Ekziston një konsensus i gjerë shkencor mbi ndryshimet klimatike se nuk ka gjasa që njerëzit të mund të parandalojnë ngjarjet më të këqija nga ngrohja globale pa hequr karbonin e tepërt që është tashmë në atmosferë.
Për këtë qëllim, studentë inovatorë në UC Berkeley kanë krijuar këtë pluhur të verdhë, një çerek kilogrami i të cilit mund të thithë të njëjtën sasi të dioksidit të karbonit sa një pemë lisi i gjatë.
Good News Network sapo raportoi se njerëzimi mund të ketë më shumë hapësirë për të shmangur efektet më të këqija të parashikuara të ndryshimit të klimës sesa mendohej më parë, bazuar në modelet e përditësuara të përthithjes së CO2 në bimë, përcjell Katror.info.
Mundesh me e lexu edhe…
Megjithatë, nëse të gjitha ekonomitë në zhvillim ndjekin të njëjtat lakore ose të ngjashme të emetimeve që bëri G20 gjatë shekujve 20 dhe 21, karboni duhet ende të tërhiqet nga atmosfera për të mbajtur sasinë globale nën 450 pjesë për milion – një numër që thuhet se është një prag përtej të cilit karboni i tepërt do të ishte jashtëzakonisht i rrezikshëm.
Për ta bërë këtë, inxhinierët janë përpjekur të krijojnë metodat më të mira për të marrë karbonin që tashmë është emetuar në atmosferë dhe për ta kapur atë. Në fabrikën Climeworks në Islandë, pajisja më e madhe në botë për “kapjen e drejtpërdrejtë të ajrit” po ruan 4000 tonë metrikë CO2 atmosferike nën tokë çdo vit.
Megjithatë, ky pluhur i verdhë mund të funksionojë dukshëm më mirë nëse mund të zhvillohen aplikacione të caktuara për përdorimin e tij.
Quhet COF-999 dhe është projektuar duke përdorur materiale jo ekzotike për të qenë jashtëzakonisht poroz dhe i qëndrueshëm. Omar Yaghi, një kimist retikular dhe kolegu i UC Berkeley Zihui Zhou, një kimist materialesh, e projektuan atë për të vepruar si një kryqëzim midis një filtri ajri dhe një sfungjeri.
E krijuar nga disa prej lidhjeve kimike më të forta, si ato që mbajnë së bashku kristalet e diamantit, COF-999 duket se është e mbushur me kanale nën një mikroskop. Brenda këtyre kanaleve dhe të lidhura me këto lidhje të forta janë komponime të quajtura amine që kapin molekulat kaluese të dioksidit të karbonit ndërsa ajri lëviz nëpër dhe kundrejt tyre.
Ka mjaftueshëm amina në vetëm 225 gram të këtij pluhuri për të thithur 88 kilogramë CO2, pothuajse njësoj siç bën një pemë e madhe deri në kohën kur arrin pjekurinë. Krahasuar me materialet sintetike të përdorura për kapjen e drejtpërdrejtë të ajrit, ai kap karbonin rreth 10 herë më shpejt gjithashtu. Pasi të përthithet, nëse pluhuri nxehet në 60°C, i gjithë CO2 lirohet.
Ky absorbim dhe lëshim mund të përsëritet qindra herë.
“Performon bukur,” tha Yaghi. “Bazuar në stabilitetin dhe sjelljen e materialit tani, ne mendojmë se do të shkojë në mijëra cikle.”
Për momentin, pengesa kryesore për t’u kapërcyer është se si të pozicionohet pluhuri në ajër të hapur, në një termocentral prodhimi ose energjie që mund të depozitojë karbonin në një material të fortë, pa u shpërndarë nga era.
LA Times e përshkroi pluhurin si të gatshëm për shkallë komerciale brenda dy viteve, sipas vlerësimeve të Yaghi. Ai dhe kolegu i tij Zhou patentuan shpikjen e tyre dhe themeluan një startup për ta nisur komercializimin e saj./Katror.info
Përgatiti:
