Ndërsa shumë kanë frikë nga drejtimi në të cilin do të zhvillohet inteligjenca artificiale, një grup studiuesish nga SHBA ka krijuar një biokompjuter hibrid që kombinon trurin e njeriut dhe qarqet kompjuterike. Me fjalë të tjera, ata arritën të krijonin një kompjuter të tillë që përdor fuqinë e trurit dhe fuqinë e skopeve klasike kompjuterike.
Ata e përshkruan suksesin e tyre në një punim shkencor të botuar në revistën Nature Electronics, në të cilën ata theksojnë se kjo teknologji një ditë mund të integrohet në sistemet e inteligjencës artificiale (AI) ose të formojë bazën e modeleve të përmirësuara të trurit në kërkimet neuroshkencore.
Bashkëautori i studimit, Feng Guo, një bioinxhinier nga Universiteti i Indianës, shpjegoi se si e quajtën sistemin Brainoware. Sistemi përfshin organoidet e trurit – tufa qelizash njerëzore që imitojnë indet që zakonisht përdoren në kërkime. Organoidet janë bërë nga qelizat burimore që janë transformuar në neurone, të ngjashme me ato që gjenden në trurin tonë.
Si AI ashtu edhe truri mbështeten në kalimin e sinjaleve rreth një rrjeti nyjesh të ndërlidhura, të njohura si një rrjet nervor. Ne donim të shihnim nëse mund të përdornim një rrjet nervor biologjik brenda një organoidi të trurit për llogaritje, shpjegoi Guo idenë që qëndron pas kërkimit.
Për të krijuar sistemin Brainoware, studiuesit vendosën një organoid të vetëm në një pjatë që përmban mijëra elektroda për të lidhur trurin me qarqet elektrike. Më pas ata përkthejnë informacionin që duan të futin në impulse elektrike që i dërgojnë organoidit. Reagimi i indit të trurit regjistrohet nga sensori dhe ‘deshifrohet’ duke përdorur një algoritëm të mësimit të makinës që mund të identifikojë informacionin të cilit i referohet.
Për të testuar aftësitë e Brainoware, ekipi përdori këtë teknikë të njohjes së zërit duke trajnuar sistemin në 240 regjistrime të të folurit të tetë njerëzve, duke e përkthyer tingullin në një puls elektrik për t’ia dhënë organoidit. Mini truri iu përgjigj ndryshe secilit zë, duke gjeneruar një model të ndryshëm të aktivitetit nervor. AI mësoi të interpretonte ato përgjigje për të identifikuar folësin. Pas trajnimit, sistemi ishte në gjendje të identifikonte zërat me një saktësi prej 78%.
Siç theksojnë studiuesit, studimi konfirmon disa ide kyçe që mund të mundësojnë përfundimisht krijimin e një kompjuteri të vërtetë biologjik. Eksperimentet e mëparshme kanë treguar se vetëm kulturat dy-dimensionale të qelizave neurone mund të kryejnë detyra të ngjashme, por kjo është hera e parë që është demonstruar në një organoid tredimensional të trurit.
Kombinimi i organoideve dhe kompjuterëve mund t’i lejojë studiuesit të shfrytëzojnë shpejtësinë dhe efikasitetin energjetik të trurit të njeriut për AI, thotë Guo.
Teknologjia mund të përdoret gjithashtu për të studiuar trurin, për të modeluar dhe studiuar çrregullime neurologjike, si sëmundja e Alzheimerit, dhe për të testuar efektet e trajtimeve të ndryshme. Studiuesit shpresojnë se sisteme të tilla një ditë mund të zëvendësojnë trurin e kafshëve në testime.
Guo thekson se hapi tjetër është të përcaktohet nëse dhe si organoidet e trurit mund të përshtaten për të kryer detyra më komplekse dhe për t’i dizajnuar ato që të jenë më të qëndrueshme dhe të besueshme.
Kjo do të jetë vendimtare nëse ato do të inkorporohen në mikroçipet e silikonit që përdoren aktualisht në informatikë të inteligjencës artificiale, thotë ai./Katror.info
Përgatiti:
