Me një shkumë të freskët dhe një aromë të hidhur, një birrë e ftohtë është një pije që prek të gjitha shqisat tona. Por, ndërsa klima jonë ndryshon, po ashtu mund të ndryshojë edhe profili i shijes së njërës prej pijeve më të njohura në botë.
Me shijen e saj të kënaqshme dhe tunduese, pak pije ngjallin një ndjenjë aq të njohur sa një birrë e sapo hedhur në gotë. “Nuk është vetëm e hidhur, nuk është vetëm e ëmbël, pothuajse të fton për një gllënjkë tjetër, dhe kjo është një cilësi shumë e vështirë për t’u përshkruar,” thotë Mirek Trnka, një studiues në Institutin e Kërkimeve për Ndryshimet Globale në Akademinë e Shkencave të Republikës Çeke, shkruan BBC, transmeton Katror.info
Shija e birrës krijohet nga një simfoni komplekse e përbërjeve kimike që vijnë nga tre përbërës: hopi, maja dhe elbi i maltizuar. Por tani, ndryshimet klimatike po rrezikojnë prodhimin e dy prej tyre elbin dhe hopin [Hopi janë lules të bimës hop, Humulus lupulus, që është pjesë e familjes Cannabaceae të bimëve me lule].
Trnka dhe kolegët e tij thonë se llojet tradicionale të hopit, që birrat mbështeten për të krijuar birrën, do të bëhen “më të vështira për t’u kultivuar.”
Studimi i Trnkës tregon se prodhimi i hopit fisnik ka rënë me 20% që nga vitet 1970 në disa nga rajonet më të mëdha të Evropës për rritjen e hopit. Acidet alfa janë përbërësi kryesor në hopin fisnik që i japin birrës shijen e saj karakteristike të hidhur, dhe studimi i Trnkës përfundon se niveli i acideve alfa do të bjerë me 31% deri në vitin 2050.
A po përballet birra me një krizë ekzistenciale? A mund të bëhet diçka për të siguruar shijen e saj në të ardhmen?
Historia e birrës dhe rëndësia e hopit
Birra, një nga pijet më të preferuara në botë dhe pija alkoolike më e konsumuar për nga vëllimi, ka qenë pjesë e shoqërisë që nga zbulimi i bujqësisë nga njerëzimi. Dëshmi të pijeve të fermentuara me bazë të drithërave janë gjetur në vende si Jiahu, një vend neoliti në Kinë që daton të paktën në vitin 5700 p.e.s., si dhe në shoqëritë para-hispanike andeane, si kultura Moche nga shekulli i dytë deri në të tetin.
Në Lindjen e Afërt, tekstet dhe vulat kuneiforme mesopotamase tregojnë njerëz duke pirë birrë.
Në fakt, ka prova që birra është prodhuar në çdo kontinent në botën e lashtë.
Fillimisht, hopi u shtua si një konservues, jo si një përbërës i shijes. “U zbulua gjatë Mesjetës se hopi kishte një përfitim antimikrobik në birrë, duke parandaluar prishjen dhe duke e mbrojtur nga prishja e thartuar kështu që i shtoi jetëgjatësi,” thotë Thomas Shellhammer, profesor i shkencës së fermentimit në Universitetin Shtetëror të Oregonit.
Si prodhohet birra?
Birra tradicionalisht bëhet nga katër përbërës: ujë, elb i maltizuar, maja dhe hop.
Fara e elbit laget për të zbutur lëvoren dhe për të nisur procesin e mbirjes. Pastaj kullohet dhe thahet në një furrë për të ndaluar mbirjen.
Gjatë mbirjes, enzima amilaza shndërron niseshtenë në sheqerna, të cilat janë të rëndësishme për shijen e birrës dhe për të ushqyer majën që do të fermentojë birrën për të prodhuar alkool.
Pas tharjes, farat piqen në një furrë. Sa më i gjatë dhe më i nxehtë procesi i pjekjes, aq më e errët dhe më e pasur bëhet shija finale.
Pastaj, elbi i maltizuar bluhet dhe përzihet me ujë të nxehtë për të nxjerrë sheqernat. Përzierja ziejt me hop të thatë dhe ftohet në rreth 20°C për birrat ale dhe 12°C për birrat lager. Pasi ftohet, shtohet maja dhe fermentimi zgjat disa javë para se birra të filtrohet dhe të vendoset në shishe.
Para Revolucionit Industrial, hopi thahej mbi zjarre, duke i dhënë birrës një shije të fortë tymi, sipas Shellhammer. Pas Revolucionit Industrial dhe përdorimit të gjerë të çelikut, u bë e mundur krijimi i birrave më të lehta dhe më të hidhura.
Çfarë po ndodh me hopin sot?
Në veçanti, në Evropën Qendrore, sidomos në rajonet që sot përfshijnë Çekinë, Sllovakinë dhe Gjermaninë, u shpik birra Lager, ndërsa hopi i kultivuar në këto zona u vlerësua shumë për shijen e tij të veçantë dhe karakteristike.
Studimet e Trnkës tregojnë se ndryshimet klimatike kanë shkaktuar një rritje të temperaturave, çka ka bërë që sezoni i rritjes së hopit fisnik në Gjermani dhe Çeki të fillojë 13 ditë më herët midis viteve 1970 dhe 2018, ndërsa pjekja e hopit ka ndodhur gjithashtu 20 ditë më herët.
Prognozat e tij sugjerojnë se deri në vitin 2050, rendimenti i hopit fisnik do të bjerë midis 4.1% dhe 18.4%, krahasuar me periudhën 1989-2018, së bashku me një rënie të ngjashme të përmbajtjes së acideve alfa për shkak të temperaturave më të larta dhe thatësirave më të shpeshta.
Ndërsa disa efekte të temperaturave më të larta dhe thatësirave mund të tejkalohen me ujitje, në temperatura shumë të larta rreth 46°C, bimët ndalojnë rritjen dhe disa sëmundje përhapen më lehtë.
Çfarë mund të bëhet për të shpëtuar shijen e birrës?
Fermerët e bimës së hopit kanë disa opsione: zhvendosja e kulturave në zona me më shumë ujë, përdorimi i sistemeve të ujitjes me pika ose kalimi në varietete më rezistente ndaj klimës.
Në Amerikën e Veriut, programet e kultivimit po krijojnë varietete të reja të hopit për t’u përshtatur me klimën e ndryshuar. Këto përfshijnë rrënjë më të thella dhe më të dendura, që janë më rezistente ndaj thatësirës.
Christian Ettinger, themelues i Hopworks Urban Brewery në Portland, SHBA, thotë se birra e tyre tipike mund të përmbajë midis dy dhe pesë varietete të ndryshme të hopit, duke i dhënë hapësirë prodhuesve të rregullojnë recetat e tyre sipas nevojës.
Pavarësisht ndryshimeve klimatike, Trnka thotë: “Nuk do të jetë fundi i botës. Do të vazhdojmë të bëjmë birrë.”/Katror.info
Përgatiti:
