dhe saten, dhe kjo përmendet si fillimi i një lëvizje dhe stili muzikor, i cili mbetet i adoptuar nga e gjithë estrada e pop kulturës deri në zhanret aktuale në muzikë, Glam Rock.
Glam Rock (nga Glamour) është një stil i muzikës rock, që u zhvillua në Britani në fillim të viteve 1970 të nga muzikantë që mbanin kostume, grim dhe modele flokësh të egër, veçanërisht këpucë me platformë dhe shkëlqim. Artistët Glam u mbështetën në burime të ndryshme në të gjithë muzikën dhe kulturën e lashtë pop, duke filluar nga pop dhe rock and roll-i i viteve 1950, tek kabareja, fantashkenca dhe art rock-u kompleks. Veshjet e mrekullueshme dhe stilet vizuale të interpretuesve ishin shpesh androgjene dhe janë përshkruar si lojë me role të tjera gjinore. Glitter rock ishte një version më ekstrem i Glam-it.
Mundesh me e lexu edhe…
Top listat në Britani u përmbytën me akte Glam Rock nga viti 1971 deri në 1975. Marc Bolan, David Bowie, Mott the Hoople, Sweet, Slade, Mud, Roxy Music dhe Gary Glitter -të gjithë këta sollën një stil, i cili vazhdon të jetë prezent në skenën muzikore deri sot.
Në Shtetet e Bashkuara skena ishte shumë më pak e përhapur, me Alice Cooper dhe Lou Reed, shpejt dolën artistë tjerë që përqafuan glam-in si New York Dolls, Sparks, Suzi Quatro, Iggy Pop dhe Jobriath. Glam Rock ra pas mesit të viteve 1970, por ndikoi në zhanre të tjera muzikore duke përfshirë Punk Rock, Glam Metal, New Romantic, Deathrock dhe Gothic Rock.
Glam rock mund të shihet si një nën zhanër i modës dhe muzikës. Artistët glam hodhën poshtë retorikën revolucionare të skenës rock të fundit të viteve 1960. Në vend të saj ata lavdëruan dekadencën, sipërfaqësimin dhe strukturat e thjeshta të muzikës pop të mëparshëm.
Artistët u tërhoqën nga ndikime të tilla muzikore si “bubblegum pop”, riffet e guximshme të kitarës të hard rock-ut, ritmet e zhurmshme dhe rock and roll-i i viteve 1950, duke i filtruar ato përmes inovacioneve muzikore të fundit të viteve 1960.
Ajo u bë shumë e larmishme, duke ndryshuar midis rigjallërimit të thjeshtë të rock and roll-it të figurave si Alvin Stardust deri tek pop arti kompleks i Roxy Music. Megjithatë, në fillimet e tij, ishte një reagim i orientuar nga të rinjtë ndaj dominimit rrëshqitës të albumeve konceptual të rock-ut progresiv, i cili tanimë konsiderohej skenë e mërzitshme dhe e pjekur para kohe.
Vizualisht ishte një rrjet stilesh të ndryshme, duke filluar nga magjepsja e Hollivudit të viteve 1930, tek apeli seksual i viteve 1950, teatrot e kabareteve të paraluftës, stilet letrare dhe simboliste viktoriane, sci – fi, te misticizmi dhe mitologjia e lashtë dhe okulte. Zhanri sugjeronte stil artificial dhe sipërfaqja ishte po aq e rëndësishme sa thellësia dhe substanca.
Glam Rock doli nga skenat angleze psikodelike dhe art rock në fund të viteve 1960 dhe mund të shihet si një zgjatim dhe një reagim kundër këtyre tendencave. Origjina e tij lidhet me Marc Bolan, i cili e kishte riemërtuar dyshen e tij akustike T. Rex dhe kishte marrë instrumentet elektrike nga fundi i viteve 1960.
Bolan ishte sipas fjalëve të kritikut muzikor Ken Barnes, “njeriu që filloi të gjitha”. Shpesh përmendet si momenti i fillimit paraqitja e Bolan në shfaqjen muzikore të BBC-së Top of the Pops në mars 1971.
Ishte i veshur me shkëlqim dhe saten, dhe performoi atë që do të ishte hiti i tij i dytë në Top 10 në Britani (dhe hiti i parë numër 1 në Britani), “Hot Love “. The Independent thekson se paraqitja e Bolan në Top of the Pops “e lejoi një brez adoleshentësh të fillonin të luanin me idenë e androgjinisë”. Albumi i T. Rex i vitit 1971 Electric Warrior mori vlerësimin e kritikëve si një album pionier glam rock.
Bolan dhe Bowie u ndoqën shpejt në stil nga Roxy Music, Sweet, Slade, Mott the Hoople, Mud dhe Alvin Stardust. Popullariteti i glam rock-ut në Britaninë e Madhe ishte i tillë që tri grupe glam rock kishin këngë të mëdha hit të Krishtlindjeve në Mbretërinë e Bashkuar. Glam-i nuk ishte vetëm një trend shumë i suksesshëm në muzikë në Britaninë e Madhe, ai u bë dominues në aspekte të tjera të kulturës popullore britanike gjatë viteve 1970.
Një variant më i rëndë i rock-ut glam, duke theksuar këngët në qendër të rifit të kitarës, ritmet e lëvizjes dhe performancën live me pjesëmarrjen e audiencës, u përfaqësuan nga grupe si Slade dhe Mott the Hoople, me ndjekës të mëvonshëm si Def Leppard, Cheap Trick, Poison, Kiss, Bon Jovi dhe Quiet Riot. Hitet si “The Jean Gene” nga David Bowie, “Children Of Revolution” nga Mark Bolan dhe T Rex end sot shpesh gjenden në Top Listat botërore, dhe riincizohen nga artistë aktual.
Ndërsa ishte shumë i suksesshëm në listat e këngëve në Britani (për shembull, Slade kishte gjashtë hite numër një), shumë pak nga këta muzikantë ishin në gjendje të bënin një ndikim serioz në SHBA. David Bowie ishte përjashtimi kryesor, duke u bërë një superstar ndërkombëtar dhe duke nxitur adoptimin e stileve Glam midis artistëve si Lou Reed, Iggy Pop, New York Dolls dhe Jobriath, të njohura me një përmbajtje lirike më të errët se homologët e tyre britanikë.
Në Britani, doli edhe termi Glitter Rock që përdorej më shpesh për t’iu referuar versionit ekstrem të Glam-it të ndjekur nga Gary Glitter dhe grupi i pavarur me të cilin ai performonte shpesh i njohur si Glitter Band. Ata kishin tetëmbëdhjetë këngët hite mes 1972 dhe 1975 në Mbretërinë e Bashkuar. Një valë e dytë e akteve Glam rock, duke përfshirë Suzi Quatro, Roy Wood’s Wizzard dhe Sparks, pati hite në top listat britanike në 1973 dhe 1974.
Quatro frymëzoi drejtpërdrejt grupin pionier të vajzave me bazë në Los Angeles, The Runaways. Por edhe të tjerët që nuk ishin bërë qendër të zhanrit, adoptuan gjithashtu stile glam, duke përfshirë Rod Stewart, Elton John, Queen dhe, për një kohë, The Rolling Stones.
Pasi pa Marc Bolan të veshur me veshje të dizajnuara nga Zandra Rhodes, Freddie Mercury angazhoi Rhodes për të dizajnuar kostume për turneun e ardhshëm të Queen në 1974. Punk rock, shpesh shihet si një reagim ndaj artificialitetit të Glam rock-ut, por duke përdorur disa elementë të zhanrit, duke përfshirë grimin dhe përfshirjen e versioneve të kopertinës së disqeve glam rock.
Ndërsa Glam Rock-u ishte ekskluzivisht një fenomen kulturor britanik, amerikanët fituan Glam-in e dorës së dytë nëpërmjet versionit elegant të David Bowie. Kopertinat e klasikëve britanikë glam rock janë tani elementë kryesorë në ngjarjet sportive në SHBA. Edhe pse Glam Rock-u pësoi një rënie të mprehtë të popullaritetit në Britani në gjysmën e dytë të viteve 1970, ai pati një ndikim të drejtpërdrejtë në shumicën e performuesve të asaj kohe përfshirë edhe grupin suedez Abba por edhe te grupet që u bënë të njohura më vonë, duke përfshirë Kiss dhe grupet amerikane Glam Metal si Quiet Riot, W.A.S.P., Twisted Sister, Bon Jovi dhe Mötley Crüe.
Fillimi i stilit New Romantics në Britani në fillim të viteve 80-a, si Adam and the Ants dhe Flock of Seagulls, zgjeruan Glamin, dhe androgjinia dhe politika seksuale e saj u kapën nga grupet duke përfshirë Culture Club, Bronski Beat dhe Frankie Goes to Hollywood. Roku gotik u ndikua kryesisht nga grimi, rrobat, teatraliteti dhe tingulli i Glamit, dhe Punk rock-u adoptoi disa nga performancat dhe prirjet krijuese të personaliteteve të Glamit, si dhe theksin e zhanrit në cilësitë e artit pop dhe instrumentet e thjeshta, por të fuqishme.
Si çdo stil muzikor modern edhe Glam Rock i ka pasur ndkimet dhe përfaqësuesit e vet në botën e filmit kryesisht dokumentarë, koncertal, por edhe muzikalë ose artistikë, ndër më të famshmit është “ The Rocky Horor Picture Show”.
Glam Rock ka qenë me ndikim në mbarë botën. Në Japoni në vitet 1980, stili vizuel në kulturë u ndikua fuqishëm nga estetika Glam Rock. Glam që atëherë ka gëzuar ndikim të vazhdueshëm dhe ringjallje modeste sporadike në aktin e kryqëzimit të R&B te Prince dhe grupet si Marilyn Manson, Suede, Placebo, Chainsaw Kittens, Spacehog and the Darkness. Sot gati se nuk ka artistë pop që nuk përdor ndonjë element vizual, tematik ose muzikor nga zhanri Glam. Formën më besnike të Glam Rock e përdorin Sam Smith dhe Lady Gaga, e cila i ka dhënë tribute Glam Rock -ut e sidomos David Bowie.
Judy Berman shkrimtare për muzikë duke shkruar për Pitchfork Magazine e specializuar për muzikë më 2016, “Nga Bowie deri te Gaga: How Glam Rock Lives On” (Si Glam Rock vazhdon të jetojë) thotë: “Përqafimi i tij i vetëdijshëm i famës dhe egos vazhdon të kumbojë nëpër muzikën pop dekada pas vdekjes së superyllit të saj prototip, Marc Bolan i T. Rex, në 1977. Si një koncept elastik dhe jo një stratosferë fikse e personaliteteve të viteve ’70, është madje i pajisur për t’i mbijetuar humbjes së artistit të saj më të qëndrueshëm, David Bowie”./Katror.info
Përgatiti:
