Jetëgjatësia e njeriut është më shumë se një numër, dhe hulumtimet e reja zbulojnë se si sekuenca në të cilën shfaqen sëmundjet mund të formësojë në mënyrë dramatike shëndetin e një personi në vitet në vijim.
Më shumë se një e katërta e të rriturve në Britani kanë dy ose më shumë probleme afatgjate shëndetësore. Ky numër është edhe më i madh sa më i vjetër të jetë personi.
Studimi, i udhëhequr nga profesorja Rhiannon Owen nga Universiteti Swansea, shqyrtoi përparimin dhe ndikimin e kushteve të shumta shëndetësore afatgjata – psikoza, diabeti dhe dështimi kongjestiv i zemrës – në jetëgjatësinë e njerëzve. Kushtet e sipërpërmendura së bashku mund të shkurtojnë ndjeshëm jetën e njeriut.
Mundesh me e lexu edhe…
Gjatë një periudhe 20-vjeçare, të dhënat nga baza e të dhënave SAIL u përdorën për të analizuar zhvillimin e kushteve shëndetësore afatgjata në 1.6 milionë të rritur të moshës 25 vjeç e lart në Uells. Janë marrë parasysh edhe intervistat me pacientët dhe publikun për të kuptuar më mirë jetën me kushte të tilla shëndetësore.
Duke përdorur modele statistikore, Owen dhe ekipi i saj hetuan rendin dhe kohën e zhvillimit të këtyre kushteve dhe se si ato ndikuan në jetëgjatësinë e individëve të së njëjtës moshë.
Rendi në të cilin u zhvilluan këto sëmundje ishte vendimtar, zbuluan shkencëtarët britanikë. Zhvillimi i diabetit, psikozës dhe më pas dështimi kongjestiv i zemrës rezultoi në uljen më të madhe të jetëgjatësisë (mesatarisht rreth 13 vjet).
Sekuenca të ndryshme zhvillimi çuan në efekte të ndryshme. Për shembull, një burrë 50-vjeçar në një zonë mesatarisht të varfër mund të përjetojë më shumë se 10 vjet diferencë në jetëgjatësinë bazuar në rendin e shfaqjes së sëmundjeve afatgjata.
Ata që fillimisht zhvilluan diabetin, të ndjekur nga psikoza dhe dështimi kongjestiv i zemrës, ishin në rrezik më të madh për të zhvilluar probleme të mëtejshme shëndetësore ose për të vdekur brenda pesë viteve nga diagnoza e fundit.
Është interesante se prania e kushteve shtesë nuk tregonte gjithmonë një jetëgjatësi më të shkurtër. Individët e diagnostikuar me psikozë dhe diabet, pavarësisht nga radha, kishin një jetëgjatësi më të gjatë në krahasim me ata me vetëm psikozë. Supozimi ishte se ndërveprimi i rregullt me profesionistët e kujdesit shëndetësor, për shembull në klinikat e diabetit, mund të përmirësonte mirëqenien e përgjithshme të pacientit.
Hulumtimi gjithashtu vuri në dukje se dështimi kongjestiv i zemrës, qoftë i vetëm ose i kombinuar me psikozë, ka një efekt të ngjashëm në jetëgjatësinë si kombinimi “rasti më i keq” i të tre kushteve në një sekuencë të caktuar.
Studimi i lartpërmendur është i pari që hulumton sesi sekuenca e zhvillimit të kushteve të shumta afatgjata ndikon në jetëgjatësinë. Gjetjet mund të informojnë pacientët, ofruesit e kujdesit shëndetësor dhe vendimmarrësit për identifikimin e sëmundjes dhe menaxhimin e kujdesit ndaj pacientit, duke përmirësuar potencialisht rezultatet si për pacientët ashtu edhe për sistemin e kujdesit shëndetësor.
Hulumtimi gjithashtu kontribuon në ofrimin më të mirë të kujdesit shëndetësor duke përcaktuar faktorët që rrisin rrezikun e sëmundjes dhe duke zbuluar mundësitë për zbulimin e sëmundjes dhe ndërhyrjen e hershme.
Duke hedhur shikimin përpara, kërkimet e ardhshme mund të vlerësojnë ndikimin e iniciativave dhe ndërhyrjeve për zbulimin e sëmundjeve në vonimin e shfaqjes së kushteve shtesë afatgjata dhe zgjatjen e jetës.
Megjithatë, mbështetja e studimit në të dhënat rutinë shëndetësore pranohet nga autorët e tij si një kufizim, sepse ato të dhëna mund të mos jenë gjithmonë të sakta ose në kohë për shkak të diagnozave të munguara ose të vonuara dhe pasaktësive në përshkrime.
Megjithëse studimi u fokusua në një kombinim të veçantë të kushteve të shumta afatgjata, qasja mund të përsëritet për kombinime të tjera sëmundjesh, të tilla si zhvillimi i problemeve shëndetësore afatgjata pas një infeksioni COVID-19 (COVID afatgjatë) dhe efekti i tij mbi cilësinë e jetës.
Ata që kanë të bëjnë me kushte të shumta afatgjata shpesh kanë rritje të kujdesit shëndetësor dhe përdorimit të ilaçeve, si dhe vështirësi në rritje me detyrat e përditshme, duke çuar në uljen e cilësisë së jetës dhe jetëgjatësisë./Katror.info
Përgatiti:
