Dhjetë vjet është një moshë e madhe për fëmijët. Të jesh dyshifror ndihet si një gjë e rëndësishme—ndjenjë sikur je një hap më afër pjekurisë. Për nënat, të kesh një fëmijë 10 vjeç, është një ndjenjë e ëmbel në përgjegjësinë e të qenit prind. Mund të shijoni një copëz të pjekurisë, por prapë keni para vetës copëza të mbetura të foshnjës tuaj.
Thënë kjo, ju mund të gjeni vetën më shpesh të nevrikosur,pasi fëmija juaj i shtyn kufijtë dhe përpiqet të nxitojë në të gjitha anët për të bërë gjërat, që ai ose ajo i sheh fëmijët më të mëdhenj duke i bërë.
Por mbaje qëndrimin tënd, mami. Vetëm për shkak se një zgjedhje e veçantë është “normë” këto ditë, nuk e bën atë një zgjedhje të mirë. Për t’ju ndihmuar të dalloni zonat e rrezikshme për fëmijët e kësaj moshe, ne kemi bashkuar një listë me 10 gjëra që një fëmijë 10 vjeç nuk duhet t´i bëjë. Ne e kuptojmë se të gjithë fëmijët piqen me ritme të ndryshme dhe mund të ketë disa përjashtime nga rregulli, por kjo listë ju jep një vend për të filluar në përcaktimin nëse keni nevojë të vendosni frenat në disa zona.
Mundesh me e lexu edhe…
Mbaje qëndrimin, mami. Vetëm për shkak se një zgjedhje e veçantë është “normë” këto ditë nuk e bën atë një zgjedhje të mirë.
1. Të kesh qasje të pakufizuar në internet
Interneti është kudo—në kompjuterin e familjes, në televizorin e familjes, në tabletin në tavolinë dhe në çdo smartphone. Por me gjithë atë të mirë dhe komoditet arsimor, nga interneti vijnë edhe disa rreziqe reale. Konsideroni këtë:
Sipas një studimi nga Qendra Kombëtare për Fëmijët e Zhdukur dhe të Shfrytëzuar, një në pesë përdorues të internetit të moshës 10-17 vjeç kanë pranuar kërkesa ose qasje seksuale përmes internetit në një moshë të caktuar.
Një në 33 kanë pranuar kërkesa agresive, duke përfshirë përpjekjen për të organizuar një takim, ftesa për dreka ose darka, oferta për dhurata parash dhe telefonata.
Një në katër kishte ekspozim të padëshiruar ndaj materialeve të qarta seksuale.
Përfundimi: Nëse fëmijes tuaj i siguroni qasje të pakufizuar dhe të pavëzhguar në botën e internetit, kjo zakonisht nënkupton telashe. Nëse fëmija juaj ka një telefon, sigurohuni që të përdorni një nga këto pesë mënyra për të monitoruar pajisjet e dorës.
2. Konsumi i pijeve dietale
Në luftën kundër obezitetit të fëmijërisë, disa fëmijë dhe prindër mbështetën në konsumin e pijeve të gazuara dietale, për të përmbushur nevojat dhe kërkesat pa sheqer dhe kalori të shtuara. Por ky është një vendim i keq.
Hulumtimet sugjerojnë se pijet e ëmbëlsuara artificialisht krijojnë varësi dhe mund të rrisin dëshirën për ushqim dhe të kontribuojnë në shtimin e peshës. Një shqetësim edhe më i madh është se nuk ka pasur pothuajse asnjë hulumtim mbi efektet e këtyre ëmbëlsuesve në trupat dhe trurin ende në zhvillim të fëmijëve.
3. Konsumi i pijeve me sheqer
Në fund të ditës, pavarësisht nëse fëmija juaj është 10 vjeç apo 25, pjesa më e madhe e kalorive të tij ose të saj duhet të vijnë nga ushqimi, jo nga pijet. Por nëse fëmija juaj shijon disa pije të gazuara me sheqer, pije sportive ose pije energjike për çdo ditë, ai ose ajo po merr tonelata kalori me sheqer dhe zero ushqim në këmbim.
Shoqata Amerikane e Zemrës rekomandon që fëmijët të konsumojnë jo më shumë se tre lugë çaji (12-24 g) sheqerna të shtuar (duke mos përfshirë sheqernat natyrale në ushqime të plota si frutat ose qumështi i thjeshtë) në ditë. Kjo është rreth 50 kalori. Shumica dërrmuese e pijeve të mbushura me sheqer të tregtuara për fëmijët e tejkalojnë shumë atë kufi në vetëm një porcion.
4. Qëndrimi ulur për orë të tëra
Përderisa është e nevojshme që fëmijë të qëndrojnë për pak kohë ulur (kryesisht në shkollë), koha e fëmijëve jashtë shkollës duhet të shpenzohet në aktivitete me intensitet të moderuar, si ndihma për të përgatitur vaktet ose punët e shtëpisë ose në aktivitete me intensitet më të lartë, si lojërat në natyrë ose sportet. Keni nevojë për ndihmë për t’i bërë ato? Lexoni 10 këshilla për t’i bërë fëmijët tuaj të lëvizin. (LINKU: https://www.imom.com/10-tips-to-get-your-kids-moving/)
5. Shikimi i filmave dhe programeve me përmbajtje agresive
Fëmijët punojnë shumë për të zhvilluar një ndjenjë të vetvetes në këtë moshë dhe do të modelojnë shumë nga ato që shohin. Ata janë të ndikuar shumë nga personazhet e televizionit dhe filmit që i konsiderojnë “të lezetshëm”.
Filmat dhe televizionet e vlerësuara për audiencë më të vjetër do t’i ushqejnë fëmijës tuaj me një dietë të seksit, dhunës dhe përdorimit të drogës dhe alkoolit, përpara se të kenë përvojë të mjaftueshme jetësore për t’i vendosur ato imazhe në kontekstin e duhur. Ka mjaft kohë që ata të shohin atë film PG-13 (Përmbajtje e moderuar nga prindërit) që ju e keni dashur si fëmijë. Mos u nxitoni. Lexoni komente dhe vlerësime për filma të ndryshëm, për të filtruar përzgjedhjen e filmave për fëmijën tuaj.
6. Përdorimi i mediave sociale ose dërgimi i porosive
Fëmija juaj dëshiron një llogari në mediat sociale për të parë jetën e të tjerëve, veçanërisht të fëmijëve më të mëdhenj që ata mendojnë se janë të lezetshëm. Problemi është se këta fëmijë më të rritur nuk janë gjithmonë një shembull i mirë.
Gjithashtu, fëmija juaj nuk është mjaft i pjekur në këtë moshë për të qenë përgjegjës për postet e tij ose të saj. E njëjta gjë vlen edhe për porositë. Fëmijët duket se thonë gjëra në këto platforma që nuk do t’i thoshin kurrë personalisht, dhe kjo nuk është një gjë e mirë. Fëmijët që kalojnë kohë të përfshirë në mediat sociale janë në rrezik më të madh për ngacmim dhe ngacmim seksual, kështu që vendosni disa masa mbrojtëse si këto, për t’i mbajtur ata të sigurt.
7. Veshja e rrobave provokuese
Pavarësisht nga tendencat, ju keni të drejtë të refuzoni status quo-në dhe të vendosni standarde më të larta për 10-vjeçarin tuaj. Duke i mësuar fëmijët të vishen në mënyrë modeste, ju po dërgoni mesazhin se ata janë më shumë se trupi i tyre dhe se njerëzit duhet t’i vlerësojnë ata për zemrën dhe mendjen e tyre. Mësojini fëmijët të respektojnë veten dhe bota do ta ndjekë shembullin. Nëse keni djem, nuk është kurrë herët të filloni të flisni me ta për respektimin e vajzave dhe grave, pavarësisht se si janë të veshura.
8. Luajtja e video-lojërave të parapara për adoleshentë apo të rritur
Çdo shoqatë e respektuar mjekësore në vend, nga Shoqata Mjekësore Amerikane deri te Akademia Amerikane e Psikiatrisë së Fëmijëve dhe Adoleshentëve, nënshkruan një deklaratë të përbashkët në Kongresin e organizuar në vitin 2000, e cila paralajmëroi prindërit për dhunën në media dhe efektin e saj negativ tek fëmijët.
Raporti i tyre thekson se ekspozimi ndaj dhunës mund të ngrejë ndjenja dhe mendime agresive, veçanërisht te fëmijët, dhe se këto efekte mund të jenë afatgjata. Ka kaq shumë lojëra argëtuese për fëmijët në ditët e sotme, saqë nuk duhet të jetë e vështirë për 10-vjeçarin tuaj të gjejë diçka jo të dhunshme, duke përfshirë në këto përpjekje edheedhe miqtë e tij/saj. Mos kini frikë të ngritni këtë cështje me ndonjë nënë tjetër dhe të bashkoni forcat.
9. “Dalja” me një të dashur
Ju mund ta mendoni si të padëmshme, apo edhe simpatike, por ta lejoni fëmijën tuaj të pretendojë një lidhje romantike kaq herët është një ide e keqe. Një studim i Universitetit të Denverit zbuloi se lejimi i romancës në jetën e fëmijës suaj në këtë fazë mund të shkaktojë një përzierje jo të shëndetshme të vetë-konceptit romantik dhe besimit të përgjithshëm, veçanërisht në fushat e paraqitjes dhe pranimit nga bashkëmoshatarët.
Për më tepër, një përvojë e keqe në fushën romantike mund të ketë pasoja negative për fëmijën tuaj në fusha të tjera.
10. Fjetja më pak se 9–10 orë në natë
Asnjë fëmijë nuk mund të performojë mirë në shkollë, të vazhdojë me aktivitetet pas shkollës, të bëjë punët e shtëpisë dhe të mbajë një qëndrim të këndshëm pa pushim të mjaftueshëm. Megjithatë, kjo është ajo që shumë 10 deri në 12-vjeçarë po përpiqen të bëjnë, ditë pas dite.
Sipas Fondacionit Kombëtar të Gjumit, pushimi i mjaftueshëm është rreth 10 orë në natë në këtë moshë! Kjo betejë do të jetë e vështirë. Përgatituni për sukses duke përcaktuar një pauzë të qëndrimit të fëmijëve para ekraneve të të gjitha llojeve dhe madhësive, për të ndihmuar fëmijën tuaj të qetësohet./Katror.info
Përgatiti:
