Bota për fëmijët sot duket shumë ndryshe nga ajo që kanë përjetuar prindërit e tyre. Një skenë nga seriali i suksesshëm në Netflix, “Adolescence”, e ilustron saktësisht sa i madh është ky ndryshim.
Në episodin e dytë të shfaqjes, Inspektori Detektiv Luke Bascombe (Ashley Walters) është në një shkollë të mesme për të hetuar pse 13-vjeçari Jamie Miller (Owen Cooper), personazhi kryesor, dyshohet se ka vrarë shoqen e tij të klasës, Katie. Duke u bazuar në ndërveprimet e tyre në Instagram, ai supozon se të dy ishin miqësorë, ndoshta edhe në një lidhje romantike, shkruan CNN, transmeton Katror.info.
Por atëherë, djali i tij – gjithashtu një nxënës në shkollë, i tregon se e ka kuptuar gabimisht. Emoji-t e dukshme të pafajshme që Katie kishte komentuar në postimet e Jamie-t në Instagram në të vërtetë ishin një formë e koduar e ngacmimit. Emoji i dinamitit simbolizon një pilulë të kuqe që shpërthen, një referencë ndaj “manosferës”. Simboli “100” është një tjetër shenjë e kësaj bote, duke aluduar në një teori që qarkullon në ato rrethe: se 80% e grave tërhiqen vetëm nga 20% e burrave.
Mundesh me e lexu edhe…
Me fjalë të tjera, Katie po nënkuptonte se Jamie është një “incel” (term që përdoret për t’iu referuar personave, që ndihen të paaftë të krijojnë marrëdhënie romantike ose seksuale, pavarësisht dëshirës së tyre).
Është një moment tronditës për Bascombe dhe të rriturit e tjerë, të cilët duket se janë krejtësisht të paditur për idetë e rrezikshme me të cilat fëmijët e tyre përballen dhe për mënyrën se si ato depërtojnë në jetën e tyre.
Kjo shkëputje e brezave është në thelb të “Adolescence”, serial, i cili që nga premiera ka nxitur diskutime për qëndrimet e djemve të rinj ndaj grave, kulturën incel, përdorimin e telefonave inteligjentë dhe më shumë.
Miniseriali britanik nis si një dramë kriminale, por gjatë katër episodeve të tij eksploron saktësisht se çfarë mund ta ketë shtyrë një djalë kaq të pafajshëm në dukje të bëjë diçka kaq të tmerrshme.
Përgjigjet që ofron nuk janë aspak të thjeshta. CNN foli me bashkë-krijuesin e serialit, Jack Thorne, për udhëtimin e tij në qoshet më të errëta të internetit, zemërimin e djemve të rinj dhe çfarë shpreson që prindërit të mësojnë nga ky serial.
Ky serial prek shumë çështje aktuale: Manosfera, maskuliniteti modern, bullizmi në internet. Çfarë ju bëri ta tregoni këtë histori?
Filloi me mikun tim (bashkë-krijuesin e serialit) Stephen Graham. Stephen më telefonoi dhe më tha se duhet të shkruanim një shfaqje për djemtë që urrejnë vajzat dhe për krimin me thika, i cili në Mbretërinë e Bashkuar është një problem shumë serioz për momentin.
Kjo ishte pika ku nisëm të flisnim për zemërimin mashkullor, për zemërimin tonë, për mizorinë tonë. Po përpiqeshim të ndërtonim një portret të ndërlikuar të maskulinitetit: Si u formuam ne dhe si po formohen adoleshentët sot në mënyra të ngjashme, por edhe me shumë dallime.
A ishin këto çështje diçka për të cilat kishit menduar prej kohësh?
Isha menduar për to, por disi i kisha lënë mënjanë. Teksa po përpiqesha të kuptoja, hasa në shumë gjëra që më habitën dhe shumë ide që, po t’i kisha dëgjuar në kohën e gabuar, mund të më kishin çuar në rrugë të cilat jam shumë mirënjohës që nuk i kam ndjekur.
Idetë pas kulturës incel janë shumë tërheqëse sepse ofrojnë një shpjegim për shumë ndjenja: izolimin, mungesën e vetëbesimit, ndjesinë e të qenit joshës ose jo tërheqës. Ato të thonë se ka një arsye pse bota është kundër teje: Sepse bota është ndërtuar nga një perspektivë femërore dhe gratë kanë të gjithë pushtetin. (Këto ide sugjerojnë se) duhet të përmirësosh veten, të shkosh në palestër, të mësosh si të manipulosh dhe si të dëmtohesh.
Cili ishte procesi juaj i hulumtimit për krijimin e karakterit të Jamie-t?
Duke kërkuar në shumë cepa të errët, si Reddit dhe 4chan, dhe pastaj duke ndryshuar algoritmin tim. Kisha shumë llogari anonime në të gjitha platformat kryesore të mediave sociale dhe fillova të ndjek njerëzit e dukshëm. Këta njerëz të dukshëm më çuan tek ata më pak të dukshëm, dhe pikërisht ata ishin ata që i gjeta më interesantë.
Asnjë 13-vjeçar nuk po konsumon drejtpërdrejt Andrew Tate. Ajo që konsumojnë është dikush që është shumë i dhënë pas lojërave, shfaqjeve televizive ose muzikës, i cili ka konsumuar Andrew Tate dhe tani po e shpreh këtë në një mënyrë tjetër. Ky nivel i “ujëvarës” ishte ai në të cilin u përqendrova ndërsa përpiqesha të gjeja njerëzit që kishin ndihmuar në ndërtimin e Jamie-t.
A kishte një pyetje të përgjithshme që po përpiqeshit t’i përgjigjeshit?
Pse e bëri Jamie atë që bëri?
Gjithmonë kemi thënë: “Kjo nuk është një ‘whodunnit’ (histori për të zbuluar fajtorin), por një ‘whydunnit’ (histori për të kuptuar pse ndodhi).” Prandaj shkojmë në shkollë në episodin e dytë, sepse nëse nuk do ta kishim parë sistemin arsimor, nuk do ta kishim kuptuar siç duhet. Nëse nuk do të kishim parë mënyrën se si operojnë bashkëmoshatarët e tij, nuk do ta kishim kuptuar siç duhet. Në episodin e tretë, po përpiqemi të kuptojmë mënyrën se si funksionon truri i tij dhe çfarë ka përpunuar ai.
Pastaj në episodin e katërt, jemi në një vend pothuajse edhe më kompleks. Nuk do ta bëjmë të lehtë për ta fajësuar gjithçka te prindërit, por ata janë pjesërisht përgjegjës. Çfarë bëjnë ata me këtë pyetje të përgjegjësisë dhe sa përgjegjësi duhet të marrin?
Ju e eksploruat rrugëtimin e Jamie-t drejt mizogjinisë së dhunshme nga disa këndvështrime: Mjedisi i tij shkollor, mjedisi familjar, përdorimi i mediave sociale. Ku gaboi ai?
Ekziston shprehja, “duhet një fshat për të rritur një fëmijë.” Po ashtu, duhet një fshat për të shkatërruar një fëmijë, dhe Jamie është shkatërruar.
Ai po shkatërrohet nga një sistem shkollor që nuk po e ndihmon. Ai është shkatërruar nga prindërit që nuk po e shohin vërtet. Ai është shkatërruar nga miq që ndoshta nuk arrijnë ta kuptojnë në mënyrën që ai ka nevojë. Ai është shkatërruar nga kimia e trurit të tij dhe nga idetë që ka konsumuar. Të gjitha këto elemente të ndryshme janë në lojë këtu.
Në episodin e tretë, një psikologe fëmijësh (Erin Doherty) interviston Jamie-n për të vlerësuar nëse ai e kupton peshën e veprimeve të tij. Biseda e tyre zbulon një anë shqetësuese të tij.
E di që keni një djalë të vogël. Si po i navigoni këto çështje si prind?
Nuk kemi arritur ende në atë pikë. Ai është gati të mbushë 9 vjeç dhe i pëlqejnë “Gremlins” dhe Roald Dahl. Nuk është ende në atë fazë ku interesohen për telefonat apo blogjet dhe vlogjet.
Pyetja është çfarë do të bëjmë kur presioni të fillojë të rritet. Çfarë ndodh kur ai shkon në shkollë të mesme dhe 80% e klasës kanë telefona inteligjentë dhe ai dëshiron një të tillë? Çfarë ndodh kur ata mund të marrin telefonat e tyre në shtrat, dhe ai dëshiron ta marrë të vetin gjithashtu?
Kjo më tmerron. Mendoj se zgjidhja nuk është ta rregullojmë këtë problem prind më prind, por të gjejmë zgjidhje në grup. Kjo do të thotë të krijojmë grupe diskutimi mes prindërve, në mënyrë që kur ai të mbushë 11 vjeç, një pjesë e mjaftueshme e grupit të tij shoqëror të mos ketë telefona, duke e bërë mohimin e një telefoni më pak të tmerrshëm për të.
Çfarë duhet të ndryshojë për të adresuar radikalizimin e të rinjve meshkuj?
Mendoj se duhet të gjejmë një mënyrë për të trajtuar mediat sociale. Si mund ta bëjmë këtë me njerëzit që aktualisht i qeverisin mediat sociale është shumë e vështirë, sepse nuk do të vijë nga vetëplatformat duke u vetëpolicuar. Dhe në Amerikë, nuk do të vijë as nga legjislacioni.
Në Britani, po përpiqemi të flasim me qeverinë për moshën digjitale të pëlqimit. Në Australi, të miturit nën 16 vjeç janë të ndaluar nga mediat sociale, dhe është përgjegjësi e kompanive të mediave sociale që t’i mbajnë ata larg. Shpresoj që në Britani të fillojmë të flasim për këtë. Por si mund ta bësh këtë në Amerikë tani, nuk e di.
Sot në mëngjes lexova për një grup prindërish në Kent (një qark në Angli) që po punojnë së bashku për të ndaluar fëmijët e tyre në atë moshë kritike të marrin telefona inteligjentë. Kjo do të jetë e rëndësishme, por është një problem shumë, shumë i ndërlikuar. Dhe kërkon shumë zgjidhje të ndërlikuara.
Çdo episod i serialit u xhirua si një xhirim i pandërprerë, gjë që ishte një zgjedhje krijuese mjaft interesante. Si ndikoi kjo në mënyrën si e treguat historinë?
Nuk ishte vendimi im. Kjo ishte ajo që (regjisori Phil Barantini) dhe (Graham) ma prezantuan kur u përfshiva për herë të parë, dhe isha shumë i emocionuar për këtë. Arsyeja pse më pëlqen nga këndvështrimi i shkrimit është se të inkurajon të mendosh në një mënyrë krejtësisht ndryshe.
(Graham) tha se ka një rregull për të shkruar seriale me shkrepje të vetme: kamera nuk mund të shkojë askund pa një person. Kështu që duhej të gjenim mënyra për të ndërtuar mjaftueshëm histori për të mbajtur vëmendjen e audiencës. Nuk mund të qëndronim vetëm me Jamie-n ose vetëm me Eddie-n (babain e Jamie-t, luajtur nga Graham). Duhej të lëviznim brenda komisariatit të policisë dhe të gjenim histori të tjera për të ndjekur.
Gjithashtu, kjo më detyroi të jem shumë selektiv në tregimin e historisë. Normalisht, si tregimtar, përpiqesh t’i japësh audiencës sa më shumë informacion të jetë e mundur. Nuk mund të ndërroja vend dhe kohë aq shpejt sa zakonisht.
Skena nga episodi i dytë, ku djali i DI Bascombe shpjegon kuptimin e fshehur të emoji-ve, ishte shumë e goditur. Çfarë mendoni se kap ajo bisedë për hendekun mes prindërve dhe fëmijëve sot?
Është një nga skenat e mia të preferuara, sepse flet për dy gjëra: për të zbuluar diçka që nuk e kupton dhe për një marrëdhënie shumë të brishtë mes babait dhe djalit të tij.
A ke dëgjuar nga prindër të tjerë që kanë parë serialin?
Ka qenë e mrekullueshme. Gjëja më e kënaqshme ka qenë të dëgjoj prindërit që e kanë parë këtë serial bashkë me fëmijët e tyre. Madje edhe (Kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar, Keir Starmer) foli për ta parë serialin me fëmijët e tij 16 dhe 14 vjeç.
Miq të afërt më kanë thënë: “Më ke shtyrë të hap diskutime me fëmijët e mi që nuk i kam pasur kurrë më parë.” Ky është vlerësimi më i mirë që mund të marrësh.
Më parë e ke përshkruar televizionin si një “kuti empatie.” Çfarë shpreson që shikuesit të marrin nga ky serial?
Dëgjoni fëmijët. Ata janë vërtet të pambrojtur për momentin dhe kanë nevojë për ju.
Kjo vlen për të gjithë. Nuk janë vetëm prindërit ata që duhet të dëgjojnë fëmijët e tyre. Mësuesit duhet të dëgjojnë nxënësit e tyre. Politikanët duhet të dëgjojnë të rinjtë. Mendoj se ata janë të përjashtuarit e mëdhenj për momentin dhe po kalojnë një dhimbje të madhe. Duhet t’i ndihmojmë, sepse janë në telashe të vërteta.
Nuk ka përgjigje të thjeshta për këtë, por përgjigja më e madhe është t’u jepet mundësia të flasin, ose të gjendet një mënyrë për t’i bërë të flasin, ose për të hyrë brenda shqetësimeve të tyre. Pastaj, ndoshta, ndoshta mund të çlirohet diçka që ju lejon t’i ndihmoni. /Katror.info
Burimi: CNN
Përktheu dhe përshtati: Katror.info
Përgatiti:
