Për 13 vjet, qeveria braziliane ka ofruar një marrëveshje të thjeshtë për qytetarët e saj të burgosur: lexoni një libër dhe shërbeni më pak kohë dënimi.
Ky program “Zbritje përmes Leximit” tani po shërben si një model për shtetet e tjera, dhe popullatat e burgosura po përfitojnë nga marrëveshje të ngjashme në vende si Kazakistani dhe Uzbekistani.
Me një normë të ri-përfshirjes më shumë se 80% dhe me shkallën e 15-të më të lartë të burgosjes në botë, sistemi i drejtësisë penale braziliane për dekada ka dështuar të plotësojë mandatin e vitit 1984, i cili thotë se të burgosurit duhet të kenë akses në programe që do t’i ndihmojnë ata të rikthehen në shoqëri, shkruan Good News Network, përcjell Katror.info.
Mundesh me e lexu edhe…
Zbritja përmes Leximit funksionon duke ofruar të gjithë të burgosurve brazilianë, pavarësisht nga niveli i tyre i aftësive letrare ose aftësitë mendore, akses në bibliotekën e burgut, e cila përfshin libra në Braille dhe audiolibra për ata që kanë probleme me shikimin.
Pasi një libër merret, i burgosuri ka 21 deri në 30 ditë, në varësi të numrit të faqeve, për ta mbaruar atë dhe 10 ditë për të përfunduar një raport të shkruar mbi librin për të treguar njohuritë e tij mbi tekstin. Ndihma ofrohet për ata që flasin gjuhë të tjera ose që kanë mangësi intelektuale.
Për çdo raport, dënimi i të burgosurit reduktohet me 4 ditë. Një i burgosur mund të dorëzojë deri në 12 raporte gjatë vitit, çka, nëse arrihet maksimumi, i jep mundësinë të shkurtojë deri në 48 ditë të dënimit të tij.
”Ne shpresojmë të krijojmë një perspektivë të re për jetën e tyre,” tha Ajda Ultchak, mësuese e programit, për UNESCO.
”Ky është një program që ka të bëjë me fitimin e njohurive dhe kulturës dhe mundësinë për t’u futur në një univers tjetër”, thekson ajo.
Carambaia është një botues brazilian që përqendrohet në mbushjen e bibliotekave të burgut. Të burgosurit lejohen të shkruajnë recensione për librat, duke ndihmuar kështu në promovimin e Carambaia-s. Sipas një studimi të kryer nga Instituti Brazilian për Opinione Publike dhe Statistika, të burgosurit brazilianë lexojnë nëntë herë më shumë se mesatarja kombëtare e pesë librave në vit.
”Carambaia është një botues brazilian që fokusohet te ata që janë të pasionuar pas leximit, dhe ne e gjejmë se askush nuk lexon më shumë se të burgosurit, duke i dhënë zë atyre dhe duke përdorur tekstet që ata prodhuan, ne i tregojmë shoqërisë se ata janë qenie menduese dhe kritike, me mendime dhe opinione të tyre që duhen respektuar”, thuhet në një deklaratë për shtyp.
Në vitin 2021, programi korrektues ”Leximi Pa Kufij” u shpall në burgjet e rajonit të Karaganda-s në Kazakistan. Për programin pilot, u përzgjodhën 40 vepra klasike të letërsisë ruse dhe kazake nga shekujt XIX dhe XX, dhe ai pati sukses të madh.
Edhe fqinjët e tij më të jugut, Uzbekistani, kanë krijuar një protokoll leximor shpërblyes me vepra të kuruara nga ”Qendra për Shpirtëroren dhe Ndriçimin,” për të siguruar që përmbajtja të përputhet me objektivat për promovimin e rritjes në aftësitë intelektuale dhe morale.
Edhe zyrtarët e Dhomës së Shtetit të Rusisë po lobojnë për leximin shpërblyes në burgjet ruse, me fokus në klasiket e letërsisë ruse, si ”Krimi dhe Dënimi”, ose ”Ringjallja” nga Tolstoi.
Tre nga këto katër shtete censurojnë rëndë internetin, kështu që çdo shqetësim se këto programe mund të përfshijnë indoktrinim është ndoshta i justifikuar: megjithatë, nuk ka shumë më tepër që mund të bëhet për të zhvilluar aftësitë intelektuale dhe morale sesa të lexosh ‘Krimin dhe Dënimin’.
Veprat e mëdha të letërsisë janë meta-narativa që sintetizojnë qindra histori të ngjashme nga përvoja njerëzoreato ofrojnë më shumë kuptim për vuajtjet dhe dëshirat e specieve tona sesa çdo material të përgatitur nga qeveria që një i burgosur mund të shpresojë të marrë.
”Libri është miku më i qetë dhe më i qëndrueshëm; ai është këshilltari më i aksesueshëm dhe më i mençur, dhe mësuesi më i durueshëm”, sipas Charles W. Eliot. /Katror.info
Përgatiti:
