Një zbulim i papritur nga Stacioni Ndërkombëtar Hapësinor (ISS) ka sjellë valë reagimesh mes komunitetit shkencor dhe skeptikëve të ndryshimeve klimatike. Një foto satelitore e vitit 2023 ka treguar se tre akullnaja në vargmalin Karakoram në Azi – Lolofond, Teram Shehr dhe Siachen – po fitojnë masë akulli dhe po bashkohen, në kundërshtim me trendin global të shkrirjes së akullnajave.
Zbulimi ndodhi në një nga zonat më të rrezikshme në botë për nga gjeopolitika – kufiri midis Indisë, Pakistanit, Kinës dhe Afganistanit – ku forcat ushtarake janë të vendosura që nga viti 1984. Por ky zbulim ka pasur ndikim shumë më të gjerë: skeptikët e ndryshimeve klimatike e kanë interpretuar si provë kundër ngrohjes globale.
\Prej vitesh, fenomeni i rritjes së akullit në këtë rajon njihet si “anomalia Karakoram”, pasi bie ndesh me të dhënat që tregojnë humbje të vazhdueshme të akullnajave në shumicën e rajoneve të botës. Dhe ky nuk është rasti i vetëm: në maj 2025, një studim nga Shangai tregoi se edhe në Antarktidë, akulli ka filluar të shtohet sërish që nga viti 2021, shkruan DailyMail, përcjell Katror.info.
Mundesh me e lexu edhe…
Fotoja e NASA-s tregoi formimin e një morene të errët – një brez shkëmbor e pluhuri – që po shtyhet ndërmjet akullnajave Siachen dhe Teram Shehr. Kjo strukturë mund të jetë pjesë e arsyes pse akulli nuk po shkrihet në të njëjtën mënyrë si në pjesët e tjera të botës.
Përplasjet e teorive shkencore
Shkencëtarët e kanë studiuar këtë fenomen që nga vitet 1990, por ende nuk kanë një përgjigje përfundimtare. Një teori është se verërat më të freskëta dhe dimrat me më shumë reshje bore në këtë rajon mund të kenë penguar shkrirjen e akullit. Një studim i vitit 2022 tregoi se reshjet e borës në dimër janë rritur me 10% nga viti 1980 deri në 2019.
Ndërkohë, një studim i vitit 2023 paralajmëron se kjo rritje e akullit mund të jetë e përkohshme dhe se ngrohja globale mund ta përmbysë këtë trend në të ardhmen e afërt.
Profesori Kenneth Hewitt nga Kanadaja ka propozuar gjithashtu një teori interesante: mbulesa të trasha pluhuri dhe gërryerje natyrore mund të veprojnë si mburojë ndaj rrezeve të diellit, duke ruajtur akullin më gjatë. Por studiues të tjerë e kanë hedhur poshtë këtë teori duke thënë se nëse anomalia nisi vetëm në vitet 1990, atëherë nuk mund të shpjegohet me pluhur shekullor.
Politika dhe polemikat
Skeptikët e klimës kanë përdorur këtë zbulim si “provë” për të sfiduar atë që ata e quajnë “alarmizëm klimatik”. Komentet në rrjetet sociale varionin nga shakara politike deri tek akuza ndaj shkencës klimatike si e motivuar politikisht. Disa e quajtën zbulimin “fillimi i një epoke të re akulli”.
Ndërkohë, profesor Mike Hulme nga Universiteti i Kembrixhit ka deklaruar se qasja ekstreme ndaj ndryshimeve klimatike ka shkaktuar mosbesim dhe tension social, duke fajësuar klimën për çdo problem në shoqëri – nga thatësirat te konfliktet dhe racizmi.
“Ndryshimi i klimës nuk është një kometë që po i afrohet Tokës,” tha ai për DailyMail. “Nuk ka prova të forta shkencore që ai do të sjellë fundin e njerëzimit apo kolapsin civilizues.”
Pavarësisht kundërshtive dhe spekulimeve, zbulimi i fundit në Karakoram mbetet një mister për komunitetin shkencor. Nëse kjo “anomali” do të jetë e përkohshme apo një tregues i ndryshimeve më të thella klimatike, mbetet për t’u parë. Deri atëherë, debati mes skeptikëve dhe përkrahësve të klimës do të vazhdojë./Katror.info
