Teknologjia kundër nxehtësisë në zonat urbane

Ndryshimet klimatike po godasin veçanërisht fort zonat urbane, ku qytetet me densitet të lartë popullsie po vuajnë pasojat më të mëdha.

Efekti i “ishullit të nxehtësisë urbane” bën që temperaturat në qytete të jenë disa gradë më të larta se në zonat rurale përreth. Materialet si betoni dhe asfalti thithin dhe rrezatojnë nxehtësi, automjetet dhe kondicionerët e ajrit çlirojnë nxehtësi shtesë, ndërsa ndërtesat e larta pengojnë qarkullimin e erës.

Zyrtarët në mbarë botën po përpiqen të ulin temperaturat e qyteteve. Në Çikago, e cila ka një histori të gjatë valësh të rrezikshme të nxehtësisë, mbi 500 çati janë mbuluar me bimësi, që çliron avull freskues dhe shërben si izolim natyror për ndërtesat. Ndërkohë, Los Anxhelos ka aplikuar një material reflektues ndaj diellit në disa nga rrugët e tij të shumta, duke zvogëluar përthithjen e nxehtësisë nga asfaltet.

Këto zgjidhje kreative ofrojnë modele për të përballuar rritjen e temperaturave urbane dhe për të bërë qytetet më të jetueshme, shkruan CNN, përcjell Katror.info.

Teknologjia kundër nxehtësisë urbane si një startup në Abu Dhabi po ndihmon në ftohjen e qyteteve

Informacioni i detajuar mbi temperaturat urbane është ende i pakët. Kjo u bë e qartë për sipërmarrësin Jay Sadiq kur ai themeloi një startup në Abu Dhabi për të modifikuar asfaltin që të thithte më pak nxehtësi. Një klient i mundshëm e inkurajoi të identifikonte zonat më të nxehta të qytetit, ku materiali do të kishte ndikimin më të madh.

Kur Sadiq nuk mundi të gjejë të dhënat e hollësishme që i nevojiteshin, ai vendosi të krijonte vetë këtë informacion. Sot, kompania e tij, FortyGuard, përdor të dhëna dhe teknologji të inteligjencës artificiale (AI) për të ofruar një pamje të detajuar të dinamikave të temperaturave urbane.

Qëllimi është t’u mundësohet planifikuesve urbanë, zyrtarëve për menaxhimin e nxehtësisë, bizneseve dhe zhvilluesve të pasurive të patundshme të marrin vendime të bazuara në të dhëna. Për më tepër, banorët mund të përdorin këto të dhëna për të planifikuar më mirë jetën e tyre në kushtet e rritjes së temperaturave.

Ky inovacion premton të jetë një ndihmë e vlefshme për krijimin e qyteteve më të freskëta dhe më të qëndrueshme në të ardhmen.

Mbledhja e vështirë e të dhënave
Nxehtësia ekstreme mund të shkaktojë sëmundje dhe vdekje të lidhura me nxehtësinë, veçanërisht për grupet e rrezikuara si fëmijët e vegjël dhe të moshuarit. Vdekshmëria globale e lidhur me nxehtësinë për individët mbi 65 vjeç ka rritur rreth 85% midis 2017 dhe 2021.

Përsa i përket lëvizjes së popullsisë, miliarda njerëz do të zhvendosen në zona urbane në dekadat që vijnë, dhe sipas Panelit Ndërqeveritar të Klimës të Kombeve të Bashkuara (IPCC), gjysma deri në tri të katërtat e popullsisë globale mund të jetë e ekspozuar ndaj nxehtësisë dhe lagështirës ekstreme që rrezikon jetën deri në vitin 2100.

Nxehtësia ekstreme përbën një rrezik të madh për shëndetin, veçanërisht për grupet më të prekshme si fëmijët e vegjël dhe të moshuarit. Mes viteve 2017 dhe 2021, vdekjet e lidhura me nxehtësinë për personat mbi 65 vjeç u rritën me rreth 85%.

Ndërsa miliarda njerëz pritet të zhvendosen drejt zonave urbane gjatë dekadave të ardhshme, deri në vitin 2100 gjysma deri në tri të katërtat e popullsisë globale mund të përballen me kushte të rrezikshme të nxehtësisë dhe lagështisë, sipas Panelit Ndërqeveritar të Kombeve të Bashkuara për Ndryshimet Klimatike (IPCC).

Mungesa e të dhënave të hollësishme mbi temperaturat urbane e bën këtë krizë edhe më të vështirë për t’u adresuar, duke ndikuar në aftësinë për të zhvilluar plane të qëndrueshme për qytete më të sigurta dhe më të freskëta.

Pasojat e Temperaturave të Larta për Produktivitetin dhe Shëndetin
Temperaturat në rritje jo vetëm që pengojnë gjumin gjatë natës, por gjithashtu reduktojnë produktivitetin gjatë ditës, veçanërisht për punëtorët që punojnë jashtë. Ky problem përkeqësohet edhe më shumë nga mungesa e të dhënave specifike për motin urban, pasi shumica e stacioneve meteorologjike janë vendosur në aeroporte ose në kodra, zona që nuk pasqyrojnë kushtet reale të temperaturës në trotuaret e qytetit.

James Voogt, një ekspert i klimatologjisë urbane, thekson se agjencitë meteorologjike tradicionale janë përgjegjëse për monitorimin e motit në shkallë më të gjerë, duke lënë jashtë vëmendjes dinamizmin e temperaturave në qytete. Madje edhe satelitët që matnin temperaturën e sipërfaqes mund të mbulojnë një zonë të gjerë, por nuk ofrojnë informacion të detajuar për pikat më të nxehta të lagjeve. Dhe pemët dhe ndërtesat e larta mund të bllokojnë satelitët që të regjistrojnë temperaturat në nivelin e tokës. “Ai nuk e sheh hijeën poshtë,” thotë Voogt.

Disa qytete kanë filluar të mbledhin informacion përmes sensorëve të montuar në shtylla ndriçimi ose autobusë, dhe të tjera, si Hong Kongu, kanë vendosur rrjete meteorologjike urbane të dendura. “Por, jo shumë qytete kanë një rrjet kaq të dendur matës,” thotë Chao Ren, profesore asociate e arkitekturës në Universitetin e Hong Kongut, e cila është specialistja e klimatologjisë aplikuar dhe dizajnit klimatik.

Teknologjia për Nxehtësinë Urbane
FortyGuard, e cila ka aktualisht 16 punonjës dhe zyra në Abu Dhabi dhe San Jose, Kaliforni, mbledh 32 miliardë pikë të dhënash çdo ditë nga ofruesit e palëve të treta, por Sadiq thotë se ai nuk mund të zbulojë shumë rreth burimeve të tyre, për shkak të konkurrencës në treg.

Më pas përdor AI për të krijuar modele që marrin parasysh variablat që ndikojnë në ndjeshmërinë ndaj temperaturës – përfshirë lartësinë e qytetit, vegetacionin, trupat e ujit dhe kushtet atmosferike siç është mbulimi me re, për të ofruar një pamje më të plotë të dinamikës lokale të temperaturës, thotë ai. “Qasja jonë shkon përtej matjes së temperaturës së ajrit në një pikë specifike në kohë,” shton Sadiq.

Disa nga informacionet më të forta të kompanisë janë për disa qytete të SHBA-së, që mundësojnë modelimin e temperaturave urbane për çdo 10 metra katror, me 89% saktësi, sipas Sadiq.

FortyGuard ofron shërbime këshilluese dhe ka punuar me klientë si Masdar City, një “qytet i qëndrueshëm” eksperimental në Emiratet e Bashkuara Arabe, për t’i ndihmuar ata të identifikojnë pikat më të nxehta dhe të shtojnë pemë dhe veçori uji.

Ministri i Shtetit për inteligjencën artificiale dhe ekonominë digjitale të Emirateve të Bashkuara Arabe, Omar Sultan Al Olama, tregon gjatë një seance në takimin vjetor të Forumit Ekonomik Botëror (WEF) në Davos, më 25 maj 2022.

Por, startup-i, i cili është “gati të mbyllë një raund të madh financimi,” synon të pozicionohet si një kompani teknologjike, thotë Sadiq. Ai shpreson të integrojë teknologjinë e tij në platformat ekzistuese, si platformat për pasuri të paluajtshme ose harta. Kjo mund t’i mundësojë blerësve të pasurive të paluajtshme të gjejnë lagjen më të ftohtë në një qytet, ose atletëve të gjejnë rrugën më të mirë për një vrapim në mëngjes, thotë ai.

Platformat teknologjike tashmë po integrojnë informacion rreth klimës nga ofrues të tjerë. Në fund të shtatorit, faqja e pasurive të paluajtshme amerikane Zillow njoftoi se listimet e saj do të përfshijnë informacion si rreziku nga zjarret, cilësia e ajrit dhe nxehtësia.

Të tjerë po përdorin AI për të zgjidhur çështjet e nxehtësisë urbane. Në shtator, Google njoftoi një mjet të ri për qëndrueshmërinë ndaj nxehtësisë, i cili përdor AI në imazhe ajrore dhe satelitore për t’i ndihmuar qytetet të përballen me nxehtësinë ekstreme.

Voogt dhe Ren thanë se është e vështirë të komentosh mbi inteligjencën e FortyGuard për nxehtësinë urbane pa pasur më shumë informacion rreth burimeve të të dhënave, metodave të verifikimit dhe teknologjisë. “Elementi kyç është se si po trajnohet ky AI dhe me çfarë,” thotë Voogt.

Por ka “patjetër një kërkesë dhe nevojë për temperatura me rezolucion të lartë hapësinor në mjediset urbane,” shton ai.

Ren tha se ajo që është më e rëndësishmja për informacionin mbi nxehtësinë urbane është se si do të përdoret. Ndërkohë që interesimi për nxehtësinë urbane po rritet, disa vende po bëjnë më mirë se të tjera për t’u përballur me të, duke edukuar banorët mbi këtë çështje, duke krijuar sisteme paralajmërimi, ose duke përfshirë konsiderata për lehtësimin në kodet e ndërtimit ose planifikimin e qytetit.

“Pyetja vërtet është, kush do të jetë përdoruesi përfundimtar i të dhënave tuaja, dhe kush do ta fusë këtë informacion mbi nxehtësinë urbane në praktikat e tij?” thotë ajo. /Katror.info