Një nga pengesat kryesore për një ekuipazh njerëzor për të shkuar në një mision kërkimor në Mars është mungesa e oksigjenit në atë planet. Duke qenë se udhëtimi për në Mars është i gjatë, astronautët do të duhej të mbanin me vete sasi të mëdha oksigjeni. Ose jo?
Si pjesë e misionit të saj Perserverance, NASA testoi një pajisje të vogël që supozohej të konvertonte atmosferën marsiane në oksigjen që mund të përdorej nga astronautët dhe anijet e tyre kozmike për shtytje.
MOXIE (Mars Oxygen In-Situ Resource Utilization Experiment) nuk është më i madh se një furrë me mikrovalë dhe ka dëshmuar se është e mundur të krijohet oksigjen në Mars dhe t’u sigurojë astronautëve ajër për frymëmarrje, shkruan Katror.info.
Performanca mbresëlënëse e MOXIE tregon se është e mundur të nxirret oksigjen nga atmosfera marsiane – oksigjen që mund të ndihmojë në furnizimin e astronautëve të ardhshëm me ajër për frymëmarrje ose me lëndë shtytëse raketash, tha zëvendësadministratorja e NASA-s, Pam Melroy. Zhvillimi i teknologjive që na lejojnë të përdorim burimet në Hënë dhe Mars është kritik për ndërtimin e një pranie afatgjatë në Hënë, krijimin e një ekonomie të fortë hënore dhe duke na mundësuar të mbështesim fushatën fillestare të eksplorimit njerëzor në Mars.
Gjatë misionit dyvjeçar në Mars, MOXIE prodhoi gjithsej 122 gram oksigjen. Nëse kjo shumë nuk ju duket e tepërt, nuk është. Aq sa merr frymë një qen i vogël në 10 orë. Për krahasim, një person ka nevojë për rreth 500 litra oksigjen në ditë për funksionimin normal. Shumë më tepër se sa mund të prodhojë MOXIE. Por ai tregoi se është e mundur, shkruan Katror.info.
Siç theksojnë inxhinierët nga Instituti i Teknologjisë i Massachusetts (MIT), të cilët projektuan dhe kontrolluan punën e MOXIE, ata e provuan teknologjinë në kushte reale dhe u afruan një hap më afër një të ardhmeje në të cilën astronautët mund të jetojnë në Planetin e Kuq.
MOXIE prodhon oksigjen molekular përmes një procesi elektrokimik që ndan një atom oksigjen nga çdo molekulë e dioksidit të karbonit të pompuar nga atmosfera e hollë e Marsit. Ndërsa këto gazra rrjedhin nëpër sistem, ato analizohen për të kontrolluar pastërtinë dhe sasinë e oksigjenit të prodhuar.
Falë MOXIE, në vend që të sjellin sasi të mëdha oksigjeni me vete në Mars, astronautët e ardhshëm mund të jetojnë jashtë tokës marsiane, duke përdorur materiale që gjejnë në sipërfaqen e planetit për të mbijetuar.
Por hapi tjetër nuk është krijimi i një MOXIE edhe më të madh, por një sistem i plotë që do të përfshinte një pajisje si MOXIE, por që do të mundësonte ruajtjen e atij oksigjeni të krijuar.
Por NASA është jashtëzakonisht e kënaqur me misionin Perseverance. Përveç marrjes së një grushti të dhënash të reja për Marsin, ata testuan gjithashtu një numër teknologjish të reja si MOXIE, helikopterin Ingenuity dhe sensorë të tërmeteve marsiane. Hapi tjetër është kthimi në Tokë i mostrave të shumta që janë mbledhur, por për këtë do të duhet të presim edhe disa vite të tjera./Katror.info
Përgatiti:
