Përderisa diagnostikimi me ADHD (Deficiti i vëmendjes dhe çrregullimi hiperaktiv) po rritet më shumë, ka ende shumë gjëra që nuk janë të kuptueshme rreth mekanizmave biologjikë që qëndrojnë pas ndryshimeve që përjetojmë. Si fillim, nuk është identifikuar asnjë grup i qëndrueshëm i gjeneve përgjegjëse.
Mirëpo, në mënyrë të pabesueshme, një studim i ri tani sugjeron se deri në gjysma e ADHD-së së trashëguar mund të shpjegohet nga variacionet e një gjeni të vetëm, në vend që grupet e gjeneve të ndryshme të kontribuojnë së bashku, siç dyshohej më parë.
“Identifikimi i mekanizmave gjenetikë specifikë për ADHD-në ka qenë sfidues,” shpjegojnë psikologia e Harvardit Anne Arnett dhe kolegët e tyre në punimin e tyre.
ADHD manifestohet me një grup kaq kompleks dallimesh të sjelljes, saqë ideja se përfshin grupe gjenesh të shumta, jo vetëm që ka kuptim, por sipas disa studiuesve është një përfundim i gabuar.
Por këto grupe të shumta gjenesh nuk kanë qenë në gjendje të shpjegojnë të gjithë trashëgiminë gjenetike të ADHD.
Autism vs. ADHD Venn diagram 2.0 is here! After some consultation and feedback with others, I've made some slight edits (thank you, @drjoelschwartz). I've also edited it for visual clarity. You can read the full blog post below. #ADHD #Autism https://t.co/f46YqcSir5 pic.twitter.com/iXJNtg5dXH
— Neurodivergent Insights (@NeuroD_Insights) August 15, 2022Studimet që morën parasysh se si kalohen gjenet e shumëfishta të lidhura me ADHD-në, kanë vëzhguar vetëm një shkallë prej 30 përqind të trashëgimisë, shkruan Science Alert.
Megjithatë, kur manifestimet e sjelljes së ADHD merren parasysh përmes prejardhjes familjare, studiuesit kanë llogaritur një shkallë prej 80 për qind të trashëgimisë.
Kështu që Arnett dhe kolegët kanë ekzaminuar të gjithë gjenomin e 77 fëmijëve amerikanë me ADHD dhe familjet e tyre për të zbuluar të dhëna befasuese se pse mund të jetë kështu, transmeton Katror.info.
“Rezultatet tona sfidojnë konsensusin e mëparshëm se ADHD është rreptësisht një çrregullim [shumë-gjenesh] dhe sugjerojnë që variantet e një gjeni të vetëm përbëjnë një pjesë të konsiderueshme të arkitekturës gjenomike që qëndron në themel të ADHD,” shkruan ekipi.
“Ne gjetëm mbështetje për hipotezën se metilimi atipik është i lidhur me statusin e ADHD në atë që katër nga gjenet me variante në familje të shumta janë të përfshirë në rrugët e metilimit,” shpjegojnë Arnett dhe kolegët.
Metilimi i ADN-së është një sistem kontrolli që trupat tanë përdorin për të ndryshuar nivelet e shprehjes së gjeneve në qeliza të ndryshme. Ky sistem rregullues epigjenetik është gjithashtu një urë lidhëse midis natyrës dhe edukimit.
Faktorë të ndryshëm mjedisorë, qofshin ata stresi, aktiviteti fizik, dieta e gjyshes suaj ose ndotja mund të ndryshojnë gjendjet e metilimit rreth gjeneve të ndryshme.
Pra, nëse rrugët biokimike që çojnë në metilim ndryshojnë, siç është sugjeruar edhe nga studimet e mëparshme, ka efekte domino potencialisht të gjera brenda trupit tonë.
Kjo mund të shpjegojë se si, pavarësisht se është vetëm një gjen që është i ndryshëm në disa raste, ADHD ende ndikon në një gamë kaq të gjerë të tipareve të sjelljes, si dhe një gamë befasuese të tipareve fizike.
Këto mund të përfshijnë një ndjeshmëri më të madhe ndaj alergjive, nyje jonormale fleksibël (hipermobilitet) dhe probleme të sistemit tretës si sindroma e zorrës së irrituar. /Katror.info
Përgatiti:
