Prej kohësh kemi supozuar se specia jonë evoluoi nga një linjë e vetme e qartë e paraardhësve tanë. Por, jeta në Tokë rrallëherë është kaq e thjeshtë, sidomos kur bëhet fjalë për specien më komplekse shoqërore që njohim: njerëzit.
Studiuesit nga Universiteti i Kembrixhit kanë zbuluar një ndarje të thellë në pemën tonë familjare, e cila filloi me ndarjen e një popullsie rreth 1.5 milionë vjet më parë dhe ribashkimin e saj vetëm 300,000 vjet më parë, transmeton Katror.info
Për më tepër, sipas analizës së tyre mbi ADN-në e njerëzve modernë, njëra prej këtyre popullsive të izoluara ka lënë një ndikim më të madh në gjenet tona sesa tjetra, thuhet në studimin e publikuar në Nature Genetics.
Mundesh me e lexu edhe…
“Pyetja se nga vijmë ka magjepsur njerëzit për shekuj,” thotë gjenetisti Trevor Cousins, autori kryesor i studimit të publikuar.
Një pemë evolutive më e ndërlikuar se mendohet
Në biologji, evolucioni shpesh përshkruhet si një pemë degëzuese, ku trungu përfaqëson një paraardhës të përbashkët, ndërsa degët përfaqësojnë speciet që u ndanë prej tij.
Sa më shumë ngjitemi lart në pemë, aq më shumë ndarje dhe degëzime ndodhin – duke treguar specie të reja që nuk mund të riprodhoheshin më me njëra-tjetrën.
Por, ky model nuk pasqyron gjithmonë realitetin e ndërlikuar të evolucionit njerëzor. Në disa raste, dy grupe të ndara mund të rifuten në kontakt dhe të përzihen përsëri—duke e bërë pemën evolutive më të çrregullt nga sa supozohej.
“Kryqëzimi dhe shkëmbimi gjenetik kanë luajtur një rol kyç në shfaqjen e specieve të reja në të gjithë mbretërinë shtazore,” shpjegon Cousins.
Dy popullsi që ndahen dhe bashkohen
Cousins dhe kolegët e tij, gjenetistët Aylwyn Scally dhe Richard Durbin, kishin dyshime se një skenar i tillë mund të vlente edhe për specien tonë, Homo sapiens.
Ka prova të qarta që njerëzit modernë janë përzier gjenetikisht me Neandertalët dhe Denisovanët. ADN-ja e Neandertalëve, për shembull, ende përbën rreth 2% të gjenomit të njerëzve jo-afrikanë sot.
Duke përdorur një model statistikor, studiuesit analizuan të dhëna gjenetike nga Projekti i 1000 Gjenomeve dhe Projekti i Diversitetit të Gjenomit të Njeriut.
Rezultatet treguan se njerëzit modernë janë produkt i një ndarjeje popullsie që ndodhi 1.5 milionë vjet më parë, ku dy grupe të ndryshme evoluan ndaras për një milion vjet, përpara se të ribashkoheshin 300,000 vjet më parë.
Popullsia që la trashëgiminë më të fuqishme gjenetike
Pasi dy grupet u ndanë, njëra prej popullsive kaloi një krizë të fortë demografike, duke u reduktuar në një numër shumë të vogël individësh përpara se të rritej sërish gjatë një periudhe një milion vjeçare.
“Kjo popullsi do të bëhej më vonë paraardhësja kryesore e njerëzve modernë dhe gjithashtu grupi nga i cili u ndanë Neandertalët dhe Denisovanët,” shpjegon Scally.
Kjo do të thotë se njerëzit modernë janë shumë më të ndërlikuar nga sa mendohej dhe evolucioni ynë ka qenë shumë më i ndërlidhur sesa një pemë me degë të ndara qartë.
Për më tepër, vetëm rreth 20% e gjeneve tona moderne vijnë nga popullsia e vogël, që u përzie përsëri me grupin tjetër 300,000 vjet më parë.
Gjenet që mund të kenë transformuar mendjen njerëzore
Pavarësisht se ndikimi i tyre në gjenomin tonë ka qenë më i vogël, disa nga gjenet e popullsisë më të vogël duket se kanë pasur një rol kyç në evoluimin e trurit dhe aftësive njohëse të njerëzve.
“Po bëhet gjithnjë e më e qartë se ideja e një evolucioni të pastër, me specie që ndahen qartë në linja të veçanta, është shumë e thjeshtëzuar,” përfundon Cousins. /Katror.info
Përgatiti:
