Psikologja Elika Bergelson nga Universiteti i Harvardit ka bërë një studim për zhvillimin e të folurit te fëmijët dhe ka gjetur se ata fëmijë që rriten në ambiente me më shumë anëtarë të familjes, flasin më herët sesa ata që kanë rreth më të ngushtë. Por ka rëndësi edhe niveli socio-ekonomik i prindërve, raporton “ScienceAlert”.
Studiuesit bënë të ditur se katër vjetet e para të jetës së një njeriu janë kritike sa i përket zhvillimit në të folur. Bergelson i ka studiuar sjelljet e 1001 fëmijëve nën moshën katërvjeçare të 12 vendeve e 43 gjuhëve duke i inkorporuar fëmijët si nga zonat rurale e urbane si dhe statuse të ndryshme sociale. Ajo dhe ekipi i saj janë befasuar kur kanë gjetur se sa shumë një fëmijë mund të mësojë vetëm duke dëgjuar tinguj.
“Fëmijët që patën zhvillim më të ngadaltë në të folur vinin nga prindër që i përkisnin një rrethi socio-ekonomik më të ulët, të cilët ofronin vokabular të dobët”, ka thënë Bergelson.
Mundesh me e lexu edhe…
Fëmijët që ju përkisnin prindërve që ishin më të ngritur socio-ekonomikisht kishin predispozita të flisnin më herët. Kjo për shkak se nënat e tyre u lexonin libra çdo natë para gjumit. Kurse baballarët e këtij grupi të fëmijëve, inkuadroheshin në lojëra të ndryshme me ta, gjë që stimulon vokabularin.
Përveç këtyre fakteve, ekipi i studiuesve ka konstatuar se ata fëmijë që rritën në ambient ku ka më shumë anëtarë të familjes mund të mësojnë më shpejt të flasin, se sa ata që kanë rreth më të ngushtë. Kjo për shkak të diversitetit të fjalorit përgjatë bisedave që fëmijët dëgjojnë gjatë ditës.
Por, Bergelson ka thënë se cilësia e tematika e këtyre bisedave ka rëndësi të madhe. Artikulimi i fjalive dhe temat që zhvillohen brenda rrethit të ngushtë familjar ndikojnë drejtpërdrejt te fëmijët, duke i bërë ata të jenë po aq të informuar për jetën sa prindërit e tyre, rreth çështjeve elementare bazike se si jetohet jeta.
Me rritjen e fëmijës rritet edhe aftësia për t’i thënë fjalët qartë. Pra nuk do të thotë që fjalët të jenë të qarta, me rëndësi është që fëmija e di kuptimin e tyre. Këtë çështje studiuesit e ndërlidhën më faktin se sa u lexon prindi fëmijëve. Sa më të mëdhenj që bëhen fëmijët, të cilëve ju lexohen libra, aq më të sofistikuara mund t’i kenë fjalët.
Megjithatë sipas studiuesve ende duhen bërë studime më të thella për të kuptuar se cili interpretimin është më korrekt./Katror.info
Përgatiti:
