Qytetet në Francë dhe Belgjikë kanë dhuruar pula falas prej vitesh për të luftuar shpërdorimin e ushqimit – a mund të përhapet kjo ide edhe diku tjetër?
Rreth Pashkëve të vitit 2015, fshati i vogël francez Colmar filloi të shpërndante pula falas për banorët e tij. Qëllimi i këtij programi eksperimental, i nisur nga departamenti i mbledhjes së mbeturinave në këtë fshat të vogël në verilindje të Francës, ishte reduktimi i shpërdorimit të ushqimit, shkruan BBC, transmeton Katror.info.
Projekti kishte qenë në planifikim për një kohë të gjatë. Ish-presidenti i Colmar Agglomération (një rol i ngjashëm me atë të një kryetari bashkie), Gilbert Meyer, ishte rizgjedhur në vitin 2014 me sloganin “një familje, një pulë”, i cili synonte të inkurajonte banorët të adoptonin një pulë.
Vitin pasues, operacioni u nis në partneritet me dy ferma pule aty pranë. Banorët u inkurajuan ta shihnin këtë si një përfitim të dyfishtë jo vetëm që do të ndihmonin në uljen e mbeturinave, por do të merrnin edhe vezë falas.
Mundesh me e lexu edhe…
Më shumë se 200 familje në katër komuna u regjistruan dhe secila mori dy pula ose pula të kuqe (Poulet Rouge) ose pula të Alsasës, një racë e vjetër dhe lokale.
Çdo familje nënshkroi një marrëveshje duke u zotuar t’i rrisnin pulat, me kushtin që departamenti i mbetjeve mund të bënte inspektime të papritura për mirëqenien e kafshëve.
Banorët duhej të siguronin vetë kotecët për pulat, pasi ato nuk u ofroheshin nga programi. Gjithashtu, u kërkua që çdo shtëpi të kishte të paktën 8-10 metra katrorë hapësirë për të mbajtur pulat.
Një sukses i vazhdueshëm
Programi pati sukses dhe vazhdon ende.
“Gjatë viteve, komuna të tjera janë bashkuar dhe që nga viti 2022 të gjitha 20 komunat e aglomeracionit marrin pjesë në program,” thotë Eric Straumann, presidenti aktual i Colmar Agglomération.
Deri më sot, 5,282 pula janë shpërndarë për banorët, dhe aplikimet janë të hapura për raundin e radhës të shpërndarjes në qershor 2025. Përveç marrjes së një furnizimi të bollshëm me vezë falas, shpërdorimi i ushqimit është zvogëluar ndjeshëm, pasi pulat ushqehen me mbetje nga kuzhinat e banorëve që përndryshe do të përfundonin në deponi mbeturinash.
“Duke marrë parasysh që një pulë jeton mesatarisht katër vjet dhe konsumon rreth 150 gram mbetje ushqimore në ditë, ne vlerësojmë se kemi shmangur 273.35 tonë mbetje organike që nga viti 2015,” thotë Straumann.
Pse shpërdorimi i ushqimit është një problem i madh?
Mbetjet ushqimore çlirojnë më shumë metan në atmosferë sesa çdo material tjetër që përfundon në deponi mbeturinash, për shkak të shpejtësisë së tyre të dekompozimit. Në SHBA, rreth 58% e emetimeve të metanit nga deponitë e mbeturinave vijnë nga mbeturinat ushqimore.
Edhe pse qëndron në atmosferë më pak se dioksidi i karbonit (CO2), metani ka një ndikim më shumë se 80 herë më të lartë në ngrohjen globale sesa CO2 gjatë një periudhe 20-vjeçare.
Një e treta e ushqimit të prodhuar për njerëzit humbet ose shpërdorohet globalisht, duke arritur në 1.3 miliardë tonë në vit. Ky shpërdorim përbën 8-10% të emetimeve globale të gazrave serrë, që është gati pesë herë më shumë se emetimet nga sektori i aviacionit.
Iniciativa të ngjashme në Belgjikë dhe gjetkë
Colmar nuk është i vetmi qytet që ka shpërndarë pula falas – dhe nuk ishte as i pari. Në vitin 2012, qyteti i vogël francez Pincé në veriperëndim ofroi dy pula për çdo familje për të ndihmuar në uljen e mbetjeve organike.
“Në fillim ishte një shaka, por pastaj kuptuam që ishte një ide shumë e mirë,” tha në atë kohë kryetarja e bashkisë, Lydie Pasteau.
Gjithsej 31 familje morën pula, së bashku me një qese ushqimi për to. Pasteau e quajti programin një sukses të “papritur”.
Në Belgjikë, pula janë shpërndarë në qytetet Mouscron dhe Antwerp, si dhe në provincën Limburg, ku banorët duhej të nënshkruanin një marrëveshje për të mos i ngrënë pulat për të paktën dy vjet. Vetëm në Limburg, më shumë se 2,500 familje adoptuan pula brenda një viti. Ndërkohë, në Mouscron, 50 çifte pulash u shpërndanë në raundin e dytë të skemës pas suksesit të parë.
Banorët duhej të provonin se kishin hapësirë të mjaftueshme në kopshtet e tyre për të mbajtur pulat dhe morën udhëzime bazë për kujdesin ndaj tyre.
A mund të funksionojë kjo ide edhe diku tjetër?
Në teori, skema duket si një ide e mirë, veçanërisht në vende ku vezët janë të shtrenjta ose të pakta. Për shembull, në Kaliforni dhe Nju Jork, një kuti vezësh kushton rreth 9 dollarë (7 £).
Disa pula mund të prodhojnë deri në 300 vezë në vit, që do të thotë se një pulë e vetme mund të sigurojë rreth 225 dollarë (178 £) në vit në vezë.
Megjithatë, Paul Behrens, profesor në Universitetin e Oksfordit për sistemet ushqimore, thotë se ka disa pengesa:
“Jam i sigurt se mund të zbatohet në MB, por nuk jam i sigurt se është një ide e mirë. Gripi i shpendëve është një shqetësim i vazhdueshëm. Ligjet aktuale kërkojnë që shpendët të mbahen në zona të rrethuara ose brenda – kjo mund të jetë problem për mirëqenien e kafshëve ose përhapjen e sëmundjeve.”
Në SHBA, ideja gjithashtu nuk do të funksiononte mirë, sipas Mark Bomford, drejtor i programit të ushqimit të qëndrueshëm në Yale.
Ai thotë se, “Të kujdesesh për pulat kërkon ushqim, ujë, strehim, hapësirë dhe kohë të lirë” – gjëra që shumica e familjeve me të ardhura të ulëta nuk i kanë.
Një alternativë: marrja me qira e pulave
Një çift në New Hampshire, Christine dhe Brian Templeton, kanë gjetur një zgjidhje të pazakontë – marrjen me qira të pulave. Ata ofrojnë pula, ushqim dhe mbështetje për gjashtë muaj, duke i lejuar klientët të mbledhin vezë të freskëta në shtëpi. Biznesi i tyre po lulëzon.
Në fund të fundit, nga një këndvështrim i shpërdorimit të ushqimit, gjëja më e mirë është të mos shpërdorosh ushqim që në fillim.
Përfitimi i papritur që u vu re në Colmar – që nuk kishte të bënte me vezët apo mbetjet ushqimore – ishte komuniteti që krijuan pulat. Banorët u afruan me njëri-tjetrin duke u kujdesur për pulat dhe bashkëpunonin me fqinjët për t’u kujdesur për to kur shkonin me pushime.
“Banorët e kanë mirëpritur këtë nismë që nga fillimi, dhe kjo është arsyeja pse të gjitha komunat e Colmarit vazhdojnë të marrin pjesë në programin tonë edhe sot”, thotë Straumann./Katror.info
Burimi: BBC
Përktheu dhe përshtati: Katror.info
Përgatiti:
