Po quhet vaksina më e afërt që është zhvilluar ndonjëherë kundër virusit të SIDA-s.
Injeksioni që jepet dy herë në vit është treguar 100% efektiv në parandalimin e infeksioneve me HIV në një studim të grave, dhe rezultatet e publikuara të mërkurën tregojnë se funksionoi pothuajse po aq mirë edhe te burrat, ka shkruar agjencia e lajmeve Associated Press.
Prodhuesi i ilaçit, kompania “Gilead”, ka njoftuar se do të lejojë që versione më të lira të këtij ilaçi të shiten në 120 vende të varfëra me nivele të larta të infektimeve me HIV, kryesisht në Afrikë, Azië Juglindore dhe Karaibe.
Megjithatë, ai përjashton pothuajse gjithë Amerikën Latine, ku nivelet janë më të ulëta, por janë në rritje, duke krijuar shqetësime se po humbet mundësia kritike për të ndaluar sëmundjen.
“Ky ilaç është shumë më i avancuar se çdo metodë tjetër që kemi për parandalimin e HIV-it dhe është e paprecedent”, ka theksuar Winnie Byanyima, drejtoreshë ekzekutive e UNAIDS.
Ajo e ka lavdëruar “Gileadin” për zhvillimin e ilaçit, por ka thënë se mundësia për të përfunduar epideminë e AIDS-it varet nga përdorimi i tij në vendet me rrezik të lartë.
Në një raport të publikuar për të shënuar Ditën Botërore të SIDA-s të dielën, “UNAIDS” ka deklaruar se numri i vdekjeve nga AIDS vitin e kaluar, që ishte rreth 630,000, ishte më i ulëti që nga kulmi i tij në vitin 2004, duke sugjeruar se bota është në një “udhëkryq historik” dhe ka mundësinë ta përfundojë epideminë.
Ilaçi, i quajtur lenacapavir, është tashmë në treg nën emrin “Sunlenca” për trajtimin e infeksioneve HIV në SHBA, Kanada dhe Evropë. Kompania planifikon të kërkojë autorizim për ta përdorur edhe për parandalimin e HIV-it.
Përfitimet për ata që janë më të rrezikuar
Edhe pse ekzistojnë mënyra të tjera për të parandaluar infeksionin, si kondomat, pilulat ditore, unazat vaginale dhe injeksionet çdo dy muaj, ekspertët thonë se vaksinimi dy herë në vit me produktin e “Gilead” mund të jenë të veçanta për grupet e margjinalizuara apo më të rrezikuara, të cilat shpesh kanë frikë të kërkojnë kujdes, si meshkujt homoseksualë, punëtorët seksualë dhe gratë e reja.
“Do të ishte një mrekulli për këto grupe, sepse kjo do të thotë që ata duhet të shkojnë vetëm dy herë në vit në një klinikë dhe të jenë të mbrojtur”, ka thënë Byanyima.
Një shembull i tillë ishte Luis Ruvalcaba, një burrë 32-vjeçar nga Guadalajara, Meksikë, i cili mori pjesë në studimin e fundit.
Ai ka thënë se kishte frikë të kërkonte pilulat ditore për parandalimin e HIV-it nga qeveria, për shkak të diskriminimit që mund të përjetonte si një burrë homoseksual. Pasi mori pjesë në studim, ai do të vazhdojë të marrë injeksionet për të paktën edhe një vit.
Shqetësimet për mungesën e ilaçit në Amerikën Latine
Në Meksikë, nuk dihet ende sa gjerë do të jenë të disponueshme injeksionet në sistemin shëndetësor të vendit. Autoritetet shëndetësore kanë refuzuar të komentojnë në lidhje me planet për të blerë “Sunlenca” për qytetarët e saj, ani pse pilulat ditore për parandalimin e HIV-it u bënë falas në sistemin publik të shëndetësisë që nga viti 2021.
Byanyima po ashtu ka kritikuar përjashtimin e vendeve të tjera të Amerikës Latine nga marrëveshja për gjilpërat, duke përfshirë Brazilin, Perunë dhe Argjentinën.
“Të mohosh tani këtë ilaç për këto vende është e pajustifikueshme! Duhet bërë angazhim të vazhdueshëm për të mundësuar qasjen në opsione për parandalimin dhe trajtimin e HIV-it në vendet ku nevoja është më e madhe”, ka thënë ajo.
Grupet e avokatëve në Peru, Argjentinë, Ekuador, Kili, Guatemalë dhe Kolumbi dërguan letër te “Gilead”, duke kërkuar që “Sunlenca” të bëhet e disponueshme në Amerikën Latine, duke theksuar “pabarazinë alarmante” në qasjen ndaj mjeteve të reja për parandalimin e HIV-it, ndërkohë që infeksionet janë në rritje.
Nevojiten veprime të shpejta
Chris Beyrer, drejtor i “Institutit të Shëndetit Global” në Universitetin e Dukes, e quajti “gjithsesi të dobishëm” përdorimin e “Sunlencas” në vendet e goditura më keq nga HIV-i në Afrikë dhe Azi, por ai ka theksuar se rritja e infeksioneve në grupet si burrat homoseksualë dhe komunitetin transgjinor përbën emergjencë shëndetësore publike në Amerikën Latine.
Hannya Danielle Torres, një grua transgjinore dhe artiste, pjesëmarrëse në studimin e “Sunlencas” në Meksikë, ka thënë se shpreson që qeveria të gjejë një mënyrë për ta siguruar këtë ilaç për ata që kanë nevojë.
“Meksika mund të ketë disa nga njerëzit më të pasur në botë, por ka gjithashtu edhe disa nga njerëzit më të varfër, që jetojnë në varfëri ekstreme dhe dhunë”, ka thënë ajo.
Në fund, Salim Abdool Karim, ekspert i SIDA-s nga Universiteti i KwaZulu-Natal në Afrikë, ka thënë se “pjesa më kritike tani është si ta çojmë këtë ilaç te të gjithë ata që kanë nevojë për të”. /Katror.info
Përgatiti:
