Trendin global për ruajtjen dhe pastrimin e mjedisit, në Kosovë po e ndjekë Fondacioni Dardanian Roots, i cili në bashkëpunim me ndërmarrjen “Hortikultura” në Prishtinë përmes një ideje interesante dhe inovative po mundëson përfshirjen aktive të qytetarëve të Prishtinës drejt reduktimit të përdorimit të plastikës, falë projektit “Prishtina Plastic Clean Up”.
“Ky projekt ka fillu realisht diku prej Janarit të këtij viti (2022). Kjo ide ka ardhë gjatë identifikimit, gjatë punëve të cilat Fondacioni i ka kry dhe është identifiku që pjesa dërmuese e paparstërtive në ambient janë shishe plastike.”
Salihu shpjegon se shishet e plastikës përbëjnë mbi 70 përqind e mbeturinave në Kosovë. Andaj, ky Fondacion ka ndërmarrë një hap shtesë për të kontribu në zvogëlimin e kësaj përindjeje, duke e inkuraju pjesëmarrjen aktive nga shkollat në mbledhjen dhe riciklimin e tyre. Kështu, për çdo shkollë që mbledhë me sukses një sasi të caktuar të shisheve plastike, fondacioni është dhuron libra.
“Ne tani veçse e kemi bërë një marrveshje me ndërmarrjen “Hortikultura” këtu në Prishtinë. Aty do të lokalizohen të gjitha deponitë fillimisht dhe në këmbim të mbushjes/mbledhjes së këtyre shisheve, Fondacioni do të dhurojë libra, do të dhurojë enciklopedi dhe pajisje shkollore të cilat do t’u shërbejnë nxënësve për nevojat e tyre të përditshme shkollore. I gjithë projekti fillon me dërgimin e kontenjerëve të plastifikuar nëpër shkolla fillore. Ata kontenjerë mbushen nga nxënësit e shkollave me shishe të plastikuara. Pastaj Fondacioni shkon dhe i merr kontenjerët e mbushun me shishe të plastifikuara. Ato (shishet) shkonjë në një lokacion/deponi.”
Shportën e parë të këtij lloji e ka pranu shkolla fillore “Emin Duraku” në Prishtinë e cila tash e një vit aktivisht përfiton nga shkëmbimi i shisheve të plastikës me libra shkollor.
“Është nderë për ne që jemi pjesë e bashkëpunimit të implementimit të projekteve të ndryshme që Dardanian Roots i ka në komunitetiin arsimor në komunën e Prishtinës. Projekti në fjalë është në implementim e sipër që një vit.”
Sipas drejtorit të shkollës, zotëri Visar Osmanit, kjo iniciativë jo vetëm që i motivon shkollat dhe nxënësit që të angazhohen në përpjekjet për riciklim, por gjithashtu mbështet edukimin përmes dhurimit të materialeve të vlefshme të leximit. Duke ndërthurrë ruajtjen e mjedisit me pasurimin arsimor, ky fondacion po nxit ndjenjën e përgjegjësisë dhe ndërgjegjes mjedisore tek brezi i ri.
“Arsimtarët e landës kanë bërë edhe lëndë zgjedhore për mbrojtjen e ambientit, ku e mira është që projekti në fjalë/thelbi I projektit lidhet me planprogramin e lëndëve të caktume. Afër 500 nxënës në baza ditore që marrin gjëra plastike, si në këtë rast që flasim për shishe të ujit të pijshëm – i kthejnë shishet në vendin e caktuar dhe në koordinim me kthimin e shisheve shkolla pasurohet me tituj të librave për biblotekë.”
Ngjashëm shprehet edhe Salihu, i cili thekson se një nga qëllimet kryesore të përfshirjes së nxënësve në këtë projekt është vetëdijsëimi i tyre dhe krijimi i praktikave e shprehive që shkojnë në favor të ruajtjes dhe mirëmbajtjes së ambientit.
“Kryesisht është vëtëdijësimi i gjeneratave të reja. Dmth, ideja për mbledhjen e shisheve të plastifikuara ka ardhë si ide për të përfshirë gjeneratat e reja që të krijohet një shprehi për pastrimin e ambientit.”
Për më tepër, drejtori i shkollës “Emin Duraku” vuri në dukje se kjo nismë jo vetëm që rritë ndërgjegjësimin për rëndësinë e praktikave miqësore me mjedisin, por gjithashtu edukon mësuesit, prindërit dhe fëmijët për rreziqet që lidhen me përdorimin e plastikës dhe ndikimin pozitiv të riciklimit të materialeve si shishet plastike. Osmani shpjegon se si janë njoftu nxënësit rreth iniciativës dhe thekson dedikimin e tyre konsistent në këtë kauzë.
“Nxënësit janë njoftu përmes radios së shkollës dhe përmes arsimtarëve të lëndës dhe janë njoftu përmes Klubit të Gjelbërt (të shkollës), i cili e bënë një punë të madhe në institucion dhe tash fëmijët janë të vetëdijshëm. Është shumë interesant si mbas çdo pushimi të gjatë nuk mund ta vëreshë asnjë shishe në asnjë pjesë e asnjë shportë të brendshme, por vetëm në vendin e caktuar.”
Ai poashtu përmend arsyet pse gjeneratat e reja duhet ndërgjegjësu tutje.
“Ne duhet t’i stimulojmë të rinjët. Duhet t’u tregojmë se pa një ambient të pastër, të qetë nuk mund të jemi të shëndoshë, nuk mund të kemi shëndet. Është në dorën tonë që t’i sensibilizojmë gjeneratat e reja që t’i kushtojnë shumë rëndësi ruajtjes së ambientit.”
E që ndërgjegjesimi dhe përfshirja aktive e qytetarëve, sidomos fëmijëve dhe të rinjëve përbën thelbin e kësaj iniciative e thekson edhe zotëri Salihu, i cili shprehet se vetëm kësisoji qytetarëve u mundësohet shfrytëzimi më i shpeshtë i hapësirave publike.
“Qëllimi është që të pastrohet ambienti, me theks të veçantë hapësirat e përbashkëta publike ku gravitojnë qytetarët. Pra, ato Hapësira që janë të shfrytëzuara nga qytetarët, fillimisht të komunës së Prishtinës, e pse jo më pastaj edhe më gjerë (në komunat e Republikës së Kosovës).”
I pyetur për rrjedhën e grumbullimit të plastikës, Salihu shpjegon se fillimisht shishet e plastikës mblidhen nga shkollat dhe dërgohen në deponi, në mënyrë që pastaj të përpunohen dhe riciklohen. Ai poashtu shpjegon se për fazat e ardhshme të projektit të cilat përfshijnë përpunimin e plastikës, Fondacioni ka planifikuar që të sjellë edhe makineri për riciklimin e mbetjeve plastike. Mirëpo, sipas tij, që kjo iniciativë të jetë e qëndrueshme dhe efektive është thelbësore që Fondacioni të ketë edhe mbështetje institucionale.
“Për t’i kryer këto projekte na nevojitet edhe mbështetja institucionale dhe publike, siç është Komuna. Unë i ftojë të gjitha komunitetet e tjera që të na bashkangjiten, sepse, ne nuk mundemi vet që ta pastrojmë Prishtinën. Prishtina është e madhe, Prishtina është e të gjithëve. Dmth, ka nevojë që të gjithë ta pastrojmë ambientin tonë aty ku jetojmë dhe ta kemi një ambient më të rehatshëm.”
Prishtina Plastic Clean Up duke përfshi shkollat, mësuesit, prindërit dhe fëmijët, padiskutimisht që po krijon ndryshim pozitiv brenda komunitetit. Falë këtij prijekti jo vetëm që po reduktohen mbetjet plastike, por gjithashtu po ushqehet një kulturë e përgjegjësisë mjedisore dhe praktikave të qëndrueshme të cilat secili prej nesh është mirë ti kultivojë.
Edicionin #19 të plotë e gjeni KËTU 🙂
Kliko këtu dhe bonja Follow/pëlqeje Katror.info për me pa veç Lajme të Mira 🙂
Përgatiti:
