Në një botë që po përballet me çështjen tronditëse të mbetjeve ushqimore, disa aktivistë në Kosovë po përpiqen të ngrisin vetëdijen e qytetarëve për ruajtjen dhe ripërdorimin e ushqimit. Mbetjet e ushqimit jo vetëm që përbëjnë një kërcënim të rëndësishëm mjedisor, por gjithashtu ngrenë pikëpyetje etike.
Një nga organizatat që aktivisht po kontribuon në krijimin e një shoqërie më të përgjegjshme ndaj mjedisit dhe konsumimit të ushqimit në Kosovë është Fondacioni Jeshil, i cili për vite me radhë i ka kushtuar vëmendje avancimit të zgjidhjeve të qëndrueshme dhe ngritjes së vetëdijes për konsumimin e përgjegjshëm të ushqimit.
“Unë jam Xhevdet Gegollaj, drejtor ekzekutiv i Fondacionit Jeshil. Fondacioni Jeshil është një organizatë joqeveritare, e cila është themeluar në vitin 2014, me qëllim të zhvillimit të zgjidhjeve të qëndrueshme të bazuara në parimet e Permakulturës.” – Xhevdet Gegollaj
Entuziast e plot pozitivitet për edicionin e katërt të Balkan Green Foundation “Greentalk” Gegollaj mbajti një fjalim mbi suksesin e aktivitetit “Disco Soup”, të cilin ky fondacion e udhëheq, duke shpalosur për audiencën informacione mbi mënyrën se si këto aktivitete zhvillohen dhe si ato arrijnë të ushqejnë jo vetëm ndjenjën e përgjegjësisë mjedisore dhe të konsumit, por edhe atë të solidaritetit.
“Disko Supa, fillimisht është një aktivitet i cili ka për qëllim angazhimin komunitar. Është një event festiv/gastronomik solidariteti që ka për qëllim me i pru njerëzit bashkë për me diskutu dhe me u angazhu në aktivitete të cilat edhe na informojnë edhe na fuqizojnë lidhur me mbeturinat ushqimore. Disko supa kemi organizu me demografi të ndryshme, por normalisht ajo që na pëlqen më së shumti është me fëmijë (me punu). Punojmë me shkolla. Zakonisht me 7 mars organizojmë disko supa me tematika si për shembull “Ushqimi është lulja më e bukur”; ku fëmijët e gjejnë ushqimin, e përgatitin ushqimin, ua shërbejnë ushqimin arsimtarëve të vet dhe kështu e tregojnë falenderimin që e kanë për punën e palodhshme që e bëjnë ata.” – Xhevdet Gegollaj
I pyetur se çka e bën “Disco Soup” të jetë aktivitet atraktiv për të rinjtë, ai shpjegon se si përmes këtij aktiviteti shumë fëmijë, të rinj e të reja kanë mundësi të përfshihen në mënyrë proaktive dhe të mësojnë e të ndërmarrin veprime që reduktojnë mbetjet ushqimore.
“Është një punë shumë e mirë; është një aktivitet i mirë për arsye se edhe fëmijët ndërgjegjësohen në mënyrë direkte, pa u konfrontu/ballafaqu. Pra, në mënyrë proaktive ndërgjegjësohen për një problem shumë serioz. Feedback-un që e marrim zakonisht është që, kemi mësu diçka shumë të mirë, kemi mësu diçka t’re – normal edhe neve kjo na jep frymëzim për me ec tutje.” – Xhevdet Gegollaj
“Jemi shumë të lumtur që shumë të rinj e të reja e kanë besimin te ne dhe dëshirojnë me u angazhu në aktivitetet tona.” – Xhevdet Gegollaj
E përgjatë fjalimit të tij, por edhe gjatë intervistës për Katror Media, Gegollaj u thellua edhe në çështjet e shumanshme, pengesat dhe potencialin brenda sistemit ushqimor, duke hedhur dritë mbi aspektet kritike si ekonomia qarkore, menaxhimi i mbetjeve dhe ruajtja e mjedisit.
“Duke pasur parasysh që të dhënat të cilat janë në dispozicion tregojnë se gjysma e ushqimit që prodhohet hidhet e përfundon në mbeturina – kjo është shumë e rëndësishme me u diskutu dhe me gjetë zgjidhje për këtë problematikë, sepse, kjo i ka edhe efektet etike. Kemi njerëz të cilët nuk kanë qasje të mjaftueshme në ushqim adekuat. I kemi aspektet socio-ekonomike, aspektet politike, por edhe shumë të rëndësishme për organizatën tonë si organizatë mjedisore janë edhe aspektet mjedisore, për arsye se për me prodhu ushqim duhesh me ndiku edhe në mjedis. Edhe metodat e bujqësisë momentalisht nuk janë shumë të mira e as të favorshme për mjedisin.” – Xhevdet Gegollaj
Duke shpjeguar rëndësinë e ruajtjes dhe shfrytëzimit të përgjegjshëm të ushqimit, por edhe ripërdorimin e mbetjeve ushqimore përmes përgatitjes së shujtave të ndryshme dhe ruajtjes së ushqimit, Gegollaj theksoi se një aspekt të cilin “Disco Soup” e fuqizon edhe më tepër përmes aktiviteteve të realizuara me nxënës, vullnetarë dhe të rinj është ndërgjegjësimi i tyre për përdorimin e pemëve dhe perimeve që janë pjesërisht të dëmtuara/prishura.
Kështu, përgjatë punës së përbashkët, fëmijët motivohen të sigurojnë pemët dhe perimet, të pastrojnë dhe prejnë ato, njoftohen me receta dhe me vullnetarët e përgatisin ushqimin, të cilin bashkarisht më pas e servojnë dhe ndajnë me të tjerët.
Zhvillimin e një shoqërie të përgjegjshme ndaj mjedisit dhe konsumit të ushqimit Fondacioni Jeshil bashkë me qytetarë të interesuar dhe biznese private po e shtyen përpara edhe përmes platformës komunitare “Food Safe”, e cila lidh direkt bizneset që kanë ushqim që rrezikohet të hidhet për arsye të skadencës apo moskonsumimit, me qytetarët e interesuar për ta konsumu atë ushqim. Tërë ky ushqim ofrohet falas.
“Ushqimi është shumë i rëndësishëm, për arsye të ndryshme, duke fillu nga shëndeti personal, por edhe aspektet mjedisore. Nuk është e lirë me prodhu ushqim. Të jenë koshientë sa më shumë, ta shfrytëzojnë ushqimin, mos ta hedhin dhe në rast kur kanë mbetje të ushqimit, mos ta hedhin por ta ripërdorojnë atë, ose të ia falin dikujt që ka nevojë.” – Xhevdet Gegollaj
Edicionin #21 të plotë e gjeni KËTU 🙂
Përgatiti:
