Mars, i njohur si “Planeti i Kuq,” ka intriguar shkencëtarët për vite me radhë për shkak të ngjyrës së tij të veçantë. Tani, një studim i ri sfidon teorinë e kahershme mbi origjinën e kësaj ngjyre, duke ofruar një perspektivë të re mbi të kaluarën e planetit.
Për dekada, shkencëtarët besonin se ngjyra e kuqe e Marsit vinte nga oksidimi i hekurit, një proces i ngjashëm me ndryshkun që formohet në Tokë kur hekuri reagon me ujë dhe oksigjen, shkruan CNN, transmeton Katror.info.
Me kalimin e miliarda viteve, ky oksid hekuri u shndërrua në pluhur të imët, i cili mbuloi sipërfaqen e planetit dhe u shpërnda nga erërat e fuqishme marsiane.
Mundesh me e lexu edhe…
Sipas kësaj teorie, oksidimi ndodhi relativisht vonë në historinë e Marsit, pasi planeti kishte humbur ujin e tij sipërfaqësor.
Megjithatë, një studim i ri i botuar në Nature Communications sugjeron një shpjegim alternativ. Studiuesit kanë gjetur prova që tregojnë se ngjyra e kuqe mund të vijë nga një mineral tjetër i hekuritferrihidriti i cili formohet shpejt në mjedise të ftohta dhe të lagështa.
Ky zbulim mund të ndryshojë tërësisht kuptimin tonë për historinë e Marsit, duke sugjeruar se uji i lëngshëm mund të ketë qenë i pranishëm për një periudhë më të gjatë nga sa mendohej më parë.
Analizimi i pluhurit ‘marsian’
Pluhuri marsian ka qenë një mister i madh për shkencëtarët. Pavarësisht se mbulon të gjithë planetin, është e vështirë të studiohet drejtpërdrejt. Studimet e mëparshme sugjeronin se pluhuri përmbante hematit, një mineral i thatë i oksidit të hekurit, që mendohej se ishte formuar përmes oksidimit pa praninë e ujit.
Por studimi i ri, që kombinon eksperimente laboratorike me të dhëna nga anijet kozmike, tregon se ferrihidriti është një shpjegim më i mundshëm.
Ferrihidriti, ndryshe nga hematiti, ruan ujin në strukturën e tij, duke nënkuptuar se Marsi dikur kishte një mjedis më të lagësht. Ekipi kërkimor krijoi një version të pluhurit marsian në laborator, duke imituar madhësinë dhe përbërjen e tij.
Ata përdorën instrumente të specializuara për të krahasuar rezultatet e tyre me të dhënat e mbledhura nga anijet kozmike, përfshirë Mars Reconnaissance Orbiter të NASA-s dhe Mars Express të ESA-s. Gjetjet e tyre sugjerojnë se pluhuri i kuq i Marsit ka të ngjarë të jetë formuar në prani të ujit.
Çfarë do të thotë për historinë e Marsit?
Ky zbulim mund të rishkruajë të kuptuarit tonë për klimën e Marsit në të kaluarën. Nëse ferrihidriti është përgjegjës për ngjyrën e planetit, kjo tregon se uji i lëngshëm ka qenë më i përhapur dhe ka ekzistuar për një periudhë më të gjatë sesa besohejduke krijuar mundësinë për kushte të favorshme për jetën.
Për shekuj me radhë, civilizimet e kanë lidhur Marsin me luftën dhe gjakun për shkak të ngjyrës së tij të kuqe. Por tani, në vend që të simbolizojë një planet të shkretë, kjo ngjyrë mund të tregojë një histori tjetër atë të një bote që dikur ishte shumë më e lagësht dhe ndoshta më mikpritëse për jetën. /Katror.info
Përgatiti:
