Është 23 vjeçare, por me 10 vite angazhim në punë vullnetare, avokim dhe aktivizëm të pandalshëm qytetar. Amina Kaja nga Prishtina, sfidon kufijtë e përkatësisë dhe përfshirjes në Kosovë.
E shpërblyer me çmimin “Heroina e Harmonisë” për angazhimin e saj në komunitet, avokim dhe ndërtim të paqes nga Zyra Rajonale për Bashkëpunim Rinor – RYCO, Amina mishëron vlerat e një shoqërie gjithëpërfshirëse.
Dhe këtë e bën, meqë rritur në një familje të përzier, boshnjake dhe turke, e ka kuptuar se vetëm me tolerancë gjithëpërfshirja është e arritshme.
Mundesh me e lexu edhe…
“Po unë vetë jam minoritet edhe prej kësaj rrjedhë ndoshta ajo më personalja që e kam. Flasim boshnjakisht në shtëpi, kështu që është një diskonekt i madh. Pse mos me kesh me folë në shoqëri një gjuhë që është më e afërt për mua, është gjuhë amtare”, shprehet Amina.
Amina nisi të ngre zërin, kur u angazhua si Ambasadore e Re Evropiane. Në këtë rol ajo inkurajoi të rinjtë dhe grupet minoritare të jenë aktivë në komunitet, të kërkojnë më shumë hapësira dhe të mos heqin dorë nga identiteti i tyre. Këtë ajo e bën duke marrë pjesë në dhjetëra projekte që lidhen me edukimin, ndërgjegjësimin dhe fuqizimin e të rinjve, veçanërisht nga komunitetet jo-shumicë.
“Projekti quhet ‘’Up to Youth’’ që do të thotë po ja lëmë rinisë në dorë ndryshimin. Edhe për mua ka qenë shumë e rëndësishme që ne si rini, prej moshës diku 15 – 16 vjet deri mbi 20 me e pa direkt se si është jeta e komuniteteve të margjinalizume dhe të atyre në zonave rurale që janë në Kosovë. Po edhe njëkohësisht ka qenë shumë shokuese me e pa që çfarë dallimi është në Prishtinë edhe me një vend që ndoshta është një orë as aq larg me veturë”, thekson ajo.
Amina tregon për impaktin në praktikë të projektit në fjalë.
“Mos të harroj që kemi pasë edhe grante të vogla për biznese të ndryshme edhe e kam një shoqe, është Azizja, që e kam taku gjatë projektit, e cila në vendin e vet, e ka hapë një shitore, ku i krijon vetë ëmbëlsirat dhe i shet vetë. Tashmë qe disa vjet është duke punu me sukses, kështu që kjo është një prej historieve të suksesit ma të mira ndoshta që kanë dalë prej projektit dhe që të bënë me humbi krenare për punën që e kemi bërë”, thotë ajo.
Por, Amina thotë se gjuha mbetet një barrierë e madhe në aktivitete dhe trajnime, pasi thotë se shpesh nuk merren parasysh minoritetet dhe nevoja e tyre për përfshirje gjuhësore, duke u pritur që ata t’i përshtaten shumicës.
‘’Gjuha është një barrierë shumë e madhe, fatkeqësisht vazhdimisht veç flitet shqip-shqip nëpër trajnime të ndryshme, nëpër punëtori të ndryshme, edhe kur po ka minoritete njerëz nuk po kujdesin që me fol në anglisht ose pak me iu ndihmu atyre me kuptu presin që gjithmonë minoriteti me iu përshtat”, shton tutje ajo.
Ajo thotë se aktivizmi duhet të jetë më gjithëpërfshirës, me një qasje më të hapur, që të mundësojë pjesëmarrjen e atyre që nuk kanë pasur mundësi të angazhohen që nga fillimi, duke e bërë më të lehtë kuptimin dhe pjesëmarrjen për të gjithë.
“Zhargoni që përdoret duhet me qenë pak më i thjeshtë. Nënkuptohet, jo të gjithë e dinë, jo të gjithë janë të njohur dhe jo të gjithë kanë energji në fund të ditës me ulë, me analizu çfarë ke dasht ti me thonë. Kështu që duhet me kanë ma i qasshëm personi, se aktivizohet me qenë ma i hapur, ma mikpritës, ma pozitiv. Nënkuptohet, jo çdo situatë e lejon këtë pozitivitet, po kur mundemi thjesht me u mundu për sa më shumë njerëz në rrethin tonë, se është lehtë veç me fokusu në ndonjë protestë. Puna me komunitet duhet me i lidhë shumë njerëz tjerë me ty dhe jo me punu veç me atë rrethin e aktivistëve që i ke”, shprehet Amina.
Studentja e mjekësisë, i jep meritën për aktivizmin e saj dhe të qenët vullnetare rrjetit të ambasadorëve të rinj.
“E kemi kriju një shoqëri aq të madhe me ambasadorët e rinj, jo vetëm të Kosovës, por edhe të shteteve tjera, saqë më ka tregu që realisht pa punu me komunitetin edhe me njerëz përreth, edhe pa bashkëpunu me persona prej prapavijave të ndryshme, nuk mundet me u bë i njëjti ndryshim. Magjinë e kam parë këtu me rrjetin e ambasadorëve, se kemi ambasadorë prej Shqipërisë prej Serbisë, prej Bosnjës, Maqedonisë, kështu që aty e kam pa që edhe ai dallimi në gjuhë që e kemi, në kultura, fraza dhe terminologji që i përdorim, është shumë i ëmbël edhe pikërisht janë këto ndryshime që e sjellin një ndryshim pozitiv dhe një transformim më të plotë në komunitet”, thotë ajo.
Amina, si e vogël e donte poezinë, dhe kur u rrit e transformoi në një platformë aktivizmi, duke shkruar për temat me ndikim për të ngjallur ndërgjegjësim rreth dukurive që kërkojnë vëmendjen e shoqërisë. Këtë formë ajo e sheh si një mënyrë tjetër autentike të shfaqjes së vetes dhe një mënyrë unike për të avokuar.
“Më ka ndihmu shumë që do tema të reja me i hap me popullin, që ndoshta pa edhe në perspektivë të cilët nuk e presin. Më shkruajt, ashtu në perspektivë të grave që janë të vrame prej burrave, për fëmijët romë që e kanë punën nëpër rrugë tërë ditën, e kështu me radhë dhe kështu që kam shumë tema që mundohem me jap një perspektivë të re te këta persona, që kur e dëgjojnë edhe performancën me shumë emocion ata me thanë ‘oh nuk e paskan mendu kështu dhe shumë mirë që dikush po ma tregon edhe në një mënyrë të vrullshme që po më jep aq shumë emocione’’, shton tutje ajo.
Puna vullnetare e Aminës, i tejkalon aspektin e fokusit tek etnitë, duke e transformuar energjinë e saj, aty ku ka nevojë. Ajo përmend një lojë basketbolli të personave me aftësi të kufizuar, në kuadër të fushatës së Këshillit të Evropës, “Blloko urrejtjen dhe shpërndaj dashurinë”, që i ka dhënë motiv për të ngritur zërin për gjithëpërfshirje.
“Më kanë dhënë shpresa që mundet, nëse punohet me njerëz të ndryshëm që kanë nevojat e ndryshme, që janë prej komuniteteve të ndryshme, që edhe ata nënkuptohet munden me arritë shumë, është veç puna e fokusimit të energjisë dhe të kohës tek ata persona edhe kanë qenë shumë pozitivë, shumë me shpresa.”
Sipas Aminës, aktivizmi qytetar nuk është vetëm një betejë për të drejtat e një grupi të caktuar, por një angazhim i vazhdueshëm për një shoqëri ku secili individ ndihet i përfshirë. Në një Kosovë që ende përballet me sfida në integrimin e plotë të komuniteteve të ndryshme, Amina është shembulli i një gjenerate që nuk e pranon ndarjen si realitet, por si një problem që duhet tejkaluar.
“Sa i përket punës, për mua është e rëndësishme, edhe nëse nuk është një aktivitet që lidhet domosdoshmërish me minoritetin, atë frymën e minoriteteve me e sjellë që me folë, ndoshta jo në emër të tyre, po sa je aty me folë për ta, me përmend pabarazitë që e kanë… me mendu për telashet e tyre, kështu që duhet së paku me i ngu ata që po folin për ato telashe sidomos edhe duhet me votu për politikanë që mendojnë për minoritetet”, përfundon ajo.
Me angazhimin e saj, Amina dëshmon se komunitet jo shumicë nuk janë pjesë pasive e shoqërisë kosovare, por duhet parë si një forcë ndryshimi./Katror.info
Edicionin #75 të plotë e gjeni këtu!🙂
Përgatiti:
