Në një kohë kur mediat tradicionale po përballen me sfida kundrejt mediave digjitale, ndarjen e audiencës, luftimin e lajmeve te rreme e dezinformatave, Konferenca për Edukimin Mediatik BE – Ballkani Perëndimor mbajtur në Prishtinë kishte në fokus shtjellimin e modelit të ri të gazetarisë konstruktive.
Kemi parë narrativa të dëmshme, përçarje si këtu në rajonin tonë ashtu edhe në Evropë. Bashkimi Evropian është i përkushtuar që ta ndërtojë një peizazh mediatik të fuqishëm, transparent dhe të përgjegjshëm, tha Aivo Orav, shefi i Zyrës së BE-së në Kosovë.
Ndërsa, Arbërie Nagavci, Ministre e Arsimit tha se edukimi mediatik është shumë i rëndësishëm.
Mundesh me e lexu edhe…
“Kjo parashtron një detyrë të madhe për të gjithë ne varësisht se ku punon e pavarësisht institucioneve që të sigurohemi për identifikimin e mënyrave të sigurta e të shëndosha për përdorimin e mediave.“
Panelistë nga media të ndryshme kosovare, rajonale e ndërkombëtare ndanë përvojat e tyre në panelin “Gazetaria konstruktive – Formësimi i narrativave të së nesërmes si dhe në atë “Mediat tradicionale dhe të trashëguara kundrejt mediave digjitale -Thellim në peizazhin mediatik në zhvillim në Ballkanin Perëndimor dhe në kalimin në platformat digjitale. Panelistët shpjeguan sfidat me të cilat përballen mediat në kohën digjitale dhe cilat janë ato rrugë apo metoda.
“Në disa raste bëjmë artikuj të këtij lloji që përmbledhin një narrativë të përgjithshme dezinformimi. Ajo që kemi vënë re kohët e fundit është se një mashtrim i vetëm nuk mjafton, pasi po shohim fushata dezinformimi që përhapen gjerësisht përtej kufijve. Prandaj, përpiqemi të mbledhim gjithçka dhe ta përfshijmë në një artikull të vetëm, në mënyrë që të jeni të “vaksinuar” ndaj asaj narrative specifike, edhe nëse e hasni në formate të ndryshme, si për shembull në audio, imazh apo çfarëdo tjetër“, tha Ximena Villagrán nga – Maldita, Spanjë
Kryeredaktorja e grupit Koha, Brikenda Rexhepi, tha se duhet të ruajmë parimet bazike të gazetarisë.
“Mendoj se duhet të shqyrtojmë se çfarë qasjeje duhet të kemi kur flasim për lajmet dhe informacionin, si dhe kur flasim për numra apo influencues, pa kaluar në një lloj besim të verbër, por të ruajmë gazetarinë tonë ashtu siç e kemi mësuar.“
Anida Sokol nga Mediacentar në Bosnie dhe Hercegovinë tha se tashmë “po përballemi gjithashtu me problemin e besimit të kufizuar ndaj medias.”
E Tamara Bajčić nga Demonstat në Serbi ka një version interesant për të vërtetën.
“Thuhet se në luftë, e para që vritet ose zhduket është e vërteta. Por unë do të thoja që edhe në rrethana paqeje, e vërteta është diçka që zhduket gjithashtu.“
Gazetaria konstruktive si alternativë e mediave tradicionale, si një model që në fokus ka jo problemin, por gjetjen e zgjidhjes së tij u diskutua si në panele, ashtu edhe në njërën nga masteklasat e udhëhequr nga Thomas Gam Nielsen nga Instituti Danez për Media Konstruktive. Duke cituar një raport hulumtues të Reuters, në të cilin thuhet se njerëzit çdo ditë e më shumë po i shmangin mediat, e ne veçanti lajmet negative.
“Një përqindje e madhe, 39% e të gjitha vendeve të përfshira në këtë sondazh të madh, ata thonë se shpesh ose ndonjëherë shmangin lajmet këto ditë. Këta janë thjesht njerëz të zakonshëm që thonë: Nuk kam më dëshirë të shikoj lajmet,” tha Thomas Gam Nielsen nga Instituti Danez për Media Konstruktive.
Andaj edhe fokusi i sivjetëm i organizatorëve ka qenë gazetaria konstruktive, me synimin që mediat të rimarrin vendin e tyre në publik. Zëdhënësja e Zyrës së BE-së për Kosovën, Ioanna Lachana, theksoi rolin transformues që mediat konstruktive luajnë në shoqëri, duke vënë theksin edhe te Katror Media, si media e vetme e lajmeve të mira në Kosovë dhe e fokusuar në gazetarinë konstruktive.
“Oh, do të doja të shihja që shembulli i Katror të përsëritet jo vetëm këtu në Kosovë, por praktikisht në mbarë botën. Na duhen lajme të mira. Na duhet gazetari konstruktive. Bota është plot me lajme të këqija. Kështu që edhe unë vetë dua të konsumoj gjithnjë e më shumë lajme pozitive. Dua të shoh debate më të shëndetshme, narrativa më të shëndetshme. Diçka që na çon përpara. Zgjidhje. Duam lajme pozitive dhe duam zgjidhje. Pra: Veç lajme të mira!,” tha Ioana Lachana, zëdhënëse e Zyrës së BE-së në Kosovë.
Si modele që po i paraprijnë një epoke të re mediatike, përfaqësues të Katror Medias në Kosovë dhe Vidi Vakas në Maqedoninë e Veriut mbajtën fjalime inspiruese në përfundim të konferencës.
Albana Isufi Jashanica, kryeredaktore e Katror Media, në prezantimin e saj rreth misionit dhe vizionit të këtij mediumi, theksoi mënyrën se si raportohen lajmet në Katror dhe si kjo platformë po kontribuon në formësimin e një narrative pozitive, duke i sfiduar praktikat tradicionale të mediave dhe duke vënë në pah anën e mirë të shoqërisë sonë.
“Teksa shohim drejt së ardhmes, për ne në Katror është e qartë se bota ka nevojë për media alternative—media të përqendruara në gazetari konstruktive, që nuk e thekson vetëm atë që nuk shkon, por edhe atë që po bëhet për ta ndrequr. Jetojmë në një botë të mbushur me mijëra video dhe tituj çdo ditë, dhe shumica e tyre janë negative.
Dhe ne do të donim ta shihnim këtë që ndodhi në vendin tonë, në Evropë dhe në mbarë botën. Katror beson se gazetaria mund të bëjë më shumë sesa vetëm të raportojë të vërtetën. Ajo mund të ndihmojë njerëzit të shohin anën më të ndritshme të jetës. Ky është një ndryshim që e kemi nisur në Kosovë dhe unë me të vërtetë besoj se është vetëm fillimi,” u shpreh Isufi-Jashanica.
Mite Kuzevski nga Vidi Vaka, shpjegoi se si përmes mediumit të tyre kanë dashur të thyejnë atë që quhet “Lajmi i fundit”, duke ofruar video shumë praktike dhe informuese për qytetarët.
“Lajmi i fundit, ose titulli që tashmë e ke shkruar, do të duhej ndoshta të ishte që duhet ta thyejmë ciklin e lajmeve të fundit dhe të ndalojmë vërshimin e njerëzve, audiencës sonë, me informacione të vazhdueshme çdo ditë,” tha Kuzevski.
E Nielsen nga Instituti për Gazetari Konstruktive, shpjegoi për Katror Media rëndësinë e ndryshimit të qasjes së deritashme të të bërit gazetari.
“Pra, unë tregova që njerëzit po shmangin lajmet edhe në vendin tim, Danimarkë. Ne kemi një shembull të një mediaje të quajtur Settland, e cila shpenzon kohë për t’i shpjeguar njerëzve se çfarë po ndodh në të vërtetë dhe gjithashtu merr përgjegjësinë për pyetjet e tyre. Është një media private dhe ata kanë më shumë lexues dhe më shumë shpërndarje nga lexuesit se kurrë më parë. Pra, ata kanë gjetur një model biznesi për të bërë gazetari që nuk bazohet te titujt e mëdhenj, por që shkon prapa skenave dhe bën gazetari konstruktive, ” tha Nielsen.
Konferenca për Edukimin Mediatik BE – Ballkani Perëndimor mbahet çdo vit dhe ka për qëllim që të diskutojë mbi sfidat aktuale të mediave, por gjithashtu diskutohet për kahjen se ka po shkojnë mediat në kohën digjitale. /Katror.info
Përgatiti:
