Ndonjëherë, ritmi i jetës moderne mezi të jep kohë të ndalesh dhe të pushosh. Mund ta bëjë gjumin e rregullt të natës të duket si ëndërr.
Por gjumi është po aq i rëndësishëm për një shëndet të mirë sa dieta dhe stërvitja. Gjumi i mirë përmirëson performancën e trurit, disponimin dhe shëndetin tuaj.
Mungesa e gjumit të mjaftueshëm cilësor rregullisht rrit rrezikun e shumë sëmundjeve dhe çrregullimeve. Këto variojnë nga sëmundjet e zemrës dhe goditjet në tru deri te obeziteti dhe çmenduria.
Mundesh me e lexu edhe…
Gjumi i mirë ka më shumë sesa vetëm orët e kaluara në shtrat, thotë Dr. Marishka Brown, një eksperte gjumi në NIH. “Gjumi i shëndetshëm përfshin tre gjëra kryesore,” shpjegon ajo. “Një është se sa shumë fle. Një tjetër është cilësia e gjumit – që ju të merrni gjumë të pandërprerë dhe freskues. E fundit është një orar i qëndrueshëm i gjumit.”
Njerëzit që punojnë në turnin e natës ose oraret e parregullta mund ta kenë një sfidë shtesë për të marrë një gjumë cilësor. Dhe kohët e stresit të madh – si pandemia aktuale – mund të prishin rutinat tona normale të gjumit. Por ka shumë gjëra që mund të bëni për të përmirësuar gjumin tuaj.
Pse na duhet të flemë?
Njerëzit shpesh mendojnë se gjumi është thjesht “koha e pushimit”, kur një tru i lodhur pushon, thotë Dr. Maiken Nedergaard, i cili studion gjumin në Universitetin e Rochester.
“Por kjo është e gabuar,” thotë ajo. Ndërsa flini, truri juaj po punon. Për shembull, gjumi ndihmon në përgatitjen e trurit tuaj për të mësuar, mbajtur mend dhe krijuar.
Nedergaard dhe kolegët e saj zbuluan se truri ka një sistem kullimi që largon toksinat gjatë gjumit.
“Kur flemë, truri ndryshon plotësisht funksionin”, shpjegon ajo. “Ajo bëhet pothuajse si një veshkë, duke hequr mbeturinat nga sistemi.”
Ekipi i saj zbuloi te minjtë se sistemi i kullimit heq disa nga proteinat e lidhura me sëmundjen e Alzheimerit. Këto toksina hiqeshin dy herë më shpejt nga truri gjatë gjumit.
Gjithçka, nga enët e gjakut tek sistemi imunitar, e përdor gjumin si një kohë për riparim, thotë Dr. Kenneth Wright, Jr., një studiues i gjumit në Universitetin e Kolorados.
“Ka disa procese riparimi që ndodhin në trup kryesisht, ose më efektivisht, gjatë gjumit,” shpjegon ai. “Nëse nuk flini mjaftueshëm, ato procese do të shqetësohen.”
Çrregullimet e gjumit
Disa njerëz kanë kushte që i pengojnë ata të bëjnë gjumë mjaftueshëm cilësor, pavarësisht sa shumë përpiqen. Këto probleme quhen çrregullime të gjumit.
Çrregullimi më i zakonshëm i gjumit është pagjumësia. “Pagjumësia është kur keni vështirësi të përsëritura për të fjetur dhe/ose për të qëndruar në gjumë”, thotë Brown. Kjo ndodh pavarësisht se keni kohë për të fjetur dhe një mjedis të duhur të gjumit. Mund t’ju bëjë të ndiheni të lodhur ose të shqetësuar gjatë ditës.
Pagjumësia mund të jetë afatshkurtër, ku njerëzit luftojnë për të fjetur për disa javë ose muaj. “Shumë njerëz të tjerë e kanë përjetuar këtë gjatë pandemisë,” thotë Brown. Pagjumësia afatgjatë zgjat tre muaj ose më shumë.
Apnea e gjumit është një tjetër çrregullim i zakonshëm i gjumit. Në apnea e gjumit, rrugët e sipërme të frymëmarrjes bllokohen gjatë gjumit. Kjo zvogëlon ose ndalon rrjedhën e ajrit, gjë që zgjon njerëzit gjatë natës. Gjendja mund të jetë e rrezikshme. Nëse nuk trajtohet, mund të çojë në probleme të tjera shëndetësore.
Nëse rregullisht keni probleme me gjumin, bisedoni me ofruesin tuaj të kujdesit shëndetësor. Ata mund t’ju bëjnë të mbani një ditar gjumi për të gjurmuar gjumin tuaj për disa javë. Ata gjithashtu mund të kryejnë teste, duke përfshirë studimet e gjumit. Këto kërkojnë çrregullime të gjumit./Katror.info
Përgatiti:
